Dia1.JPG (32980 bytes)
Nieuwjaarstoespraak 3 januari 2001
Leden van de gemeenteraad, dames en heren,
Namens mijn echtgenote Marijke,
namens de wethouders Jan Harms, Jan Huisman, Harry Houwerzijl en
gemeentesecretaris
Jan Scheltens en hun echtgenotes wens ik u allen een gelukkig en
gezond 2001 toe.
En als ik deze zin benadruk aan het begin van het nieuwe jaar, dan
realiseer ik me, dat zo'n zinsnede een
bijzondere dimensie krijgt als je beseft wat om je heen gebeurt, zoals
bijvoorbeeld bij al die gezinnen in
Volendam. Ik ga daar straks op in.
Een aantal thema's staat centraal in mijn speech. Graag wil ik met U
spreken over:
- risico's
- investeren
- inwoneraantal
- wonen
- centrum
- bedrijvigheid
- water
- chloor
- bestuur
- neptunus
RISICO'S
Eigenlijk nog maar net over de drempel van de nieuwe eeuw, en nu weer
in het begin van 2001, worden we plotseling geconfronteerd met
berichtgeving uit Volendam, waarbij .. doden en vele gewonden zijn
gevallen. Natuurlijk leven wij allen mee; zoveel jongeren in de horeca
bijéén, is voor ons allen een zo nabij beeld.
De opvatting, dat we de toekomst naar ons toe kunnen halen en onder
onze controle kunnen brengen, blijkt keer op keer een misvatting te
zijn. Risico's zijn niet uit te sluiten.
Risicobeheer betekent inzicht krijgen in het risico, het risico meten
en de gevolgen van dat risico afwegen. Maar we moeten ons niet gaan
verbeelden, dat we een risico geheel de baas zijn of dat ooit zullen
worden. Mensen zullen altijd blijven interacteren, keuzen doen en op
die keuzen reageren op manieren, die niet te voorspellen zijn.
Maar,
In onze situatie kan een raamplan chloor en een risicokaart, zoals
onlangs beide uitgebracht, slechts een hulpmiddel zijn, maar ook een
stimulans om het beter te doen dan voorheen.
De kern van alle risicobeheer ligt bij de mens, die de ultieme bron
van onzekerheid vormt.
Dit vereist vòòr alles van ons allen zorgvuldigheid in het werk,
afspraken nakomen èn aanspreken en verantwoorden.
De politie en de brandweer ben ik niet alleen erkentelijk voor het
werk, wat ze tijdens oud/nieuw hebben gedaan, maar voor alle werk
gedurende het jaar 2000 en wat ze in dit nieuwe jaar voor U en onze
veiligheid gaan doen.
INVESTEREN IN DELFZIJL
"Investeren in Delfzijl" is een belangrijk onderwerp in mijn
nieuwjaarsspeech. Investeren in mensen en in middelen. Investeren in
immateriële en in materiële zaken. Investeren in elkaar. Investeren
doe je om rendement te krijgen. Dit geldt zowel voor het openbaar
bestuur als in het bedrijfsleven.
Mijn oog is daarbij niet zozeer gericht op het verkrijgen van meer
welvaart. Veeleer denk ik hierbij aan geluk, welbevinden en sociale
verbondenheid.
Investeren doe je nooit alleen. Investeren veronderstelt vertrouwen
met een productieve bestemming. Investeren heeft direct te maken met
houding en gedrag en vooral met geloof in de ander.
Gelukkig, dames en heren, zijn er heel veel mensen in onze bevolking, maar ook daarbuiten, die willen investeren in een beter Delfzijl. En uit het feit, dat U allen vanavond hier naar toe bent gekomen, leid ik af, dat u in ieder geval behoort tot diegenen die willen investeren.
Ik ben content over het feit, dat veel vertegenwoordigers van belangengroeperingen, zoals bijvoorbeeld de Samenwerkende Bedrijven
Eemsmond , de Handelsvereniging Delfzijl, de Woningstichting Delfzijl,
bedrijven, instellingen, dorps-, wijk- en belangenverenigingen hier
acte de presence geven. Dit betekent samen de schouders eronder en
investeren in elkaar.
Een bijzonder woord van welkom past al diegenen, die vrijwillig
investeren in onze Delfzijlster samenleving.
2001 is het jaar van de vrijwilligers; zij zijn, zoals U weet, het
cement in de samenleving.
U kunt er op rekenen, dat wij U dit jaar bijzondere aandacht willen
geven.
Dia3.JPG (367882 bytes)
INWONERAANTAL
Dames en heren,
De terugloop van het aantal inwoners vermindert. Ons inwonertal is nu
28.940. In 1999 daalde het inwonertal met 581; in het afgelopen jaar
was de daling 77 inwoners.
Een eerste analyse van de voorlopige cijfers leert, dat er weer een
plus zit in de zogenaamde natuurlijke aanwas: er zijn 9 mensen meer
geboren dan overleden.
Spectaculairder zijn de vestigingen en de vertrekken. Ten opzichte van
1999 is het aantal vestigingen in 2000 met ruim 100 gestegen naar
1387. Het aantal vestigingen in 2000 ligt ook boven het gemiddelde van
de laatste tien jaar.
Het aantal vertrekkers uit Delfzijl is spectaculair gedaald ten
opzichte van bijvoorbeeld 1998 en 1999. In 1999 gingen er 1849 weg en
in 2000 waren dit er 1473. Er zijn dus bijna 350 personen minder
vertrokken dan in 1999. Het aantal vertrekkenden is sinds 1990 niet zo
laag geweest.
Onze primaire conclusie is, dat er sprake zou kunnen zijn van
ontluikend vertrouwen in de aanpak van de woonproblematiek in
Delfzijl. Wij streven er uiteraard met alle kracht naar om deze trend
vast te houden.
WONEN
Vanavond maak ik samen met U, een `tour de horizon', langs een aantal
objecten, die Jan Broekema fotografisch heeft vastgelegd en die, naar
ik hoop, tot Uw verbeelding zullen spreken in het jaar 2001.
Met voldoening hebben wij geconstateerd, dat met de presentatie van
ruimtelijke-functionele visie van de commissie Tielrooy op 21 november
jongstleden in het cultureel centrum "De Molenberg" een nieuwe
dynamiek is ontstaan in de discussie over het wonen. De
adviescommissie Tielrooy heeft opnieuw onze opvatting bevestigd dat er
bijzondere woonkansen zijn aan het water. Daar ligt de kracht van
Delfzijl. Nu kan dit niet allemaal tegelijk en zeker niet tegen de
achtergrond van het credo: "Eerst bouwen voor de mensen en dan pas
weer slopen".
Dia4.JPG (198049 bytes)
Samen met de Woningstichting Delfzijl zullen we in dit eerste half
jaar starten met de uitvoering van dertig nieuwe woningen in de
Biessumerwaard. Dia5.JPG (235137 bytes) De radiale structuur van dit
plan sluit nauwkeurig aan bij de parelende wierdedorpen Biessum en
Uitwierde.
Levensloopbestendige woningen, ook voor senioren, zijn door mensen
veel gevraagde typen woningen. De WSD begint met planvorming daartoe
op lege plekken in Noord bijvoorbeeld aan de Siriusstraat.
Dia6.JPG (235193 bytes)
In het centrum van Delfzijl is er een nieuwbouwmogelijkheid aan de
Spoorstraat tegenover Super de Boer en achter OJE-electronics. Dat
wordt aangepakt.
Dia7.JPG (147172 bytes)
Daarnaast zijn we benaderd door ontwikkelaars, die aan de slag willen
met de Oranjestraat op het rijtje Schlecker, Wassalon, Kapper Barbèr
en het Griekse restaurant.
Dia8.JPG (154352 bytes)
We zijn ervan overtuigd dat winkels en appartementen daar een flinke opwaardering kunnen betekenen van dit stukje centrum van Delfzijl.
Naast de aanpak van woonproblematiek in Noord en in Tuikwerd, zien we
ook veel nieuwe woonkansen, aansluitend aan de succesvolle Doklanden,
op de kop van Farmsum, bijvoorbeeld op Ubbens / Rottinghuis-lokatie en
aan de Nieuweweg.
Dia9.JPG (293921 bytes)
CENTRUM
Twee voorbeeld ondernemers in het centrum van Delfzijl, die drastisch
investeerden, zijn:
Dia10.JPG (203414 bytes)
Expert van Harry Boersma en Fietsenspeciaalzaak Evert Jan Noordhoff,
welke laatste overigens eind februari zijn winkel wil openen.
Dia11.JPG (182591 bytes)
Ook zal aanpak volgen van het pand: Singel 52, de oude Singelschool,
waar nu nog de Stichting Mens en Werk is gehuisvest.
Dia12.JPG (158714 bytes)
Architect Dries Jongsma is intussen begonnen met het ontwerp voor de
renovatie en de uitbreiding van het gemeentehuis. De markt- en
klantgerichtheid van het gemeentehuis ten opzichte van het centrum
wordt sterk verbeterd door het creëren van twee voorkanten in dit
huis. Jan Scheltens en zijn mensen zullen het nog veel drukker
krijgen.
Dia13.JPG (158028 bytes) Dia14.JPG (200449 bytes)
Schuin tegenover hier aan de Buitensingel-kant kan plaats worden
ingeruimd voor het terugbouwen van het Bastion om de herinnering als
vestingstad in de toekomst levend te houden.
Dia15.JPG (275648 bytes) Dia16.JPG (195045 bytes)
Eén van de projecten van wethouder Jan Huisman van Onderwijs dit jaar,
zal zijn de vernieuwing van de Jan Ligthartschool op de hoek van het
Boeremaplein.
Eén van de speerpunten van het lokaal sociaal beleid in Noord zal zijn
het scala aan activiteiten dat een buurthuis als Brakzand kan
genereren. De verbouwing en vernieuwing ervan is intussen
vergevorderd.
Samen met wethouder Harry Houwerzijl ben ik verheugd dat het aantal
niet bezette winkelpanden in ons centrum van een jaar geleden bij de
NOVA/Netwerk-uitzending, u herinnert zich dit vast nog wel, zeer
aanzienlijk is gereduceerd. Het feit dat uit de markt nieuwe vestigers
willen investeren in het centrum is zeer positief te noemen. Evenals
het zo is, dat Aldi een behoorlijke impuls op Kuilsburg heeft gegeven.
De ruimtelijke-economische structuurnota, het RES, vroeger DPO geheten, zal in de komende maanden gereedkomen.
Als laatste punt over het Centrum wil ik opmerken, dat de horeca in
die zin om versterking vraagt, dat kwalitatieve dagzaken van harte
welkom zijn.
We vinden, dat er in het centrum een verbod moet komen op plastic
terrasstoelen.
BEDRIJVIGHEID
De wethouder, die zei, "Onze kansen liggen in het bestaande
bedrijfsleven en die moet je koesteren", krijgt gelijk. Wat te denken
van een Bert ten Hove aan de Hogelandsterweg?
Intussen zijn daar 150 mensen werkzaam en stimuleert hij voetballend
en schaatsend talent uit de regio.
Defeva in Delfzijl aan de Rijksweg krijgt vleugels verder hier in onze
gemeente op een nieuwe plek op het moment dat de Presto fabriek in de
stad Groningen dicht gaat en de combinatie met Herfst en Helder uit
Lelystad is gevormd. Stille ambassadeurs hebben hier voortreffelijk
werk geleverd.
Zeilmakerij Stegmeijer in Woldendorp behoort tot het verleden, maar op
die plaats heeft zich intussen gevestigd het bedrijf Mercuur, dat
moderne tafelbladen maakt voor hoogwaardige interieurleveranciers.
Dia21.JPG (168667 bytes)
Dow aan de Oosterhorn is zo'n club: still going strong.
Op 8 januari aanstaande openen we daar de derde destillatie-unit,
omdat polyurethaan een product is, dat in de wereldmarkt steeds meer
wordt gevraagd voor producten, die we allemaal dagelijks gebruiken,
zoals zacht schuimrubber voor matrassen en autostoelen, hard schuim
voor auto's, koelkasten en skischoenen.
De leeggekomen opstallen op het bedrijfsterrein van Aventis -vroeger
Agrevo, daarvoor Aagrunol- zijn intussen al in gebruik genomen door
Hekkema-cleaning uit Appingedam. De foto toont de in gang zijnde
verhuizing.
Dia22.JPG (164601 bytes)
Iets voorbij de nieuwe sluis tussen Oosterhorn en Termunterzijldiep,
Dia23.JPG (104624 bytes)
een prachtige co-productie van Harrie Rozema van het Waterschap en
onze wethouder Jan Harms, en Groningen Seaports, verscheen intussen de
nieuwbouw van RSP op het Metal Parc naast ALDEL. Wij verwachten, dat
deze flitsgieterij een versnellend element kan vormen in de aluminium-
en magnesium-ontwikkelingsperspectieven.
Dia24.JPG (100025 bytes)
WATER
Dames en heren,
Ik ga met U naar de waterkant en kom bij de intussen bijna volgebouwde
nieuwe handelskade.
Dia25.JPG (234382 bytes)
Wagenborg heeft rechts op de foto nog één stuk grond beschikbaar, maar
zodra dit bebouwd is, beschikken we over een eerste klas volle locatie
daar. Ik complimenteer Groningen Seaports met het historische
overslagcijfer voor beide havens Delfzijl en Eemshaven, in totaal 6
miljoen ton. Voeg ik daaraan toe de plannen van Wijnne en Barends,
links op de foto, voor de nieuwe terminal, dan moet dat bijdragen aan
het definitief gepasseerd hebben van 6 miljoen ton-grens.
Dia26.JPG (137907 bytes)
Combineer ik de nieuwbouw op de oude handelskade met het oude
havenmeesterskantoor van de zeilvereniging Neptunus, en ga ik ervan
uit, dat dit voorjaar het nieuwgebouwde drijvend ponton, dat
clubaccommodatie zal worden, in gebruik kan worden genomen, dan is
deze jachthaven voor zeilers gereed. Dan kan het worden, zoals Bas
Scheffers en Peter Verhagen, suggereerden op de Toekomstavond in juni
2000 in de Bolder: een maritiem en bruisend Delfzijl met het gezicht
naar de zee toe, inclusief Bonaire en de Loodskotter Eems.
boot.jpg (966203 bytes)
Noteert U overigens 1 mei a.s. in Uw agenda -niet alleen vanwege de
dag van de arbeid- maar ook voor de opening van de jachthaven in
Termunterzijl.
CHLOOR
Dia28.JPG (220269 bytes)
Bij al deze positieve berichten, past ook het bespreken van een
bedreiging voor Delfzijl. Wij zijn ons bewust van het feit, dat
collega Wallage van de stad de nationale vuurwerkopslagdiscussie in
zijn stad zo stuurde, dat alle ogen ineens gericht werden op de, in
zijn beeld, risicovolle chloortrein.
Dit leidde er mede toe, dat tussen de minister van VROM, Jan Pronk
-Freek de Jonge sprak over hem- en de Raad van Bestuur van Akzo Nobel
in Arnhem zich een discussie ontspon over het fourneren van een
aanzienlijk geldbedrag tegenover het stoppen van de chloortrein. Wij
realiseren ons daarbij, dat in dit debat de locatiedirectie van Akzo
Nobel Delfzijl, de Ondernemingsraad, Provincie- en gemeentebestuur
niet in de positie moeten komen, dat zij -als het ware- vrijwel
buitenspel worden geplaatst.
Laat ik nog eens nadrukkelijk het standpunt verwoorden, zoals wij er
als gemeentebestuur over denken. Chloorproductie en chloorverwerking
kan wat ons betreft zoveel mogelijk op één plek plaatshebben. Naast
Rotterdam zou dat Delfzijl kunnen zijn. Dit betekent naar onze
overtuiging vestiging hier van chloorverwerkers. Onze chemiepark
locatie is goed gesitueerd en biedt kansen voor een duurzaam
bedrijfsbeleid, nu en in de toekomst. We hebben de Raad van Bestuur
van Akzo Nobel in Arnhem vandaag op deze kans geattendeerd.
BESTUUR
Het bestuurlijk jaar 2000 eindigde enigszins turbulent. U kunt zelf de
inkleuring eraan geven, die U wilt.
Maar wij staan -als college van B&W- voor een financieel gezonde
gemeente.
Het collegeprogramma van deze raadsperiode is vrijwel compleet
uitgevoerd, maar er wacht tot aan 6 maart 2002 -einde van deze
raadsperiode- nog ongelofelijk veel werk.
Gelet op de wethoudersvacature is er een beroep gedaan op de
PvdA-fractie om het college, het politieke draagvlak, verder te
versterken.
Als college van B&W zijn we ons zeer bewust van het feit, dat we ons
bestuurlijk werk doen -graag doen- in het midden van de publieke
opinie. Daartoe hebben wij zelf de keus gemaakt.
Besturen is een mooi vak.
We doen het evenwel niet -zoals Jan Huisman, altijd zo mooi zegt- "met
een drup aan de neus en met de pet in de hand."
Voor mij, als burgemeester, is Delfzijl een drukke, zeg maar,
bewerkelijke gemeente.
De wethouders hebben mij onlangs gevraagd om op de bestuursprocessen
nog wat meer bestuursbekrachtiging toe te passen.
Ik doe dat uiteraard graag en zal dit ook in 2001 graag doen.
Leden van de gemeenteraad, dames en heren,
NEPTUNUS
Dia29.JPG (21661 bytes)
Hoe ondoorgrondelijk is Neptunus, de God van de zee? Zeer
ondoorgrondelijk, mag ik wel zeggen. Soms is hij een vijand zoals bij
de gebroken sluisdeur dit voorjaar, maar vaker is hij een vriend. Hij
waakt, tegelijk Poseidon, over ons heil in relatie met de zee. We zijn
in Delfzijl gewend aan het leven op en met de zee. En hoewel in
Termunten nu officieel het laatste vissersschip de haven is
uitgevaren, we willen als gemeenschap van Delfzijl de zee zeker niet
loslaten. De zee en het water stellen ons in staat te existeren. Is
Neptunus niet voor ons de personificatie van de kracht van de zee? Hij
nodigt uit om te zeilen, animeert ons om aan Cat-sailing te doen,
roept op om te snorkelen, ondersteunt het kraiten,
Dia30.JPG (156577 bytes)
en verleidt ons om het nieuwjaar open te duiken. Vanavond heeft hij
zijn drietand niet bij zich en kan dus niet aan uitlokking doen, maar
wilt U hier Neptunus in levende lijve ontmoeten, dan is Jan Harms nu
voor U beschikbaar.
Over Neptunus spreken, betekent voor mij als beschermheer van de
koninklijke zeil- en roeivereniging "Neptunus", denken aan het komende
lustrum - 125 jaar - met Pinksteren 2001. Een zeer aantrekkelijk
programma, verzorgd door een uit vrijwilligers bestaand
Neptunus-bestuur, staat garant voor een bol bezoek aan Delfzijl in het
eerste weekend van de maand juni.
Dames en heren,
Dia31.JPG (10841 bytes)
We zijn trots op wat we hebben met de zee, daar vinden we kracht in,
daar willen we op investeren. Delfzijl is lekker leven aan zee.
Dia32.JPG (41886 bytes)