ERNST AND YOUNG

'Oude jaarverslag overleeft nieuwe economie'

'OUDE JAARVERSLAG OVERLEEFT NIEUWE ECONOMIE'

Het jaarverslag - inclusief de goedkeurende verklaring van een externe accountant - blijft ook in de Nieuwe Economie van belang, zegt een ruime meerderheid van het Nederlandse bedrijfsleven. Dat blijkt uit een onderzoek van Ernst & Young, uitgevoerd door het NIPO, onder driehonderd bedrijven. Driekwart van de ondervraagden vindt niet dat het jaarverslag in de huidige vorm zijn waarde heeft verloren, al vermoedt men wel dat er door het Internet andere en snellere vormen van financiële rapportage zullen komen. De uitkomsten van het onderzoek staan gepubliceerd in het januarinummer van Eytem, het 'huisblad' van Ernst & Young. Ook professor M. Hoogendoorn van Ernst & Young verwacht dat het jaarverslag in de Nieuwe Economie overleeft, net als de gedrukte krant, maar wel meer het karakter van een naslagwerk en visitekaartje krijgt.

Alhoewel verschillende buitenlandse bedrijven al experimenten met financiële rapportages op 'real time'-basis, door bijvoorbeeld dagelijks de resultaten te melden, blijkt het Nederlandse bedrijfsleven nog veel waarde te hechten aan de instrumenten voor financiële verslaggeving uit de 'Oude Economie'. Op de vraag welke rol men bij de beeldvorming van een (ander) bedrijf het jaarverslag toedicht, noemde een ruime meerderheid die rol redelijk groot tot zeer groot. 77% van de respondenten was het dan ook niet eens met de stelling dat het jaarverslag in de huidige vorm haar waarde had verloren, 21% was het overigens wél met die stelling eens. Ook de aandeelhoudersvergadering wordt nog steeds goed gewaardeerd.

Vrijwel niemand vermoedt dat de goedkeurende verklaring van een externe accountant in de nabije toekomst zal verdwijnen, al zijn grote bedrijven daar nog stelliger in dan kleinere ondernemingen. Men noemde deze verklaring ook noodzakelijk. Niettemin zal de Nieuwe Economie wel voor verandering gaan zorgen. Een meerderheid van zo'n 70% denkt dat het Internet er toe zal leiden dat er andere, snellere vormen van financiële rapportage komen, bijvoorbeeld op real time basis. Met de stelling dat geautomatiseerde financiële verslaggeving in de toekomst de rol van de accountant overbodig maakt, kon slechts 8% van de ondervraagden instemmen.

Prof Martin Hoogendoorn van Ernst & Young is niet verbaasd over de uitkomsten van het onderzoek. 'Steeds vaker blijkt dat de Nieuwe Economie wel veel veranderingen met zich meebrengt, maar daarmee nog geen einde maakt de waardering voor 'klassieke' instituten en spelregels', aldus Hoogendoorn. 'Net zoals de krant in gedrukte vorm zal blijven bestaan, zal dat ook gelden voor het jaarverslag. Misschien wordt de oplage zelfs groter, nu het via Internet veel makkelijker is om een jaarverslag te bestellen.' Hoogendoorn verwacht dat het jaarverslag wel aan waarde inboet als instrument in de financiële verslaggeving. 'Van veel groter belang wordt tijdige rapportering middels kwartaalrapportages en misschien zelf maandelijkse berichten. Ook bij die ontwikkeling is Internet een katalysator. Het gedrukte jaarverslag krijgt dan meer het karakter van een naslagwerk en het visitekaartje van een bedrijf.'

In het licht van deze ontwikkelingen zullen accountants er volgens Hoogendoorn niet aan ontkomen om nu al na te denken over een andere inrichting van de controle. 'Op dit moment is de controle vooral gericht op de jaarlijkse berichtgeving. Wanneer bedrijven veel vaker dan jaarlijks gaan rapporteren, dan zullen anderen daarbij ook de handtekening van de accountant willen zien staan. Gezien de grilligheid in de Nieuwe Economie is het belangrijker dan ooit dat het onafhankelijk oordeel van een accountant zekerheid verschaft over de juistheid en betrouwbaarheid van de cijfers die ondernemingen presenteren. Misschien dat we op den duur zelfs toe gaan naar een continue controle en een 'real time audit'.'

In het artikel in Eytem wordt ook melding gemaakt van de opinie van het Nederlandse bedrijfsleven over andere actuele onderwerpen, zoals het milieujaarverslag en de rol van het Internet in fiscale zaken.