Ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties

Ministerraad akkoord met wetsvoorstel tot gemeentelijke herindeling van Den Haag en omgeving

Een persbericht bij het onderwerp Gemeentelijke herindeling 26 januari 2001
De gemeenten Rijswijk, Voorburg, Leidschendam en Nootdorp zullen grondgebied afstaan ten gunste van de gemeente Den Haag. Dat levert Den Haag (een bouwcapaciteit voor) ongeveer 15.000 nieuwe woningen op. Bovendien krijgt Den Haag met deze uitbreiding circa 300 hectare grond waarbinnen bedrijventerreinen kunnen worden aangelegd. Hiermee kan op korte termijn de meest urgente ruimtenood van Den Haag voor de eerstkomende jaren worden opgelost. Tevens wordt voorzien in de samenvoeging van de gemeenten Nootdorp en Pijnacker. Dit is de kern van het wetsvoorstel tot gemeentelijke herindeling van Den Haag en omgeving waarmee de ministerraad op voorstel van minister De Vries van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties (BZK) heeft ingestemd.
In het wetsvoorstel wordt onderstreept dat de betekenis van de voorgestelde herindeling verder strekt dan de gemeente Den Haag en haar inwoners zelf. Als regeringszetel en vestigingsplaats van vele nationale en internationale instellingen is Den Haag een stad van nationaal belang. Het is in dit belang, zo schrijft de minister, dat Den Haag over de mogelijkheden beschikt haar verantwoordelijkheden in de toekomst voluit waar te kunnen maken. Al tientallen jaren hebben Den Haag en de buurgemeenten, geholpen door de provincie Zuid-Holland en door het Rijk, geprobeerd oplossingen te vinden voor de beklemde positie van Den Haag. De Tweede Kamer heeft in mei 1997 met de aanvaarding van de motie-Remkes gekozen voor gemeentelijke herindeling. Bij het aantreden van het huidige kabinet in 1998 werd deze keuze bevestigd in het regeerakkoord.
De provincie Zuid-Holland heeft in vervolg op de motie-Remkes een procedure op basis van de Wet algemene regels herindeling (Wet arhi) gestart. Deze procedure mondde najaar 1998 uit in een voorstel van gedeputeerde staten om de bouwlocaties Ypenburg en Leidschenveen en het bedrijventerrein Forepark, alsmede een corridor aan de gemeente Den Haag toe te voegen. Uitspraken van de Ondernemingskamer over - het achterwege blijven van - advisering door de gemeentelijke ondernemingsraden over dit voorstel leidden echter tot een vertraging in de procedure. Provinciale staten besloten daarop de arhi-procedure te beëindigen en de minister van BZK de mogelijkheid te geven zelf een herindelingsprocedure te starten. Deze herindelingsprocedure leidde tot een herindelingsplan dat op 27 april 2000 door minister De Vries werd gepresenteerd. Op dit herindelingsplan is zowel door alle betrokken gemeentebesturen, als door meer dan 36.000 burgers en andere betrokkenen uit de regio gereageerd.
De reacties op het herindelingsplan hebben ertoe geleid dat het wetsvoorstel op drie onderdelen afwijkt van het herindelingsplan. Besloten is af te zien van het toevoegen van Wateringse locaties aan Den Haag en de corridor dusdanig aan te passen, dat de bebouwing van de woonwijk Voorburg-West deel blijft uitmaken van de gemeente Voorburg. Verder heeft het grondgebied gelegen tussen de Vliet en de bouwlocaties Leidschenveen en Ypenburg waarmee Den Haag wordt uitgebreid een meer beperkte omvang gekregen. Op andere onderdelen hebben reacties op het herindelingsplan geleid tot heroverweging, nadere onderbouwing of precisering, zonder dat dat gevolgen heeft voor het voorgestelde grensbeloop. Het wetsvoorstel wordt op korte termijn naar de Tweede Kamer gezonden. Het is de bedoeling dat de uitbreiding van Den Haag en de fusie van Nootdorp en Pijnacker 1 januari 2002 een feit is. Bijlage:
Hoofdlijnen van het voorstel tot gemeentelijke herindeling van Den Haag en omgeving
Leidschenveen/Forepark en Ypenburg
Leidschenveen/Forepark en Ypenburg - uitgezonderd de deellocaties De Bras en De Venen - vormen de kern van het voorstel. In dit gebied kan de voor Den Haag noodzakelijke woningbouwcapaciteit worden gevonden. Naast het bedrijventerrein Forepark bevinden zich hier ook andere voor bedrijvigheid strategische locaties: langs de autosnelweg A4, langs de autosnelweg A12 en de spoorlijn Den Haag-Utrecht, langs de autosnelweg A13, en langs de Hofpleinlijn (Randstadrail).
Vlietzone
Het vanuit Haags perspectief centrale deel van de Vlietzone, begrensd door de Vliet en de autosnelweg A4, en ingeklemd tussen de Zeeheldenwijk (Leidschendam) en bedrijventerrein Hoornwijck (Rijswijk), zal naar Den Haag overgaan. Deze Vlietzone is van groot belang voor een integrale en samenhangende ontwikkeling van de verbindingsknoop van de autosnelwegen A4 en A12. Hierdoor wordt gewaarborgd, dat toekomstige ontwikkelingen op de terreinen van werken, wonen, recreatie en groen optimaal op elkaar kunnen worden afgestemd.
De voorgestelde begrenzing leidt tot een beperkter gebiedsovergang dan op grond van het oorspronkelijke herindelingsplan zou plaatsvinden. De woonbuurt Zeeheldenwijk en het bedrijventerrein Overgoo blijven deel uitmaken van de gemeente Leidschendam; het bedrijventerrein Broekpolder, een belangrijk deel van het bedrijventerrein Hoornwijck en het golfterrein gelegen tussen de autosnelweg A13 en de Vliet blijven deel uitmaken van de gemeente Rijswijk. Met het voorstel wordt een verantwoord evenwicht bereikt tussen enerzijds de gemeente Den Haag, die zal beschikken over de zo zeer gewenste strategische ruimte voor nieuwe bedrijventerreinen, en anderzijds de gemeenten Leidschendam en Rijswijk, die een aantal voor deze gemeenten waardevolle locaties behouden.
Corridor
De corridor heeft een bijzondere betekenis in het voorstel, die met name in de motie-Remkes tot uitdrukking is gebracht. Door deze corridor ontstaat een aansluiting tussen de huidige gemeente en de Vlietzone, respectievelijk Ypenburg en Leidschenveen. De voorgestelde corridor is beperkt tot het Trekvliettracé. Deze corridor maakt thans deel uit van de gemeenten Rijswijk en Voorburg en is zodanig vormgegeven dat de aangrenzende bebouwing geheel is ontzien. Met deze corridor zal Den Haag in staat zijn het voor de toekomst zo belangrijke Trekvliettracé op eigen grondgebied te plannen, te ontwikkelen en te beheren. Deze corridor is bescheidener van opzet, dan op 27 april 2000 in het herindelingsplan is voorgesteld. In dit plan werd niet alleen het Trekvliettracé, maar ook de gehele A12-zone in de corridor betrokken. Een ingrijpende consequentie van deze keuze was dat de wijk Voorburg-West naar Den Haag overgaat. Met name dit onderdeel van het herindelingsplan heeft veel verzet vanuit de bevolking opgeroepen. De mogelijke overgang wordt mede zo moeilijk aanvaard, omdat de woonwijk zelf voor Den Haag slechts een beperkte betekenis heeft. Met de nu voorgestelde corridor worden de regiemogelijkheden voor Den Haag aanmerkelijk verbeterd, terwijl bestaande woongemeenschappen zo goed mogelijk worden ontzien. Wateringseveld vervalt uit voorstel
Het "nog resterende deel van Wateringseveld", dat deel uitmaakt van de gemeente Wateringen, is de derde bouwlocatie, die op grond van de motie-Remkes deel zou moeten uitmaken van het herindelingsvoorstel. In het herindelingsplan werd voorgesteld Den Haag met de woningbouwlocatie Essellanden en de bedrijventerreinen Zwethove en Wateringse Veld uit te breiden.
Het gemeentebestuur van Wateringen heeft zijn bezwaren hiertegen geuit: inhoudelijke bezwaren en bezwaren die verband houden met afspraken die Den Haag en Wateringen in 1992 hebben gemaakt en leidden tot de gebiedsovergang van de woningbouwlocatie Wateringse Veld van Wateringen naar Den Haag in 1994.
De gemeentebesturen van Den Haag en Wateringen hebben inmiddels een "Intentieverklaring Westlandse Zoom" ondertekend, waarin afspraken zijn gemaakt over een ruimtelijke invulling van de Westlandse Zoom. Den Haag en Wateringen hebben hierbij uitgesproken, dat geen enkele aanleiding meer bestaat voor grenswijzigingen tussen Den Haag en Wateringen. Tegen de achtergrond van deze uitdrukkelijke wens van de gemeentebesturen van Den Haag en Wateringen ligt het niet in de rede, de gemeente Wateringen in het voorstel te betrekken.
Fusiegemeente Pijnacker-Nootdorp
De samenvoeging van de gemeenten Pijnacker en Nootdorp is het tweede onderdeel van het wetsvoorstel. Door deze samenvoeging ontstaat een nieuwe en stevige gemeente Pijnacker-Nootdorp, die zowel voor de burgers en het grondgebied van de nieuwe gemeente, als voor regionale ontwikkelingen in het gebied tussen Zoetermeer, Den Haag, Delft en Rotterdam goed haar verantwoordelijkheden zal kunnen nemen. De voorgestelde fusie is een direct gevolg van de wens hiertoe van de twee gemeentebesturen die zij aan minister De Vries kenbaar hebben gemaakt. Met het opnemen van dit onderdeel in het wetsvoorstel wordt een spoedige fusie mogelijk gemaakt.

Relevante links:
Website Herindeling Den Haag e.o.