Nieuws@TNO
Vluchtroutes in noodsituaties
03-01-2001 - De regels en voorschriften over ontvluchtingen komen van het ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties (BZK) en op scheepvaartgebied van het ministerie van Verkeer en Waterstaat. Vaak nemen de ministeries internationale voorschriften over. Bijvoorbeeld het vluchtende mannetje dat op nooduitgangaanduidingen staat. Vervolgens controleren brandweer- en scheepvaartinspecteurs of de voorschriften nageleefd worden.
Geregeld en toch niet
Toch is lang niet alles geregeld, of wellicht beter geformuleerd: nog
niet optimaal geregeld. Je moet volgens de regels bordjes aanbrengen
op of bij de nooduitgangen, maar een enorme opvallende poster vlak
naast het bordje-daar wordt niets van gezegd. Toch wordt het met zo'n
poster een soort zoekplaatje en kan het lang duren eer je het bordje
ziet. Te lang voor noodsituaties.
Voorbeelden voor verbetering
Voor TNO Technische Menskunde is belangrijk te weten hoe mensen kijken
en zich gedragen. Bij het kijken gaat informatie verloren.
Bijvoorbeeld omdat onze ogen niet 100% zijn, omdat de afstand te groot
is of het licht slecht, of door rook. "Magere" symbolen kunnen daar
beter tegen dan "vette" symbolen. En dus moet-volgens TNO-TM-het
vluchtende mannetje op de nooduitgangaanduidingen vermageren. Op die
manier kunnen vluchtborden visueel duidelijker worden gemaakt.
Hoe meer licht hoe beter, is niet een regel die altijd opgaat.
Vluchtbordjes kunnen hinderlijk in je ogen schijnen, vooral in het
donker. Ze zouden niet in je ogen maar op de deur moeten schijnen.
Want die deur is belangrijk.
Het gaat uiteindelijk om gedrag. Wat doen mensen in noodsituaties. TNO
heeft in onderzoek een scheepsinterieur nagebouwd en proeven gedaan
met zo'n 300 mensen. Camera's legden vast of de vluchtroute gevonden
werd. Uit het onderzoek blijkt dat een deur dan opeens een
psychologische barrière wordt gevonden. Mensen gaan niet graag door
deuren. Je weet maar nooit wat er achter zit! Een simpel bordje (ook
al voldoet dat aan de voorschriften) is niet genoeg om vluchtende
mensen toch te "verleiden" de deur te openen en erdoor te gaan.
In paniek wordt het er allemaal niet beter op. In doodsangst maak je
in anderhalve seconde een plan en ga je er dan voor. Nadenken is er
niet meer bij en mensen blijken in zo´n situatie te kiezen voor de
meest logische en eenvoudige oplossing. Naar buiten gaan langs de weg
die je gekomen bent ligt voor de hand. En het wordt dus dringen bij de
uitgang. En bij dringen gaat het stroom mensen alleen maar ...
langzamer. En dringen is gevaarlijk. Mensen kunnen letterlijk
platgedrukt worden en mensen kunnen struikelen en niet meer overeind
komen. Als je mensen naar de vluchtroute wilt hebben moet je de
nooduitgang wel HEEL DUIDELIJK markeren. Volgens TNO helpt
bijvoorbeeld een grote pijl dwars over de vloer die wijst naar de
vluchtroute.
Voorkomen is beter dan genezen. De voorschriften kunnen beter zoals de
bovenstaande voorbeelden laten zien. Maar de voorschriften kunnen ook
strakker worden nageleefd. Het gebouw meteen dicht als het niet aan de
voorschriften voldoet, ook al is het het Rijksmuseum in Amsterdam.
Inspecteer altijd de situatie waar het om gaat. Café's dus niet om
half elf ´s-ochtends bekijken maar om middernacht als de zaak vol zit.
Dát is de relevante situatie die beoordeeld moet worden. Kondig de
inspectie niet van tevoren aan. En vertrouw niet op de blik van de
brandweerman want de deskundige ziet meer en ook ándere dingen dan de
gewone man. Waarom niet incognito aan de bar gaan zitten en gewone
bezoekers vragen waar de nooduitgang is?
Veiligheid is de verantwoordelijkheid van iedereen
Veiligheid is een verantwoordelijkheid van de overheid. Maar
veiligheid is ook een persoonlijke verantwoordelijkheid. Van de
eigenaar/uitbater van de gelegenheid die blijvend alert moet zijn op
de veiligheidsaspecten van zijn onderneming. Als cafébezoeker kun je
ook rondkijken of je nooduitgangen ziet. Als je ze ziet, heb je meteen
al een plan als er wat gebeurt. Als je ze niet ziet, is er wat mis.
Helemaal niet slecht om dat aan de bar te zeggen. Het resultaat kan
verrassend zijn, bijvoorbeeld: "nooduitgangen hebben we niet". Je doet
dan zelf ook wat voor de veiligheid.
Nieuwsredactie, TNO
Meer informatie:
Contactpersoon:
TNO Wegwijzer,
telefoon 015 269 69 69
e-mail infodesk@tno.nl
Blader door het archief of vul hieronder een zoekterm in: