P E R S B E R I C H T

Groot proces anti-kernwapenactivisten - 7 maart 2001, Den Bosch

Eindhoven, 4 maart 2001 - Op woensdag 7 maart moeten dertien mensen zich voor de politierechter in Den Bosch verantwoorden voor hun deelname aan diverse geweldloze acties tegen kernwapens op en rond vliegbasis Volkel. Het is voor het eerst sinds vele jaren dat er zo'n groot proces plaatsvindt in verband met de aanwezigheid van kernwapens in Nederland. Inzet van het proces is te komen tot de erkenning dat de aanwezigheid van kernwapens op Nederlands grondgebied in strijd is met de uitspraak van het Internationaal Gerechtshof en het Non Proliferatie Verdrag. Daarnaast beroepen de activisten zich op de Neurenberg Principes. *)

De activisten worden bijgestaan door een team van gerenommeerde advocaten en getuigen-deskundigen.

De rechtszaak is openbaar en vindt plaats bij de rechtbank Den Bosch, Leeghwaterlaan 8. Aanvang 9:00 uur.
Om 8:30 zal er voor de deur van de rechtbank een solidariteitsactie met de gedagvaarden plaatsvinden.

Openheid over kernwapens in Nederland

Tijdens de openbare burgerinspectie van vliegbasis Volkel, op 1 oktober 2000, werden in totaal 47 mensen aangehouden. Allen waren, voor het oog van de aanwezige pers, over of door het hek geklommen om openheid te eisen over de aanwezigheid van de kernwapens die op vliegbasis Volkel zijn gestationeerd.

De burgerinspectie vond plaats na afloop van drukbezochte manifestatie voor de hoofdpoort van vliegbasis Volkel, waaraan ondermeer werd deelgenomen door kamerleden van D'66, de SP en GroenLinks. De manifestatie was georganiseerd door het samenwerkingsverband Akties Tegen Kernwapens. Van de actie waren honderden sympathisanten getuige. De oproep voor de burgerinspectie werd ondertekend door meer dan honderd Nederlandse maatschappelijke organisaties en prominenten. *)

Over de (inmiddels bewezen!) aanwezigheid van kernwapens op Volkel wordt van officiele zijde nog steeds gezwegen. Toch erkent een groeiend aantal kamerleden inmiddels dat er inderdaad kernwapens op vliegbasis Volkel zijn gestationeerd. De minister van Buitenlandse Zaken wil, conform de NAVO-afspraken, bevestigen noch ontkennen dat er kernwapens op Volkel liggen. Wel bevestigt hij dat twee op Volkel geplaatste squadrons met de Nederlandse kernwapentaak zijn belast.

47 arrestanten, 11 dagvaardingen

Voor de rechtszaak op 7 maart zijn slechts elf burgerinspecteurs gedagvaard. 32 van de 47 aangehouden burgerinspecteurs ontvingen een brief met de mededeling dat zij niet juridisch vervolgd zullen worden, omdat hun overtreding daarvoor te gering is. Dit is op z'n minst opmerkelijk, omdat tientallen vredesactivisten in de afgelopen jaren voor soortgelijke overtredingen tot boetes zijn veroordeeld. Op 7 maart zullen ook andere zaken aan de orde komen, waaronder de bezetting van de verkeerstoren op vliegbasis Volkel op Hiroshimadag, 6 augustus 2000.
Tevens zal vredesactiviste Mariette Moors terecht staan vanwege 16 geweldloze acties, waaronder het beschilderen van het ministerie van Defensie met de leus 'Heb het lef, kernwapens weg!'. Onder de gedagvaarden bevinden zich: Rob Boogert (Den Haag), Wilbert Helsloot (Amsterdam), Elise Leijten (Amsterdam), Co van Melle (Amsterdam), Mariette Moors (Geldrop) en Ellen Postmus (Zwolle).

In strijd met Internationaal Recht

Inzet van de rechtszaak, die op 7 maart begint, is te komen tot de erkenning dat de aanwezigheid van kernwapens op Nederlands grondgebied in strijd is met de uitspraak van het Internationaal Gerechtshof (het hoogste Rechtscollege ter wereld) en het Non Proliferatie Verdrag (NPV). Het recht op verzet tegen kernwapens zou gelegitimeerd moeten worden. Dit recht wordt ontleend aan de Neurenberg Principes, die bepalen dat elke burger het recht en de plicht heeft om oorlogsmisdaden en misdaden tegen de menselijkheid te voorkomen.
Dit waren ook de belangrijkste gronden voor de burgerinspectie op 1 oktober 2000.
De vredesactivisten zijn van mening dat niet zij in de beklaagdenbank thuishoren, maar de Nederlandse overheid die immers het internationale recht negeert en nalaat om internationale afspraken na te komen. Vrijspraak van de activisten zou daarom een logisch gevolg zijn.

Juridische steun

De activisten zullen worden verdedigd door vier advocaten die elk een aspect van het justitiele verhaal zullen behandelen:


- Mr. Phon van der Biesen, tevens secretaris van IALANA (International Association of Lawyers Against Nuclear Arms).
Bekend met Internationaal Recht en de uitspraak van het Internationaal Gerechtshof (die voor activisten in Groot-Brittannie tot vrijspraak heeft geleid).


- Mr. Erik Hummels, algemeen coordinator voor de gedagvaarden en advocaten. Al jaren advocaat van diverse anti-kernwapenactivisten.


- Mr. Michiel Pestman, verdedigt de vredesactivisten vanuit het oogpunt van mensenrechten.


- Mr. Nico Steijnen, betrokken bij het proces tegen de Staat der Nederlanden inzake kernwapens (zelf gedagvaard in verband met de laatste Burgerinspectie)

Als getuigen-deskundige zullen aantreden:


- Mr. Meindert Stelling, kapitein luchtmacht b.d. en jurist, voorzitter van Juristen voor de Vrede. Deskundig op het gebied van het internationaal humanitair recht en het oorlogsrecht. Omtrent alle eerdere wegen die terzake zijn bewandeld om de regering te overtuigen in te zien dat dreiging en gebruik van kernwapens binnen de geldende plannen misdadig zijn. Dit met betrekking tot de afgelopen 25 jaar.


- Prof. A. Nolkaemper, deskundige omtrent het Non Proliferatie Verdrag; een internationaal verdrag dat ook door Nederland is ondertekend en waarin de ondertekenaars beloven zich te zullen inzetten stappen te ondernemen om te komen tot nucleaire ontwapening.


- De Duitse Strafrechter Ulf Panzer uit Hamburg is aanwezig. Hij is deskundig op het gebied van kernwapens en recht, en met name het recht op verzet tegen kernwapens.

Noten voor de pers:

De in de tekst met *) aangeduide informatie is beschikbaar op de website


- Voor vragen en informatie over de rechtsgang kunt u contact opnemen met Mr. Erik Hummels, 030-6932763


- Woordvoerders namens de activisten:
Rob Boogert, 070-3890235 (Akties Tegen Kernwapens) Elise Leijten, 020-6650273 of 06-51152499 (Akties Tegen Kernwapens) Mariette Moors, 06-23340820 (Vredesaktiekamp Volkel)


- Woordvoerders namens Akties Tegen Kernwapens: Marta Resink (Omslag), 040-2910295
Willemijn van der Werf (Tribunaal voor de Vrede), 0515-573103 of 06-53939554


- Algemene informatie over kernwapens:
Mark Akkermans, 06-10328106


- Uitvoerige achtergrondinformatie over kernwapens in Nederland, en (foto-) verslagen van de Burgerinspectie van 1-10-2000 zijn beschikbaar op http://www.ddh.nl/vrede/kernwapens/in2000


- Filmbeelden van de burgerinspectie zijn verkrijgbaar bij: Huib Schoonhoven, 033-4654006 of 06-53851255