Nieuwe bacterie consumeert anti-broeikasgas
NWO-onderzoekers van de Katholieke Universiteit Nijmegen hebben een
nieuw soort bacterie ontdekt. De bacteriën, of beter de archaea,
zetten het antibroeikasgas dimethylsulfide om in het sterke
broeikasgas methaan. Het is voor het eerst dat zulke organismen zijn
ontdekt in gebieden met zoetwater.
De onderzoekers verzamelden modder kwam uit sloten, meertjes en vennen
van gebieden als de Peel, de Weerribben bij Giethoorn, de Loosdrechtse
plassen en de omgeving van Nijmegen. In het laboratorium bleek dat in
elk monster de bacterie aanwezig was. Het microorganisme kreeg de naam
Methanomethylovorans hollandica.
Tot nu toe mislukte de isolatie van deze methaanbacteriën, omdat het
microorganisme in het laboratorium zichzelf bleek te vergiftigen. In
de natuur verdunnen de giftige afvalstoffen zich en blijft de bacterie
leven. In het laboratorium hopen de giftige zwavelverbindingen zich op
en gaat de bacterie te gronde. Om de ophoping tegen te gaan, bliezen
de microbiologen continu verse gassen door hun proefopstelling.
Opmerkelijk is, dat dit organisme voorkomt in de modder van gebieden met zoetwater. Andere dime-thylsulfide-afbrekende archaea die tot nu toe gevonden zijn, leven in sedimenten van gebieden met zout water. Waarschijnlijk komt de nieuw gevonden archaea voor in veel andere zoetwatergebieden in de wereld. Onderzoekers in Tanzania en Rusland hebben reeds contact opgenomen met de Nederlandse micro-biologen, omdat ze vermoeden dat zij dezelfde soort hebben geïsoleerd.
In hetzelfde onderzoek ontdekten de wetenschappers nog een bacterie. Dit microorganisme bleek juist een belangrijke producent te zijn van dimethylsulfide. De bacterie zet het naar rotte eieren ruikend sulfide om in dimethylsulfide en kreeg de naam Parasporobacterium paucivorans.
Het onderzoek gefinancierd door NWO Aard- en Levenswetenschappen was gericht op de achterliggende processen van de productie en afbraak van dimethyl-sulfide. Dit zwavelgas speelt een belangrijke rol in de mondiale zwavelcyclus. Dimethylsulfide vermindert niet alleen het broeikaseffect, maar zorgt ook voor zure regen en stankoverlast.
Inzicht in het evenwicht tussen de productie en de afbraak van het
anti-broeikasgas en vooral ook de verstoring ervan is van belang als
regeringen en industrieën de bufferende werking van natuurlijke
gebieden in de toekomst gaan gebruiken om hogere emissies te
rechtvaardigen.
Nadere informatie en illustraties bij:
* drs. ing. Bart Lomans (KUN, Microbiologie)
* rs. ing. Bart Lomans (KUN, Microbiologie)
* tel. (024) 3447501 (privé) of (024) 3652315 (KUN), fax. (024) 3652830 (KUN), tel. vanaf 2 januari 2000 (0318) 665080 (Bioway)
* e-mail bartl@sci.kun.nl
* Promotie 23 januari 2001
Elektronenmicroscopische foto van de ontdekte zwavelbacterie Methanomethylovorans hollandica. Op de foto de typische verschijning van acht bacteriën in een kubusvorm.