Klimatologisch overzicht van het jaar 2000 in Ukkel.
Marc Vandiepenbeeck
KMI , Ringlaan 3 , 1180 Brussel
Het laatste jaar van de 20ste eeuw was zacht en nat.
Met uitzondering van de maand juli waren de temperaturen van alle
andere maanden in Ukkel hoger dan de normaalwaarden (zie figuur 1).
Nochtans kan geen enkele maand als bijzonder opmerkelijk worden
beschouwd wat de temperaturen betreft : alleen de maand mei was zéér
abnormaal warm (zie definities voor het niveau van abnormaliteit op
het einde van deze tekst). Daartegenover staat dat het totaal van alle
warme maanden ervoor heeft gezorgd dat het jaar 2000 globaal gesproken
als uitzonderlijk warm kan worden beschouwd. Met een gemiddelde
temperatuur van 11,2 °C komt het op de derde plaats in de reeks van de
jaarlijkse gemiddelde temperaturen te Brussel-Ukkel sinds de
waarnemingen werden gestart in 1833. Het warmste jaar blijft 1989 met
een gemiddelde temperatuur van 11,3 °C gevolgd door het jaar 1990 met
11,2 °C. De normaalwaarde voor de gemiddelde jaartemperatuur bedraagt
9,8 °C.
Vooral de maand mei was 's nachts opmerkelijk warm : voor deze maand
waren de gemiddelde waarden van de dagelijkse minima de hoogste
waarden van deze eeuw met een waarde van 11,3 °C ; het vorige record
dateerde van 1917 (met 10,9 °C). Een ander opmerkelijk feit dit jaar
was het laattijdig intreden van de vorst te Ukkel : wij moesten
wachten tot 22 december vooraleer de temperatuur negatief werd,
normaal treed de eerste vorst in rond 8 november. Sinds 1951 is dit de
tweede laattijdige vorstdag; het vorige record dateerde uit 1984
wanneer de eerste negatieve temperaturen op 29 december werden
waargenomen.
Dit jaar was het aantal neerslagdagen te Ukkel hoger dan normaal (zie
figuur 2) Met 224 neerslagdagen ligt het totaal 21 dagen boven de
normaalwaarde en dit kan als abnormaal worden beschouwd. Wij moeten
tot 1988 terugkeren om een hoger aantal dagen met neerslag te vinden
namelijk 235. Het record blijft nog steeds dat van 1974 met 266
neerslagdagen.
In vergelijking met de normaalwaarden waren slechts drie maanden
droger dan normaal : januari, juni en augustus (zie figuur 3). Met
uitzondering van de waarden van oktober en december die nagenoeg
normaal waren, waren alle andere maanden natter dan normaal. Het
teveel aan neerslag in juli was zéér abnormaal terwijl dat van
februari abnormaal hoog was. Anderzijds was het tekort aan neerslag
tijdens de maanden juni en augustus abnormaal.
Het neerslagtotaal voor de twaalf maanden bedraagt 852,2 mm tegenover
een normale waarde van 780,1 mm. Dit teveel is normaal. Te Ukkel was
het natste jaar van deze eeuw 1965 met 1073,9 mm neerslag.
De maandelijkse zonneschijnduren waren meestal lager dan de normale waarden (zie figuur 4) Opmerkelijk was de sombere julimaand met slechts 93 h zonneschijn te Ukkel ; daardoor werd juli 2000 de somberste julimaand sinds het begin van de heliografische metingen in 1887. Het vorige record dateerde uit 1888 met 100 h zonneschijn. Het jaartotaal bedraagt 1388 h zonneschijn tegenover een normaalwaarde van 1555 h. Deze waarde kan als zéér abnormaal worden beschouwd, aangezien dit slechts gemiddeld één keer om de 6 to 10 jaar voorkomt. Maar wij moeten slechts tot 1998 terugkeren om een nog somberder jaar te vinden : dat jaar hadden wij slechts recht op 1325 h zonneschijn. Het somberste jaar blijft 1981 met nauwelijks 1223 h zonneschijn.
In ons land was het jaar 2000 relatief winderig. Windstoten van meer
dan 100 km/h werden in het anemometrische meetnet onder andere
geregistreerd op 28 mei, 30 oktober en 10 december. De windstoten
tijdens deze laatste datum waren echter verbonden aan hevige onweders
en niet zozeer aan stormweer. De windstoten die op die dag werden
gemeten bereikten 130 km/h te Bierset nabij Luik maar het was niet
uitgesloten,zoals dit vaak bij onweer het geval is, dat lokaal
gelijkaardige of hogere snelheden werden bereikt. In het land werd
gedurende 105 dagen donder gehoord of bliksem gedetecteerd door het
systeem Safir. In de maand mei hadden wij het hoogste aantal
onweersdagen met een totaal van 20. Windhozen die schade hebben
aangericht werden waargenomen op 10 mei te Alleur, 15 september te
Schoten en te Herzele en op 10 december in de streek van
Wortegem-Petegem.
Verschijnsel bereikt of overtroffen één maal in
n normaal
a abnormaal 6 jaar
za zeer abnormaal 10 jaar
u uitzonderlijk 30 jaar
zu zeer uitzonderlijk 100 jaar
Tabel 1: Waarden voor 2000 en normalen voor de verschillende
meteorologische parameters gemeten te Ukkel.
2000
normalen
luchtdruk (herleid tot gemiddeld zeeniveau) (hPa).
1014.8
1015.6
gemiddelde windsnelheid (m/s)
3.5
3.6
zonneschijnduur (h)
1392
1555
"ware" gemiddelde temperatuur (°C)
11.2
9.8
gemiddelde maximumtemperatuur (°C)
14.7
13.5
gemiddelde minimumtemperatuur (°C)
7.7
6.3
absolute maximumtemperatuur (°C)
31.8
29.9
absolute minimumtemperatuur (°C)
-4.4
-8.6
aantal vriesdagen (min
29
52.6
aantal winterse dagen (max
1
9.9
aantal zomerse dagen (max >= 25 °C)
20
21.3
aantal hittedagen (max >= 30 °C)
2
3.3
gemiddelde relatieve luchtvochtigheid %
84
82
gemiddelde dampdruk (hPa)
11.4
10.3
neerslagtotaal (mm)
852.2
780.1
aantal neerslagdagen (neerslag >= 0.1)
224
203
Figuur 1 : Temperatuur
Maandelijks gemiddelde van de luchttemperatuur te Ukkel (België) (°C)
Normalen en absolute uitersten vanaf 1833
Figuur 2 : Aantal neerslagdagen
Maandelijks aantal neerslagdagen te Ukkel (België) (dagen) Normalen en absolute uitersten vanaf 1833
Figuur 3 : Neerslag
Maandelijkse totalen van neerslag te Ukkel (België) (mm) Normalen en
absolute uitersten vanaf 1833
Figuur 4 : Zonneschijnduur
Maandelijkse totalen van de zonneschijnduur te Ukkel (België) (uren) Normalen en absolute uitersten vanaf 1887
Laatste oppuntstelling : januari 2001
Voor uw commentaar en vragen, stuur een e-mail naar Marc Vandiepenbeeck