Zwaardere chemotherapie niet effectiever bij dikke darmkanker
Chirurg drs. Wim Bleeker deed onderzoek naar de behandeling van patiënten met een naar de lymfeklieren uitgezaaide dikke darmkanker. Hij ontdekte dat bij die patiënten een zwaardere chemotherapiebehandeling niet zinvol is. Daarnaast stelt hij vast dat lang niet alle controleonderzoeken die tot vijf jaar na de behandeling worden gedaan, kosteneffectief zijn. Als laatste legde hij een basis voor een genetische opsporingsmethode die mogelijk kan voorspellen bij welke patiënten de chemotherapie daadwerkelijk zinvol zal zijn.
Sinds tien jaar krijgen patiënten met een naar de lymfeklieren
uitgezaaide dikke darmkanker nadat zij geopereerd zijn aanvullende
chemotherapie. Daardoor is de overlevingskans van 35 naar 50 procent
gestegen. Bleeker onderzocht of een nog intensievere chemotherapie de
overlevingskans verder vergroot. Maar hij constateert dat met de
toevoeging van het middel Leucovorin aan de huidige chemotherapie
(bestaande uit 5FU en Levamisol) de overlevingskans niet verder stijgt
en bovendien voor meer nare bijwerkingen zorgt, zoals misselijkheid en
kaalheid. De promovendus maakte voor zijn onderzoek vervolgens een
kosten-batenanalyse van de vervolgonderzoeken waaraan alle patiënten
tot vijf jaar na de operatie deelnemen, en waarbij wordt gecontroleerd
of de tumor volledig is verwijderd en niet opnieuw uitgroeit. Het
blijkt dat longfoto's, lichamelijk onderzoek en laboratoriumonderzoek
niet veel opleveren, terwijl ze wel duur zijn. Daarentegen blijkt het
doen van leverechografiën, dikke darmscopiën en de evaluatie van
klachten wel kosteneffectief. Momenteel heeft slechts tien tot
vijftien procent van de patiënten werkelijk baat bij chemotherapie.
Bleeker deed een aantal onderzoeken om een betere opsporingsmethode te
ontwikkelen die kan bepalen voor welke patiënten de chemotherapie
zinvol is. De promovendus analyseerde tumormateriaal op KRAS en TP53
mutaties, twee (van de vele) genen die een rol spelen in het
gedragspatroon van dikke darm tumoren. Het gebruik van gen-analyse van
niet-erfelijke dikke darm tumoren is nog in een te vroege fase om er
klinisch gebruik van te maken. Maar er is hoop dat een
vervolgonderzoek meer informatie oplevert over de interactie van de
vele genen die een rol spelen bij de ontwikkeling en het
gedragspatroon van dikke darmtumoren.
Bleeker (Groningen, 1965) studeerde geneeskunde aan de RUG. Hij
verrichtte zijn promotieonderzoek bij de afdeling Chirurgische
oncologie van het AZG. Delen van het onderzoek zijn gefinancierd door
het Koningin Wilhelmina Fonds (KWF). Momenteel is Bleeker werkzaam als
algemeen chirurg in het Wilhelmina Ziekenhuis in Assen.
Datum en tijd
woensdag 24 januari 2001, 14.15 uur
Promovendus
drs. W.A. Bleeker, tel. (0592)32 52 12, fax (0592)32 53 07, e-mail:
wbleeker@knmg.nl (werk)
Proefschrift
Therapeutic considerations in Dukes C colon cancer
Promotor
prof.dr. H. Schaffordt Koops en prof.dr. N.H. Mulder
Faculteit
medische wetenschappen
Plaats
Aula Academiegebouw, Broerstraat 5, Groningen