Universiteit van Utrecht

8 januari 2001

Flow separation on wind turbine blades.

Ir. G.P. Corten, Natuur- en Sterrenkunde 16:15 uur

Promotor: Prof.dr.ir. C.D. Andriesse

Gustave Corten ontwikkelde binnen zijn onderzoek een geheel nieuwe techniek die momenteel internationaal wordt ingezet om problemen met windturbines op te lossen. Hoewel windmolens al eeuwen bestaan is de interactie tussen stroming en de wieken of rotorbladen nog steeds niet goed bekend. Een typische eigenschap van de vleugelprofielen is stromingsloslating, ook wel stall genoemd. Dit treedt op als de hoek tussen de aanstromende lucht en het profiel te groot wordt zodat de lucht het profiel niet meer volgt. Bij ongeveer de helft van alle windturbines wordt stall gebruikt om niet te veel vermogen uit de wind op te nemen. Een windturbine bereikt namelijk al bij windkracht 6 zijn maximumvermogen. Als het harder gaat waaien zou schade aan de turbine ontstaan wanneer er meer vermogen zou worden opgenomen. Stall is een effect dat van veel meer afhangt dan alleen de invalshoek. Deze is bovendien niet eenvoudig geometrisch te berekenen omdat de windturbine de wind sterk beïnvloedt en omdat de wind zelf heel variabel is. Als gevolg hiervan is de vermogensregeling van windturbines erg onnauwkeurig. Tijdens zijn onderzoek heeft Corten een methode ontwikkeld waarmee zichtbaar kan worden gemaakt waar en wanneer de stroming loslaat. Deze 'stall flag' methode is toepasbaar op vrijwel elke windturbine. De basis wordt gevormd door een detector (stall flag), geoctrooieerd door Energieonderzoek Centrum Nederland (ECN), die bestaat uit een scharnierend klepje en een reflector. De stromingsrichting bepaalt de stand van het klepje: wel of niet over de reflector. Om de stroming zichtbaar te maken worden honderden stall flags als stickers volgens een bepaald patroon op de rotorbladen geplakt. Door een krachtige schijnwerper in het veld op te stellen zullen de zichtbare reflectoren oplichten. Dit zijn de plaatsen waar de stroming heeft losgelaten. Dit wordt vervolgens geregistreerd met een digitale videocamera. De honderden lichtpuntjes van de stall flags worden automatisch ganalyseerd met door ECN ontwikkelde beeldverwerkingsapparatuur.