Unieke replica van middeleeuwse kogge op bezoek bij Scheepvaart-museum
Vanaf 26 januari tot en met 10 april kunnen bezoekers van het
Scheepvaartmuseum de Kamper Kogge zowel boven- als benedendeks
bewonderen. Het zorgvuldig gereconstrueerde schip geeft de bezoekers
de authentieke ervaring aanwezig te zijn op een middeleeuws
handelsschip van de machtige Hanze.
De Hanze: een vroege `gouden eeuw'
In de middeleeuwen kenden steden als Kampen, Hasselt, Zwolle, Hattem,
Deventer, Zutphen en Doesburg een opmerkelijke bloeitijd. Deze steden
waren aangesloten bij een machtig internationaal handelsverbond: de
van oorsprong Noordduitse Hanze die in de 12de eeuw in Lübeck
ontstond. Gaandeweg verwierf Kampen een centrale plaats in het
Hanzeverbond. De stad lag op een knooppunt van waterwegen en was
onmisbaar als doorvoerhaven. In de loop van 15de eeuw omzeilden
Hollandse schippers steeds vaker het Hanze-monopolie en wist Amsterdam
via de Oostzeehandel een leidende positie te bereiken als stapelplaats
voor de handel tussen Noord- en Zuid-europa.
Het successchip van de Hanze
De kogge was in de middeleeuwen het belangrijkste zeeschip van Europa.
Dit scheepstype werd vooral gebruikt door reders en kooplieden uit de
zogenaamde Hanzesteden, in de 13de en 14de eeuw. Deze periode viel
samen met een vroege economische en culturele bloeitijd in toentertijd
zeer belangrijke Hanze-steden als Kampen, Zwolle en Deventer.
Deze steden onderhielden een intensief handelsverkeer met Noord-Duitse
en Deense steden, welke zich hadden verenigd in het machtige
Hanze-verbond. Honderden koggen bevoeren in de late middeleeuwen de
Noord- en Oostzee. Ommelandvaarders heetten de schippers die vanuit de
lage landen de gevaarlijke tocht onder primitieve omstandigheden om
Jutland naar de Oostzeelanden maakten.
De kogge die in de jaren negentig in Kampen werd gebouwd is een
nauwgezette replica van zo'n schip. Het schip heeft een opvallende
brede vorm die onmiddellijk de sfeer van de middeleeuwen oproept.
De Kamper Kogge werd nagebouwd naar een origineel scheepswrak uit
1336, dat werd opgegraven in de Zuiderzeepolders. Meer informatie over
de Kamper Kogge treft u aan op www.kamper-kogge.nl.
De Kamper Kogge
Er is weinig gedetailleerde informatie over de bouwconstructie en de
tuigage van de kogge. Maar met de vondst van een zeer compleet wrak
in 1983 in het zuiden van Flevoland in de buurt van Nijkerk, kwam een
schat van informatie beschikbaar. De onderdelen van deze kogge die
waarschijnlijk uit 1336 stamt werden nauwkeurig nagetekend. Op basis
van deze tekeningen maakte het Nederlands Instituut voor Scheeps- en
onderwater Archeologie te Lelystad een ontwerp. Informatie over de
opbouw en de tuigage van de kogge werd onder andere gehaald uit
afbeeldingen op munten uit de 14de eeuw.
Het bouwproject
Met een subsidie uit het Europees Sociaal Fonds kon de bouw van de
Kamper Kogge worden gefinancierd. De kogge is gebouwd op een
ouderwetse scheepswerf in Kampen en diende tevens als
werkgelegenheidsproject voor werkeloze jongeren. Al doende konden deze
aankomende scheepsbouwers het scheepstimmeren leren. Het schip is van
eikenhout gebouwd volgens oorspronkelijke bouwtechnieken. Op de
achtersteven bevindt zich een klein `kasteel' ter verdediging tegen
zeerovers en vijanden. De bouw duurde vier jaar.
De Koggewerf te Kampen
De kogge ligt normaliter in de IJssel aan de koggewerf te Kampen. Op
deze werf bevindt zich ook een gereconstrueerd 15de-eeuws
vissershuisje en een kleine expositieruimte met informatie over de
kogge. Doordeweeks kan de werf van 10.00 tot 17.00 uur worden bezocht.
Deskundige gidsen geven er rondleidingen en uitleg.
Technische gegevens Kamper Kogge
Lengte over de stevens 21,6 m.Lengte van de romp 19,6 m.
Laadcapaciteit 60 ton
Zeiloppervlak maximaal 140 m2
Vaarsnelheid maximaal 7-8 zeemijlen/uur
Meer informatie over de Kamper Kogge: www.kamper-kogge.nl
Nederlands Scheepvaartmuseum Amsterdam Kattenburgerplein 1 1018 KK
Amsterdam