Prins Willem Alexander en mevrouw Máxima Zorrequieta
Groep: Tweede-Kamerfractie Datum: 8 februari 2001
De VVD-fractie heeft diverse redenen om zich nu nog niet publiekelijk
te mengen in de discussie over de relatie tussen Prins Willem
Alexander en mevrouw Máxima Zorreguieta in het algemeen, over een
eventueel huwelijk tussen hen beide in het bijzonder, of over haar
vader.
In de eerste plaats willen wij zorgvuldig handelen. De VVD-fractie wil
de zuivere staatsrechtelijke weg bewandelen. Er dient onderscheid te
worden gemaakt tussen belangen in de privé-sfeer en de publieke
aspecten. Zolang het onderwerp nog in de privé-sfeer verkeert, moeten
publieke organen (zoals de Tweede Kamer) zich van een publiek oordeel
onthouden. Van publieke organen mag worden verwacht dat zij respect
opbrengen voor de privé-afwegingen van privé-personen. Dit geldt ook
indien het leden van het Koninklijk Huis betreft. In dit verband moet
Prins Willem Alexander eerst als privé-persoon beslissen met wie hij
zijn leven wil delen. Ook moet hij beslissen of hij met iemand anders
een huwelijk wil aangaan, al dan niet na overleg met de betrokken
families.
De politiek is op dit moment nog niet aan de beurt. Dat is pas het
geval als de verhouding tussen beide personen formeel in de publieke
sfeer komt. Die situatie dient zich aan als Prins Willem Alexander in
het geval van een huwelijk ook troonopvolger wil blijven. Volgens de
Grondwet heeft hij dan toestemming van de wetgever nodig voor het
huwelijk, omdat de gemalin van de Kroonprins tot het Koninklijk Huis
gaat behoren. De Minister-president gaat dan ook voor haar de
volledige ministeriële verantwoordelijkheid dragen. Dat betekent dat
hij politiek verantwoordelijk is voor al haar gedragingen in de
publieke sfeer.
De wetgever wordt gevormd door de Regering, de Tweede Kamer en de
Eerste Kamer. Bij een Toestemmingswet gaat de procedure als volgt. De
Regering, de Minister-president als eerst verantwoordelijke, dient een
voorstel van wet in bij de Tweede en Eerste Kamer der Staten-Generaal.
In de Toelichting bij die wet zet de Regering gemotiveerd uiteen,
waarom zij voorstelt om die toestemming voor het huwelijk te verlenen.
De Tweede en Eerste Kamer kunnen hierover schriftelijk en mondeling
met de Regering debatteren. Elke politieke partij heeft daarbij de
mogelijkheid om te zeggen en vragen wat zij denkt. Aan het eind van
deze discussie kan elke partij besluiten of zij wel of niet vóór het
wetsvoorstel zal stemmen, uiteraard na afweging van alle gewisselde
argumenten.
De politieke partijen verliezen hun recht van spreken dus niet, als ze
zich op dit moment nog onthouden van publieke bemoeienis met de
privé-afwegingen van beide partners. Immers beide hebben noch een
verloving bekendgemaakt, noch een huwelijk aangekondigd, laat staan
toestemming voor een huwelijk gevraagd. Het feit dat ze samen zijn
gesignaleerd, is op zichzelf nog geen reden voor parlementaire actie.
Volgens de VVD praten kamerleden voor hun beurt als ze nu al
publiekelijk meediscussiëren. Er ligt zelfs nog niet eens een
wetsvoorstel met een toelichting en motivering van de Regering voor.
Een verdere reden is dat de VVD haar mening heel goed kan voorbereiden
buiten de publiciteit om. Uiteraard worden intern diverse mogelijke
situaties in ogenschouw genomen. Ook de VVD denkt vanzelfsprekend na.
Op het moment dat wij tot een officieel publiek oordeel worden
geroepen bij een Toestemmingswet, dan zal de VVD met dat oordeel naar
buiten komen. Maar de VVD wil daar dan wel nadrukkelijk, in
tegenstelling tot anderen in de Tweede Kamer, ook de motivering van de
Regering bij betrekken. De zorgvuldigheid vereist dat alle belangen
evenwichtig worden afgewogen. Daarvoor is het onderwerp belangrijk
genoeg. Het is bovendien zeer onelegant en bepaald niet chique als de
Tweede Kamer zich op dit moment ongevraagd inlaat met nu nog
privé-aangelegenheden van Prins Willem Alexander en mevrouw Máxima
Zorreguieta.
Een reden is ook nog dat de VVD-fractie haar agenda op dit onderwerp
zelf wil bepalen. Wij willen ons niet laten opjagen door een zogeheten
hype in de media of door collega's die kennelijk de mediadruk niet
kunnen of willen weerstaan. Soms is geduld echt een schone zaak.
Wij hopen u hiermede enig inzicht te hebben gegeven in onze
afwegingen.
Onze VVD-woordvoerder is de heer mr. A.J. (Jan) te Veldhuis, telefoon:
070-3182901.