Met vriendelijke groet,
Jeroen Visser, LBR.
Aan de leden van de Vaste
Commissie voor Justitie van
de Tweede Kamer
Amsterdam, 5 februari 2001
Geachte mevrouw, heer,
De afgelopen weken is veel schade toegebracht aan het draagvlak voor de opvang van asielzoekers. Vanzelfsprekend kan 'crimineel' gedrag in asielzoekerscentra niet getolereerd worden, maar de verregaande uitspraken van verschillende politici op basis van, naar nu is gebleken, onjuiste conclusies uit het Groningse rechercherapport over asielzoekers en criminaliteit hebben de beeldvorming geen goed gedaan.
De conclusies van het rapport op zich maken een nader onderzoek niet
noodzakelijk. VluchtelingenWerk is echter van mening dat de politieke
discussie die is ontstaan, wèl vraagt om een onafhankelijk
wetenschappelijk verantwoord onderzoek. Wij achten het van belang dat
de juiste feiten bekend zijn, omdat aangenomen kan worden dat de
discussie over criminaliteit onder asielzoekers anders steeds weer blijft
oplaaien. In een dergelijke onderzoek moet aandacht zijn voor de factoren
als de effecten van langdurig verblijf in onzekerheid en tevens voor de
effecten van eerdere vlucht- en geweldservaringen. Ook de effecten van de
leefomstandigheden en de beleving van veiligheid in opvangcentra moet
daarbij betrokken worden. Het Groningse rapport bevat een tweetal
aanwijzingen die het belang daarvan ondersteunen.
Geweldin grote centra.
Uit het rapport blijkt dat een belangrijk deel van de aanhoudingen
betrekking hadden op geweld en vernieling in de centra zelf. De
auteurs van het rapport geven aan dat de mogelijke oorzaak hiervoor
gezocht moet worden in het feit dat veel mensen langdurig dicht op
elkaar leven, gecombineerd met de verveling, uitzichtloosheid en
radeloosheid. Zij constateren echter ook dat dit geweld zich
hoofdzakelijk in de grote asielzoekerscentra voordoet (p.12). 'Met
name de kleinere opvangcentra vertonen nagenoeg geen geweld.
Kennelijk voelen de mensen zich in kleinere gemeenschappen
prettiger dan in de massa van een groot opvangcentrum.' (p.13)
Onvoldoendeveiligheid.
Een ander zorgelijk signaal is dat het met de veiligheid in de
Groningse centra slecht gesteld gelijkt. In de inleiding staat: 'Ook het
feit dat bijvoorbeeld bewakingspersoneel in de nachtelijke uren
bepaalde gangen in een opvangcentrum niet meer durven te betreden,
is een serieus signaal om tot veranderingen in beleid over te gaan.'
Als bewakingspersoneel deze gangen durfde te betreden, hoe zal het
dan gesteld zijn met de beleving van veiligheid door de bewoners?
Daarnaast is zorgwekkend dat het rapport signalen lijkt af te geven dat
er sprake zou zijn van verbindingen tussen bewoners van opvangcentra
en georganiseerde criminaliteit.
Met de huidige leefomstandigheden in de centra is het slecht gesteld. De
langdurige onzekerheid gecombineerd met gebrek aan privacy en
onvoldoende veiligheid zijn daar debet aan. Meer dan 25.000 asielzoekers
wachten al twee jaar of langer in de centrale opvang, waarvan meer dan
3.000 al langer dan vijf jaar!
De plannen voor het nieuwe opvangmodel zoals verwoord in de notitie
'Opvangmodaliteiten' (TK 19 637, nr. 533, 30 juni 2000) bieden geen
perspectief op verbetering van de situatie. De eerder voorgestelde limitering
van de periode van opvang in een centrum van een jaar, waarna opvang in
kleinschalige opvangplaatsen zou volgen, is immers losgelaten. Centra
verkleinen tot maximaal 200 plaatsen biedt hierin ook geen oplossing.
Nodig zijn kleinschalige opvangplaatsen zoals woningen waar asielzoekers
privacy hebben en zelfstandig kunnen leven.
Daarbij is ook belangrijk dat asielzoekers werkelijk de mogelijkheid krijgen
om te werken en daarmee samenhangend opleidingen en stages te
verrichten. De huidige mogelijkheden tot werk zijn zodanig beperkt zowel
in tijd als in toegankelijkheid van de arbeidsmarkt dat dit weinig perspectief
biedt.
VluchtelingenWerk hoopt dat u bewerkstelligt dat het onafhankelijk,
wetenschappelijk verantwoord onderzoek spoedig gehouden wordt en wil
over opzet en invulling ervan graag meedenken.
Hoogachtend,
Eduard Nazarski
Algemeen directeur
Meer informatie:
Beste mensen,
op verzoek van VluchtelingenWerk Nederland, is deze brief toegezonden door
Jeroen Visser, LBR,
tel.: 010 - 20 10 230, email:visser@lbr.nl .
LBR, Afdeling Communicatie
Jeroen Visser
website LBR: www.lbr.nl
LBR Gebouw de Weenahof
Schaatsbaan 51, 3013 AR Rotterdam
tel: 010 - 20 10 230
fax: 010 - 20 10 222
laatste nieuws lbr: www.lbr.nl/lbr/index_lbr.html
emailserver: www.lbr.nl/formulier.html