Toespraken
Presentatie nieuwe beeldmerk en de huisstijl van Defensie
10-01-2001
Toespraak van minister mr. F.H.G. de Grave ter gelegenheid van de
presentatie van het nieuwe beeldmerk en de huisstijl van Defensie
(Delft, 10 januari 2001)
Meneer Lambrechts,
hartelijk dank voor de aanbieding van dit bijzondere exemplaar van de
Defensiekrant, waarmee het nieuwe beeldmerk en de huisstijl van
Defensie worden gepresenteerd. Ik stel het zeer op prijs dat de
presentatie hier plaatsvindt, in de Delftse vestiging van de Brouwer
Groep. Dit is voor deze gelegenheid een meer aansprekende ambiance dan
de ontvangstruimte in het A-gebouw van het ministerie van Defensie of
de P.J.S. de Jongzaal van het Defensievoorlichtingscentrum.
Dames en heren,
het doet me veel genoegen dat ik me te midden van een gemêleerd
gezelschap bevind. U geeft er in uw verscheidenheid immers blijk van
dat de introductie van het nieuwe beeldmerk en de huisstijl van
Defensie niet alleen binnen de eigen organisatie, maar ook in een veel
bredere kring als een belangrijke gebeurtenis wordt beschouwd.
Gezamenlijk bent u er getuige van dat de samenwerking, of zo u wilt,
het wij-gevoel binnen Defensie vandaag zijn beslag krijgt in een
schitterend nieuw beeldmerk, dat centraal staat in de beoogde
huisstijl van de Defensieorganisatie.
Defensie beschikt met de Koninklijke marine, de Koninklijke landmacht,
de Koninklijke luchtmacht en de Koninklijke marechaussee over vier
perfecte "merknamen" die bekend zijn bij het publiek. Tegelijkertijd
ontlenen de krijgsmachtdelen hun waarde aan het gegeven dat ze deel
uitmaken van een groter geheel. Het gaat om een eenheid in
verscheidenheid. Daarom wordt Defensie door de buitenwacht ook als één
geheel beoordeeld. De terechte trots op de eigen werkomgeving, het
eigen fregat, bataljon of squadron of de eigen brigade moet dus in
evenwicht worden gebracht met het gevoel dat we het sámen doen. Een
huisstijl is in dit opzicht een uitnemend bind-middel.
Over de ontwikkeling van de huisstijl is uitgebreid gesproken in het
Politiek Beraad, het hoogste overlegorgaan van Defensie. De
bespre-kingen waren nodig omdat de invoering van een huisstijl alleen
dan zin heeft wanneer daarvoor voldoende draagvlak in de organisatie
bestaat. Dat draagvlak is er ook gekomen, omdat alle betrokkenen
inzien dat we hier te maken hebben met een project dat goed is voor de
gehele organisatie.
Strategie, organisatie en cultuur bepalen samen het imago en daarmee
ook het draagvlak van Defensie in de samenleving. Dat imago is
positief, zo wijst opinie-onderzoek keer op keer uit. Maar het kan nòg
beter. Het onderzoek laat namelijk ook zien dat de Nederlandse
bevolking weliswaar veel waardering heeft voor Defensie, maar lang
niet altijd weet waar de krijgsmacht voor staat. Daarom moet de
Defensie-boodschap met kracht worden uitgedragen. Wat is het zelfbeeld
van Defensie en wat beweegt deze organisatie? Dàt moet voor het
voetlicht worden gebracht.
Sinds de start van het Veranderingsproces Defensie komt het antwoord
op deze vragen steeds duidelijker in beeld. Defensie verbetert haar
communicatie voortdurend en is wat dat betreft op de goede weg. Dat
blijkt ook uit andere maatregelen die in het kader van het
Veranderingsproces zijn genomen, zoals de omvorming van het
eerdergenoemde Politiek Beraad. Het functioneren van dit college werd
verbreed en verdiept door er de bevelhebbers in op te nemen, die
integraal verantwoordelijk zijn voor de uitvoering van het
Defensiebeleid. Met deze ontwikkeling is een nog betere interne
communicatie bij de beleidsvoorbereiding en -uitvoering verzekerd. Een
ander punt uit het Veranderingsproces zijn de toprapportages, waarmee
aan de hand van duidelijk geformuleerde doelstellingen informatie
wordt verstrekt over de stand van zaken binnen de krijgsmachtdelen en
de Centrale Organisatie. Maar ook op andere gebieden is veel
veranderd. Zo is de rol van de Inspecteur-Generaal der Krijgsmacht als
militaire ombudsman drastisch versterkt. Dit is slechts een greep uit
de diverse beleidsmaatregelen die de afgelopen twee jaar zijn genomen.
Defensie kan inmiddels slagvaardiger omgaan met onverwachte
gebeurtenissen, heeft door het gebruik van een moderne website op
internet een beter gestructureerde informatievoorziening en besteedt
in de opleiding van haar personeel extra aandacht aan de
maatschappelijke omgeving van de organisatie.
De kernbegrippen uit het Veranderingsproces - transparantie,
doelgerichtheid en het afleggen van verantwoording - golden en gelden
als onmisbare pijlers voor een goed verlopende in- en externe
communicatie. In- en extern, want interactie met de samenleving en
interne informatievoorziening zijn twee kanten van dezelfde medaille.
Een corporate identity, waarvan een huisstijl deel uitmaakt, draagt
ertoe bij dat medewerkers in de grote Defensie-organisatie het zo
belangrijke gevoel krijgen dat men niet alleen een eigen werkplek en
directe collega's heeft, maar samen werkt aan één doel. Het wij-gevoel
dus.
De kracht en de bekendheid van de vier krijgsmachtdelen dienen mede
daarom in evenwicht te worden gebracht met de noodzaak de organisatie
te beschouwen als één geheel met een daarbij passende uitstraling. Dat
die organisatie in de praktijk inmiddels functioneert als één geheel,
blijkt uit de aanwezigheid van 1109 Nederlandse militairen, afkomstig
uit alle krijgsmachtdelen, die in het kader van UNMEE schouder aan
schouder bijdragen aan vrede en veiligheid in het grensgebied tussen
Ethiopië en Eritrea. Samen, als Defensie. Dat wordt ook weergegeven
door het nieuwe beeldmerk, waarin de vier losse pijlen staan voor de
vier onderdelen van de Defensieorganisatie: de marine, de landmacht,
de luchtmacht en de marechaussee die gezamenlijk bijdragen aan één
doel. Die gezamenlijkheid komt vervolgens tot uiting in één pijl,
waarvan de kleur blauw symbool is voor vrede.
Dames en heren, het Veranderingsproces bij Defensie dat in 1998 in
gang werd gezet, heeft inmiddels vruchten afgeworpen. Het creëren van
een wij-gevoel is iets dat tussen de oren van de medewerkers moet
zitten. Dat bereik je niet door de invoering van een symbool. Een
huisstijl is dan ook onderdeel van het bredere Veranderingspro-ces,
waarbinnen het kan dienen als katalysator. De huisstijl is eigenlijk
het zetten van het puntje op de i, of 'the icing of the cake' van het
Veranderingsproces.
De ontwikkeling van de huisstijl en het nieuwe beeldmerk nam een half
jaar in beslag en had organisatorisch en wat betreft personele inzet
veel voeten in de aarde. Velen hebben een enorme inspanning geleverd
om te komen waar we nu zijn. Ik ben hen daar zeer erkentelijk voor.
Dames en heren, het is mij een genoegen u nu (vers van de pers) het
eerste exemplaar te tonen van de Defensiekrant met daarin opgenomen
het nieuwe beeldmerk en de huisstijl.
Ik dank u voor uw aandacht