24 januari 2001
Toelichting:
Pijnbestrijding bij jonge kinderen
Op de Intensive Care Kinderchirurgie van het Sophia Kinderziekenhuis
in Rotterdam zijn drie jaar lang van 204 kinderen in de leeftijd van 0
tot 3 jaar, na grote buik- of borstoperaties, hun pijn en het effect
van pijnbestrijding met morfine gemeten. Pijn die niet alleen onnodig
lijden betekent maar ook lichamelijk negatieve gevolgen heeft voor het
herstel.
In dit promotieonderzoek zijn twee wijzen van pijnbestrijding
vergeleken: continue intraveneuze morfinetoediening versus
intraveneuze morfinetoediening om de drie uur. Op basis van het
onderzoek kunnen nu wetenschappelijk onderbouwde richtlijnen worden
opgesteld hoe pijn optimaal bestreden kan worden na grote chirurgische
ingrepen bij kleine kinderen.
Het tweede unieke aspect van het onderzoek is de relatie tussen
pijnmetingen en de mate van stress gemeten in het bloed. Omdat baby's
en jonge kinderen zelf de mate van pijn verbaal niet aan kunnen geven
moeten artsen en verpleegkundigen andere instrumenten hanteren om de
mate van pijn te constateren. Gedragsobservaties en metingen van
lichamelijke veranderingen, zoals hartslag en bloeddruk, kunnen de
pijn duidelijk maken. Een van de onderdelen van het onderzoek van
mevrouw Van Dijk was het valideren van een geschikt
pijnmeetinstrument. Een van de belangrijkste conclusies van haar
onderzoek is dat regelmatige gestandaardiseerde gedragsobservaties,
het telkens op dezelfde manier beoordelen en scoren van o.a.
gelaatsuitdrukking, alertheid, lichaamsbeweging en huilen, de
postoperatieve pijn beter aangeven dan de fysiologische metingen die
ook de stress in het algemeen weerspiegelen. Een verklaring kan daarom
zijn dat bloeddruk en hartslag ook door andere factoren behalve pijn
worden beïnvloed, zoals bloedverlies, koorts en medisch ingrijpen.
Voor de 0 tot 1 jarige kinderen, is er geen duidelijk verschil tussen de twee wijzen van pijnbestrijding, waarvan het effect is gemeten met behulp van de mate van geobserveerde pijn en de behoefte aan extra morfine. Voor de kinderen van 1 tot 3 jaar daarentegen heeft de continue morfinetoediening de voorkeur. De conclusies van dit promotieonderzoek zijn inmiddels al verwerkt in nieuwe onderzoeksprojecten binnen het Sophia Kinderziekenhuis naar pijn en pijnbestrijding bij prematuren, pasgeborenen en kinderen.
Info: vandijk@psys.azr.nl
Tel. 010 463 6066