Kant kende aan de rede een centrale plaats toe. De rede is volgens hem een autonome, scheppende kracht. Mensen zouden, als wezens die met rede zijn begiftigd, het vermogen - en de opdracht - hebben om een redelijke heerschappij over de natuur tot stand te brengen en ook de structuren van hun eigen samenleving aan de rede te onderwerpen. Van meet af kent de Verlichting echter ook een tegenstroom. Nietzsche benadrukt juist de onmacht van de rede. Zijn geluid lijkt in de twintigste eeuw aan invloed te winnen. In de inleidingen worden beide richtingen geschetst. Daarbij komen de volgende vragen aan de orde: wat zijn de gevolgen van de nadruk op de macht van de rede en wat zijn de gevolgen van de nadruk op de onmacht van de rede? Welke problemen dienen zich aan vanuit beide benaderingen en welke vragen komen door de benadering die men kiest niet meer aan bod? Tenslotte: moet er wel gekozen worden voor één van beide benaderingen, voor die welke door Kant wordt gerepresenteerd of voor die van Nietzsche?

Dr. Jeroen Bartels (1941) studeerde filosofie en Franse taal- en letterkunde in Toulouse en Groningen. Hij is op dit moment verbonden aan de faculteit Wijsbegeerte van de Universiteit van Groningen. Hij schreef o.m. Kennis, geschiedenis, objectiviteit. Een filosofische reflectie op enkele wetenschapstheoretische ontwikkelingen (proefschrift 1987) en De geschiedenis van het subject. Deel I: Descartes, Spinoza, Kant (1996); Deel II:Hegel, Nietzsche (1995).
De laatste twee studies gaan in op de geleidelijke veranderingen van het denken in de geschiedenis van de moderne filosofie over de plaats en rol van de mens: op welke wijze hebben mensen in de loop van de tijd over zichzelf nagedacht? Nog twee delen zullen verschijnen over de ontwikkeling van het subjectbegrip in de twintigste eeuw.

Algemene gegevens:

1) CURSUSPROGRAMMA "ORIËNTATIE IN VERSCHEIDENHEID" van de Stichting filosofie Oost - West

2) FOW is een landelijke organisatie: Filosofie Oost-West wil bijdragen aan de ontwikkeling van mondiaal denken op basis van begrip en respect en niet op basis van politieke macht, economisch gewin of Westerse dominantie. Zij streeft ernaar dat de verschillen in denken samen komen tot een dialoog. De Stichting is levensbeschouwelijk neutraal.

3) Op negen zaterdagen per jaar verzorgen - parallel aan elkaar - vier docenten elk vier uur colleges over een vastgelegd onderwerp.
4) Adres: Vergader- en zalencentrum "Vredenburg 19", Vredenburg 19 in UTRECHT.
5) Tijd van 10.00 - 16.30 uur; toegang f 75,- per dag aan de zalen te voldoen.
6) Data voor 2001 zijn de zaterdagen 19 januari, 17 februari, 17 maart, 21 april, 12 mei, 15 september, 6 oktober, 10 november en 15 december.
7) Folder en inschrijven bij Filosofie Oost - West, Oude Rijksstraatweg 9, 7391 MA Twello of e-mail info@filosofie-oostwest.nl
8) Website: www.filosofie-oostwest.nl