Afzender: wml@onb.nl

Contactpersoon: Walter van Meijl

Overbouwing Oudenrijn: utopie of werkelijkheid?

Datum: 5 januari 2001

Bebouwing boven op verkeersplein Oudenrijn, die de nieuwe wijken Leidsche Rijn, Papendorp, Galecop en Rijnenburg met elkaar verbindt en plaats biedt aan 3000 parkeerplaatsen en 300.000 m² voor kantoren, woningen, winkels, vermaak en hotelaccommodatie. Toekomstmuziek? Onhaalbaar? Niet volgens de architect Walter van Meijl van Bureau op ten Noort- Blijdenstein (ONB).

Intensief en multifunctioneel ruimtegebruik noodzaak

Van Meijl presenteerde het idee voor het eerst in 1994 tijdens de Dag van de Architectuur en kreeg toen wel positieve reacties, maar blijkbaar was de tijd er nog niet rijp voor. De afgelopen jaren keerde het tij. Door de grondschaarste in Nederland wordt de overheid gedwongen om creatief met de beschikbare ruimte om te gaan. Zo riep het ministerie van VROM het StIR (Stimuleringsprogramma Intensief Ruimtegebruik) in het leven. Het Nederlandse paviljoen met gestapelde landschappen op de Expo 2000 in Hannover bewijst dat gewaagde ideeën realiseerbaar zijn. Leidsche Rijn is volop in ontwikkeling, Papendorp wordt bouwrijp gemaakt en de ontwikkeling van Rijnenburg verschijnt aan de horizon. Staatssecretaris Van der Ploeg wil de kwaliteit van de snelwegzones verbeteren met de A12 als proeftraject. Deze ontwikkelingen zijn aanleiding om tegelijk met de publicatie van de Vijfde Nota Ruimtelijke Ordening opnieuw het plan te lanceren.

Verkeersplein Oudenrijn een multifunctioneel knooppunt

Verkeersplein Oudenrijn is nu een ruimte, die puur monofunctioneel gebruikt wordt, een barrière waardoor je alleen via omwegen van het ene naar het andere kwadrant kunt komen. Tegelijkertijd is het de best bereikbare plek van Nederland, waar A2 en A12 elkaar kruisen. Wat ligt er nu meer voor de hand dan juist op die plaats een bouwwerk te realiseren dat niet alleen de vier kwadranten met elkaar verbindt, maar ook fungeert als transferium en knooppunt van openbaar vervoer. Via Papendorp, de nieuwe brug over het Amsterdam-Rijnkanaal en Kanaleneiland ontstaat een directe en snelle verbinding met het Centraal Station Utrecht. Het eerste en nog steeds belangrijkste verkeersknooppunt van Nederland wordt een multifunctioneel stedelijk knooppunt. De gedachte achter het project is zeker niet uniek. Overbouwing van autowegen is vaker vertoond, zoals bij de Utrechtsebaan in Den Haag, de Amsterdamse Arena en de geplande overkluizing van de A2 bij Leidsche Rijn.

Concrete invulling

Op een gebied van 200 bij 200 meter kun je meer dan 300.000 m² vloeroppervlak realiseren: kantoren, woningen winkels en vermaak zoals een megabioscoop. Architect Van Meijl heeft een eerste ontwerp gemaakt voor een spectaculair bouwwerk op het drukste punt van Nederland, een kruising tussen de "Grande Arche" in Parijs en een booreiland. Honderd meter hoge bouwbokken omsluiten een binnenruimte die afgeschermd is van het verkeerslawaai. In het Rijnenburg-kwadrant staat een toren van 150 meter. De parkeergebouwen liggen tussen de bestaande verkeerslussen. Door ze af te dekken met groendaken ontstaat een opstap naar de centrale ruimte die zo'n 30 meter boven de grond ligt. Ten behoeve van het goederenvervoer van en naar Oudenrijn biedt dubbel gebruik van de HOV-baan een mogelijkheid: overdag passagiers en 's nachts goederen.

Realisatiemogelijkheden

Deze belangrijke zet in de stedelijke ontwikkeling binnen de regio Utrecht zou in samenwerking tussen overheden en marktpartijen kunnen worden gerealiseerd. Waarom zou zoiets in Frankrijk met de 'Grand Traveaux' wel mogelijk zijn en in Nederland niet? Met projecten als de Oosterscheldedam hebben we immers bewezen, dat we op het gebied van hoogwaardige techniek en megaprojecten ons mannetje staan. Natuurlijk zijn er tal van problemen op te lossen. Daarom is het belangrijk dat betrokken partijen bereid zijn over de grenzen van hun belang heen te kijken, discussie aan te gaan en mee te willen denken over intelligente oplossingen. ONB wil, zo mogelijk in samenwerking met de StIR, een discussie aanzwengelen over deze problematiek.

ONB Bureau op ten Noort-Blijdenstein bv

Postbus 4020

3502 HA

utrecht

Telefoon: 030-2884220