Rijksuniversiteit Groningen

Promotie

Licht verraadt samenstelling komeet

Een komeet ziet eruit als een heldere ster met een lichtende staart. Hoe kan het dat een komeet licht uitstraalt en, als we dat weten, wat zegt de aard van dat licht over de samenstelling van de komeet? Dergelijke vragen zijn niet gemakkelijk te beantwoorden, blijkt uit het proefschrift van atoomfysicus Guido Lubinski. Pas sinds enkele jaren hebben natuurkundigen een idee van de achterliggende processen. Licht afkomstig van een komeet ontstaat volgens die theorie grotendeels uit botsingen tussen ionen, die van de zon komen, en neutrale deeltjes. Het neutrale deeltje draagt bij de botsing een elektron over aan het ion dat dan in een 'aangeslagen' toestand terechtkomt. Als het elektron vervolgens van de aangeslagen toestand in één of meerdere stappen terugvalt naar de grondtoestand worden fotonen (lichtdeeltjes) uitgezonden. De golflengten van deze fotonen hangen samen met aangeslagen toestanden en vormen dus een 'vingerafdruk' van de uitwisselingen van elektronen. Lubinski vergeleek voor zijn promotieonderzoek theoretische modelberekeningen voor dergelijke botsingen met metingen in een proefopstelling in het Kernfysische Versnellerinstituut (KVI) in Groningen. Hij werkte daarbij met helium- en heliumachtige ionen en neutrale waterstofmoleculen. Uit de meetresultaten blijkt dat de meeste berekeningen er flink naast zitten. Behalve voor berekeningen over kometen heeft Lubinski's werk consequenties voor het opstellen van modellen van kernfusie. "De uitkomst is zeker niet onverdeeld positief voor berekeningen die tot nu toe de basis vormen voor het modelleren van het plasma in bijvoorbeeld fusiereactoren en de lichtemissie in astrofysische omgevingen zoals die van een komeet", zegt hij concluderend. /JS

Lubinski (Ibbenbüren, Duitsland, 1970) studeerde aan de Universität Osnabrück. Hij verrichtte zijn promotieonderzoek binnen de Atoomfysica-groep van het Kernfysische Versneller Instituut (KVI) van de RUG. Een deel van zijn onderzoek is gefinancierd door EURATOM. Lubinski is momenteel technisch adviseur bij een consultancybedrijf.

Datum en tijd

vrijdag 19 januari 2001, 14.15 uur

Promovendus

G. Lubinski, tel. (050)363 36 16, fax (050)363 40 03, e-mail: lubinski@kvi.nl (werk)

Proefschrift

Light. A fingerprint of astrophysical processes

Promotor

prof.dr. R. Morgenstern

Faculteit

wiskunde en natuurwetenschappen

Plaats

Aula Academiegebouw, Broerstraat 5, Groningen