Promotie
Licht verraadt samenstelling komeet
Een komeet ziet eruit als een heldere ster met een lichtende staart.
Hoe kan het dat een komeet licht uitstraalt en, als we dat weten, wat
zegt de aard van dat licht over de samenstelling van de komeet?
Dergelijke vragen zijn niet gemakkelijk te beantwoorden, blijkt uit
het proefschrift van atoomfysicus Guido Lubinski. Pas sinds enkele
jaren hebben natuurkundigen een idee van de achterliggende processen.
Licht afkomstig van een komeet ontstaat volgens die theorie
grotendeels uit botsingen tussen ionen, die van de zon komen, en
neutrale deeltjes. Het neutrale deeltje draagt bij de botsing een
elektron over aan het ion dat dan in een 'aangeslagen' toestand
terechtkomt. Als het elektron vervolgens van de aangeslagen toestand
in één of meerdere stappen terugvalt naar de grondtoestand worden
fotonen (lichtdeeltjes) uitgezonden. De golflengten van deze fotonen
hangen samen met aangeslagen toestanden en vormen dus een
'vingerafdruk' van de uitwisselingen van elektronen. Lubinski
vergeleek voor zijn promotieonderzoek theoretische modelberekeningen
voor dergelijke botsingen met metingen in een proefopstelling in het
Kernfysische Versnellerinstituut (KVI) in Groningen. Hij werkte
daarbij met helium- en heliumachtige ionen en neutrale
waterstofmoleculen. Uit de meetresultaten blijkt dat de meeste
berekeningen er flink naast zitten. Behalve voor berekeningen over
kometen heeft Lubinski's werk consequenties voor het opstellen van
modellen van kernfusie. "De uitkomst is zeker niet onverdeeld positief
voor berekeningen die tot nu toe de basis vormen voor het modelleren
van het plasma in bijvoorbeeld fusiereactoren en de lichtemissie in
astrofysische omgevingen zoals die van een komeet", zegt hij
concluderend. /JS
Lubinski (Ibbenbüren, Duitsland, 1970) studeerde aan de Universität
Osnabrück. Hij verrichtte zijn promotieonderzoek binnen de
Atoomfysica-groep van het Kernfysische Versneller Instituut (KVI) van
de RUG. Een deel van zijn onderzoek is gefinancierd door EURATOM.
Lubinski is momenteel technisch adviseur bij een consultancybedrijf.
Datum en tijd
vrijdag 19 januari 2001, 14.15 uur
Promovendus
G. Lubinski, tel. (050)363 36 16, fax (050)363 40 03, e-mail:
lubinski@kvi.nl (werk)
Proefschrift
Light. A fingerprint of astrophysical processes
Promotor
prof.dr. R. Morgenstern
Faculteit
wiskunde en natuurwetenschappen
Plaats
Aula Academiegebouw, Broerstraat 5, Groningen