PERSBERICHT

Nieuwe SID-lezingencyclus over ethiek in de internationale economische samenwerking

WERELDMARKTEN - UNIVERSELE WAARDEN?

VU-professor Nico Schrijver geeft aftrap

Rotterdam, 11 januari 2001

Hoe integreren we sociale en ethische waarden in de internationale economische samenwerking? En welke dilemma s en keuzes brengt dat met zich mee? Die vragen stelt de Nederlandse afdeling van de Society for International Development aan de orde in haar nieuwe lezingenserie "Wereldmarkten - Universele Waarden?".

De aftrap voor de SID-serie 2001 wordt op maandag 15 januari aanstaande gegeven door Nico J. Schrijver hoogleraar volkenrecht aan de Vrije Universiteit. Lokatie: VU, Agorazaal 1, De Boelelaan 1105 Amsterdam; aanvang 18.00 uur.

Het broeit en rommelt in de internationale economische samenwerking. De vrije markt staat er nog steeds centraal, maar de twijfel begint te knagen. Ondanks de globalisering blijven miljoenen mensen immers economisch en politiek buitengesloten. En regionale financiële crises hebben ingrijpende mondiale gevolgen voor welzijn en ontwikkeling. Traditionele financieel-economische concepten blijken te beperkt om actuele ontwikkelingsprocessen te duiden. IMF, Wereldbank en de Wereldhandelsorganisatie hanteren nu - voor hen tot voor kort wezensvreemde - begrippen als armoedebestrijding, empowerment, mensenrechten en milieu.

Zo lijkt er dan toch ook hier eindelijk ruimte voor een herbezinning op de "klassieke" internationale samenwerking en economische en financiële architectuur. Daarvoor is het van belang om met deze en andere internationale economische spelers van gedachten te wisselen over het onlosmakelijke verband tussen internationale financiën en economie en het belang van maatschappelijke waarden en ethiek. In de lezingenserie Wereldmarkten - Universele waarden? stelt SID-Nederland daarom de vraag hoe het systeem van een vrije wereldmarkt te verenigen is met arrangementen waarin maatschappelijke waarden en ethische beginselen een kader bieden voor integratie van alle landen in die wereldmarkt en zo bijdragen aan sociale rechtvaardigheid wereldwijd.

Noodzaak nieuwe definitie relatie economie-ethiek

De Transitie in Centraal- en Oost-Europa, de tekortkomingen van de "Washington Consensus" en de financiële crises in Azië en Rusland in 1997 en 1998, hebben de ogen van veel bankiers en anderen in de internationale financiële gemeenschap geopend. Het besef groeit daar dat ook de mondiale financiële markten een zekere regulering behoeven: als spelregels, maar meer nog als een morele en ethische basis.

Maar helaas is er nog geen heldere en breedgedragen overeenstemming over een evenwichtig sociaal-economisch model waarin vrijhandel gepaard gaat met mensenrechten, milieubescherming en arbeidsstandaarden. Dat blijkt wel uit de felle demonstraties bij de onderhandelingen over een nieuwe wereldhandelsronde, bij de gesprekken over de MAI en bij recente WTO-, WB- en IMF-vergaderingen. Het wantrouwen tussen NGO s en de wereld van de haute finance en het gebrek aan zo n breedgedragen visie werkt bovendien demagogie, politisering en verlamming van coalities ten goede in de hand. Dat gaat uiteindelijk ten koste van de armen in de wereld.

SID zet zich daarom in voor een fundamenteel debat over wat voor soort internationale samenleving wij eigenlijk willen. Daarbij staat het besef centraal dat globalisering - net als de economie in de vorige eeuw op nationaal niveau - een nieuwe definitie van de relatie economie-ethiek behoeft. Op basis daarvan moet het mogelijk zijn om nieuwe bondgenootschappen te sluiten tussen actoren in financiële kringen, de wetenschap, het bedrijfsleven en de civil society. SID - als ontmoetingsplaats van professionals uit die en andere kringen - wil daaraan met een nieuwe lezingenserie een bijdrage leveren.

Voor de SID-serie 2001 zijn onder meer uitgenodigd: ILO-topman Juan Somavia, de Noorse oud-Minister voor Ontwikkelingssamenwerking Hilde Johnson, de econoom en globaliseringsexpert Dani Rodrik, Sakiko Fukuda-Parr van UNDP s Human Development Report Office, Enrique Iglesias van de Inter-American Development Bank en de Indiase Nobelprijswinnaar Amartya Sen.

Eerste lezing: de situatie geschetst

In zijn openingslezing zal Nico Schrijver zijn visie geven op de noodzaak en de mogelijkheden voor een nieuwe relatie tussen internationale economie en ethiek en ook ingaan op dilemma s en de keuzes die daarmee gepaard gaan.

Prof.dr. Nico J. Schrijver is hoogleraar Internationaal Recht aan de VU en een vooraanstaand expert in de vaderlandse internationale en ontwikkelingssamenwerking: Hij is o.m. verbonden aan het Institute of Social Studies en lid van de Adviesraad Internationale Vraagstukken en van de Buitenlandcommissie van de PvdA. Hij treedt regelmatig op als internationaal adviseur in volkenrechtelijke kwesties, onder meer voor de VN, waarvoor hij eerder ook werkte.

Prof. Schrijver is lid van het bestuur van SID-Nederland.