Kerken in Aktie helpt in El Salvador
Hulpverlener: `El Salvador zal nooit meet hetzelfde zijn'
Twee weken na de zware aardbeving (13 januari) en meer dan tweeduizend
naschokken hebben hulporganisaties in El Salvador een tussenbalans
opgemaakt. Bijna achthonderd mensen zijn omgekomen. Het aantal
gewonden staat op 2.600. 200.000 aantal huizen zijn geheel of
gedeeltelijk verwoest. Meer dan één miljoen Salvadoranen is dakloos.
Dat is 20% van de totale bevolking.
Veel schade
Alle departementen in El Salvador zijn door de aardbeving getroffen,
maar de kustgebieden hebben het het zwaarste te verduren gehad. In
Santa Tecla, niet ver van de hoofdstad San Salvador is de schade
groot. Hier werd de wijk Las Colinas door een modderlawaai weggevaagd.
In de stad Comasagua, ten zuiden van de hoofdstad. worden nog veel
mensen vermist. De totale materiële schade is berekend op 1 miljard
dollar. 315 hectare met koffieplantages, wegen, irrigatiesystemen
pieren, bruggen en vele gebouwen zijn verloren gegaan. Een derde van
de ziekenhuizen in het land functioneert niet. Er zijn tijdelijk
klinieken geopend om in de medische behoeften te kunnen voorzien.
De daklozen wonen in schamele, tijdelijke onderkomens. Lage
temperaturen, harde winden en stof veroorzaken bij veel ontheemden
luchtwegeninfecties. Duizenden kinderen zijn getroffen door diarree.
Veel daklozen zijn opgevangen in dichtbevolkte centra. Voedsel, water,
onderdak, latrines en de gezondheidszorg zijn hier niet toereikend. De
bedoeling is dat de grote centra worden opgesplitst ter voorkoming van
epidemieën. De meeste daklozen wonen overigens vaak in de open lucht
vlakbij hun ingestorte of zwaar beschadigde woningen. De
aardbevingsslachtoffers maken zich grote zorgen. Hoe lang zitten ze
nog in deze slechte omstandigheden? De huisvesting moet snel
verbeteren. In mei begint het regenseizoen.
El Salvador moet opnieuw beginnen
El Salvador zal er nooit meer uitzien zoals voor de aardbeving, is de
overtuiging van Rudelmar Bueno de Faria, coördinator van het ACT-El
Salvador. Onder de naam van ACT, `Action by Churches Together'
verlenen lokale kerkelijke organisaties noodhulp. `Hele dorpen en
gemeenschappen moeten worden geherhuisvest omdat hun huizen zijn
ingestort en de mensen in de gevarenzone wonen. Ook de
plattelandseconomie moet anders.'
Onlangs rapporteerde het ministerie van Buitenlandse Zaken dat van de
toegezegde 16 miljoen dollar door vijftien regeringen en dertig
internationale organisaties pas 1 miljoen door de regering was
ontvangen. Voedsel, drinkwater, kleding, tenten, medicijnen en
medische apparatuur, waterzuiveringsinstallatie en een mobiele kliniek
zijn gedoneerd door landen in Latijns Amerika.
Politieke naschokken
De seismologische schokken nemen in zwaarte af. Maar de politieke
naschokken dreigen juist toe te nemen, constateert de Faria. De
overlevenden in `La Cordillera del Balsamo' waar een modderlawine de
buurt Las Colina II volledig verwoeste, organiseren rechtszaken tegen
de regering en bouwbedrijven en beschuldigen hen van ongebreidelde,
illegale en onverantwoorde woningbouw. De aardbeving heeft ook
duidelijk gemaakt dat El Salvador totaal onvoorbereid is om de
gevolgen van een aardbeving op te vangen en goede hulpverlening te
organiseren. Er zijn geen getrainde reddingsploegen in El Salvador.
Het land is helemaal afhankelijk van buitenlandse assistentie.
Rampenplannen bestaan niet. En dat is toch vreemd voor een land dat
gevoelig is voor natuurrampen zoals aardbevingen, vulkaanuitbarstingen
en cyclonen. Een laatste politieke naschok die zich openbaart is de
inefficiënte, willekeurige en gepolitiseerde hulpverlening door de
overheid. Dit heeft ertoe geleid dat veel hulp niet via de overheid
wordt aangeboden, maar via internationale organisaties zoals ACT-El
Salvador. Het nationale hulpcomité heeft dan ook officieel besloten
dat niet de landelijke overheid, maar gemeentes, het leger,
particuliere organisaties en ondernemingen en kerken verantwoordelijk
zijn voor de hulpverlening.
Zeven miljoen
Kerken in Aktie heeft een eerste bedrag van 100.000 gulden beschikbaar
gemaakt voor noodhulp. Kerken in Aktie ondersteunt de noodhulp van
ACT-El Salvador. Op korte termijn is hier ruim één miljoen gulden voor
nodig. Nadat alle behoeften op een rijtje zijn gezet komt de hulpvraag
van ACT waarschijnlijk in de buurt van zeven miljoen gulden. In El
Salvador werken diverse lokale organisaties en kerken samen aan de
uitvoering van de ACT aanvraag. Deelnemers zijn o.a. het Lutherse
Werelddiaconaat, de Salvadoraanse Lutherse Synode, de Emanuel
Baptisten Kerk, de Gereformeerde Kerk van El Salvador, Project
Counselling Service (PCS) en de Methodisten kerk.
Hulp aan 15.000 families
Al op 15 januari werden twee centra geopend voor de opvangen van
ontheemden en gewonden. Het centrum in Santa Tecla heeft een
capaciteit voor 300 mensen, in San Salvador kan eerste hulp gegeven
worden aan 3.000 slachtoffers van de aardbeving. De hulp bestaat uit
voedsel, water, dekens, matrassen. De centra delen ook gereedschap uit
om modder en vuil te verwijderen uit straten en huizen. ACT werkt in
negen van de veertien departementen die door de aardbeving zijn
getroffen. In de eerst fase van noodhulp worden zo'n 15.000 families
geholpen. ACT opent binnenkort ook opvangcentra in het oosten van het
land.