Vorming microbodies bestudeerd in gist als model voor menselijke cellen
Alle cellen die een kern hebben (eukaryoten) hebben ook microbodies.
Microbodies, een verzamelnaam voor peroxisomen, glyoxysomen en
glycosomen, zijn cellichaampjes met een enkele membraan en een inhoud
van sterk geconcentreerde enzymen. Hun functie kan zeer verschillen,
afhankelijk van het organisme, de soort cel en de groeicondities. Zo
zijn microbodies in menselijke levercellen gevuld met enzymen die een
rol spelen bij de afbraak van vetzuren. Wanneer, tengevolge van een
erfelijke peroxisomale ziekte, de microbodies afwezig zijn of niet
goed functioneren, hopen deze vetzuren zich op in het lichaam van de
patiënt; met ernstige gevolgen. Om vorming en functioneren van
menselijke microbodies te bestuderen koos Florian Salomons voor het
model van de gist Hansenula polymorpha Want ondanks de grote
diversiteit in het functioneren van microbodies vertoont de vorming
van het cellichaam in zeer uiteenlopende eukaryote cellen grote
overeenkomsten. Blijkbaar zijn de hierbij betrokken mechanismen sterk
geconserveerd gedurende de evolutie. Salomons ontdekte in de gist dat
bij de vorming van een peroxisoom het endoplasmatisch reticulum (een
cellichaam dat bestaat uit een vertakt membraanstelsel) is betrokken.
Ook vond hij onder andere dat peroxisomale membraanresten in cellen
van H. polymorpha pex5 die uitsluitend membraaneiwitten bevatten, zich
kunnen ontwikkelen tot een normaal peroxisoom door nieuw
gesynthetiseerd op te nemen. Daarnaast heeft Salomons getracht om
grote eiwitcomplexen uit de peroxisomale membraan te zuiveren. Eén van
deze complexen bevatte Pex14p, een component van het peroxisomale
eiwitimport mechanisme. Salomons wist aan te tonen dat Pex14p, in
tegenstelling tot wat eerder gepubliceerd is, niet essentieel is voor
dit proces. /FC
Florian Salomons studeerde biologie aan de Rijksuniversiteit
Groningen, waar hij zijn promotieonderzoek uitvoerde bij Eukaryote
microbiologie van het Groningen Biomolecular Sciences and
Biotechnology Institute (GBB). Als postdoc werkt hij inmiddels bij de
sectie Straling en stress celbiologie van de Groningse Faculteit der
Medische wetenschappen.
Datum en tijd
vrijdag 5 januari 2001, 14.15 uur
Promovendus
drs. F.A. Salomons, tel. (050)363 2906, e-mail f.a.salomons@med.rug.nl
(werk)
Proefschrift
Sorting of matrix proteins to peroxisomes in the methylotrophic yeast
Hansenula polymorpha
Promotor
prof.dr. W. Harder
Faculteit
wiskunde en natuurwetenschappen
Plaats
Aula Academiegebouw, Broerstraat 5, Groningen
Promotie