Rijksuniversiteit Groningen

08 jan 2001

Nummer 003 8 januari 2001

Volledig donkere sterrenstelsels

Indirect
Noot voor de pers:

Het heelal zou grote aantallen 'sterrenstelsels zonder sterren' kunnen bevatten, die volledig uit donkere materie bestaan. Drie sterrenkundigen, Niel Trentham en Enrico Ramirez-Ruiz van de universiteit van Cambridge en Ole Möller van de Rijksuniversiteit Groningen, kunnen de plaats aanwijzen waar zo'n onzichtbaar sterrenstelsel zou liggen. Zij zagen een normaal sterrenstelsel, bekend onder de naam UGH 10214, waaruit een stroom materiaal weglekt. Gewoonlijk gebeurt dit alleen naar een ander stelsel, waarmee het eerste samenvloeit. Maar in dit geval stroomt het materiaal naar een plaats waar niets te zien is. Op die plaats zou dus een donker stelsel moeten liggen.

De drie denken dat astronomen uiteindelijk tot de ontdekking zullen komen dat donkere sterrenstelsels de gewone sterrenstelsels in aantal verre overtreffen. In een artikel dat binnenkort verschijnt in de Montly Notices van de Engelse Royal Astronomical Society noemen ze een verhouding van 100 staat tot 1. Vanuit theorerisch oogpunt is al eerder voorspeld dat er veel donkere materie in het heelal aanwezig moet zijn. Het is echter de vraag hoe de aanwezigheid van donkere, en dus onzichtbare sterrenstelsels kan worden aangetoond.

Indirect

Omdat het karakter van de donkere materie nog onbekend is, blijft dat een moeilijke kwestie. Maar de onderzoekers hebben wel enkele ideeën over hoe de aanwezigheid van donkere materie indirect kan worden waargenomen. De donkere sterrenstelsel zouden, omdat ze veel materie bevatten, als 'zwaartekrachtlenzen' kunnen werken. Hun aanwezigheid kan dan worden ontdekt omdat ze het beeld verstoren van normale stelsels die er achterliggen. Ook kunnen ze 'bruine dwergen' (zwakke, relatief koele sterren-in-wording) herbergen die infrarode straling uitzenden.

Noot voor de pers:


*