Tuinbouwkennis vermindert door terugloop scholing

Werknemers in de tuinbouw met een vakgerichte opleiding worden steeds schaarser. Uit onderzoek van het Productschap Tuinbouw (PT) blijkt dat in 2000 iets meer dan veertig procent van alle werknemers op de teeltbedrijven een tuinbouwopleiding genoten heeft. In 1998 was dat nog ruim vijftig procent. De uitstroom van zowel hoger, middelbaar als lager vakonderwijs naar de sector loopt de laatste jaren flink terug.

Opvallend in het onderzoek was verder de toename van het verloop van de werknemers in de tuinbouw. In totaal gingen in 2000 bijna achttienduizend werknemers aan de slag bij teelt of handel, maar in datzelfde jaar vertrokken er een kleine elfduizend. In 1998 werden ruim tienduizend nieuwe werknemers geregistreerd en vonden er zevenduizend een nieuwe job buiten de tuinbouw. In totaal hadden vorig jaar bijna 225.000 werknemers een baan in de tuinbouw tegen 216.000 in 1998. Voor de komende jaren wordt een verdere groei verwacht, zo blijkt uit het PT-onderzoek. Door de krapte op de arbeidsmarkt zegt nu al wel eenderde van de bedrijven problemen met de bedrijfsvoering te hebben.

Tussen de verschillende tuinbouwsectoren zijn belangrijke verschillen te zien in verloop, het type werknemers en opleidingsniveau. In de teeltbedrijven met glasgroente werken relatief veel allochtonen. Het verloop is daar gering. Daarentegen ligt bij de bloemen- en plantenkwekers het verloop van werknemers boven het gemiddelde. Ook ondernemers in de champignonteelt moeten vaak op zoek naar nieuwe werknemers. Bij de fruitteeltbedrijven ligt het verloop van arbeid weer uitgesproken laag. Opvallend was verder dat de werknemers in de boomkwekerij en de bloembollenteelt beter zijn opgeleid dan gemiddeld in de primaire tuinbouwsector.

De werkgevers in de handel verwachten de komende jaren een sterke groei van geschoolde banen in hun sector. In de groothandel van bloemen, planten en bloembollen worden vaak uitzendkrachten ingehuurd. In deze deelsector werken ook relatief veel allochtonen en ouderen. Dit laatste gaat ook op bij de groothandelaren in groenten en fruit. In de detailhandel van zowel groenten, fruit als bloemen werken veel vrouwen. Verder bleek uit het onderzoek dat het personeelsverloop bij de versafdelingen van supermarkten hoog ligt.

Aan de hand van de uitkomsten van het onderzoek gaat het Productschap Tuinbouw de initiatieven inventariseren die in de tuinbouw worden genomen om het tekort aan arbeidskrachten op te lossen. Zo wil het PT inzicht krijgen op welke wijze het probleem het best kan worden aangepakt.

Belangstellenden kunnen het rapport "werkgelegenheid en arbeidsmarkt in de tuinbouwkolom in 2000" gratis opvragen bij het productschap onder telefoonnummer 079-3470633.