Taalkundige vergelijkt kind met afasiepatiënt
Dr. Sergey Avrutin van de Universiteit Utrecht krijgt voor het
opzetten van een onderzoeksgroep op het gebied van taalontwikkeling en
taalstoornissen 1,6 miljoen gulden PIONIER-subsidie van NWO. Avrutin
stelt dat patiënten met de hersenbescha-diging afasie dezelfde fouten
maken in hun grammatica als kinderen.
Bijzonder aan het nieuw op te zetten PIONIER-onderzoek is dat de groep
van Avrutin niet alleen Nederlandse afasiepatiënten en kinderen
bestudeert, maar ook Italianen en Russen. Zodoende levert het
onderzoek kennis op over de verwerving van Germaanse, Romaanse en
Slavische talen. De onderzoekers kunnen onder andere kijken of een
bepaalde fout gemaakt door een afasiepatiënt, in alle talen voorkomt
of slechts in een van de drie talen.
De afgelopen maanden verzamelden de onderzoekers gegevens in Italië.
De eerste ruwe resultaten laten zien dat Italiaanse afasiepatiënten
andere fouten maken dan Nederlandse patiënten. De fouten lijken voort
te komen uit de beperkingen die de Italiaanse grammatica oplegt. De
komende maanden zal de groep in Italië uitgebreide experimenten doen
die dit vermoeden moeten bevestigen of weerleggen. Het totale
onderzoek duurt vijf jaar. In die tijd probeert het onderzoeksteam na
te gaan hoe kinderen taal verwerven en hoe storingen kunnen optreden.
De onderzoekers bestuderen patiënten met broca-afasie. Afasie is het
moeilijk kunnen spreken, verstaan, schrijven en lezen van een taal
door een hersen letsel. Mensen met broca-afasie hebben een
beschadiging van het broca-gebied in de linker hersenhelft. Deze
patiënten hebben moeite met het bedenken van het juiste woord en met
het toepassen van de correcte grammatica. Hun intelligentie is
normaal. In Nederland gaat het waarschijnlijk om een paar honderd
patiënten.
Volgens NWO-PIONIER Avrutin beschikken kinderen en mensen met een
hersenbeschadiging over alle grammaticale regels maar weten ze niet
wanneer ze welke regel moeten gebruiken. Een kleuter zegt bijvoorbeeld
mammie eten in plaats van mammie eet. Grammaticaal is dit niet
verboden. Kijk maar naar geen fietsen plaatsen of ik vertelde een mop
en hij lachen joh.
Ook het weglaten van het onderwerp, zoals veel kinderen en
afasie-patiënten doen, is grammaticaal mogelijk. Televisie kopen in
plaats van ik kocht een televisie is fout, maar het is wel juist als
we in onze agenda schrijven sporten, koken, eten.
Sergey Avrutin (1960) behaalde summa cum laude zijn Bachelors graad
aan de Brandeis University in Massachusetts. Hij promoveerde aan het
Massachusetts Institute of Technology en was nadien verbonden aan de
University of Pennsylvania. Sinds 1995 is hij assistent professor aan
Yale University en vanaf 1999 werkt Avrutin aan de Universiteit
Utrecht. In septem-ber 2000 kreeg hij een aanstelling als universitair
hoofddocent bij het Utrecht Institute of Linguistics OTS van de
Letterenfaculteit.
Nadere informatie bij:
* dr. Sergey Avrutin (UU, Letteren)
* tel. (06) 27274373 of (030) 2536006, fax (030) 2536000
* e-mail sergey.avrutin@let.uu.nl