Membraantechnologie sleutel tot duurzaamheid
WN 01/15 * 29 maart 2001
oratie prof. dr. ing. M. Mulder, faculteit Chemische Technologie:
Membraantechnologie, sleutel tot duurzaamheid
Ruim een kwart eeuw geleden probeerden vooraanstaande wetenschappers
de toestand van de wereld te voorspellen in de komende eeuw. Hun
computermodel stelde een apokalyptisch beeld in het vooruitzicht als
we op dezelfde manier zouden doorgaan met consumeren en produceren.
Later werd het model aangepast en won de mening veld dat het door
nieuwe technologie mogelijk zou zijn op een duurzame manier met de
beschikbare grondstoffen om te gaan. Dat leidde tot een scenario van
een duurzame samenleving, waarin technologieontwikkeling een
belangrijke rol speelt.
Door de groei van de wereldbevolking, de stijgende welvaart en de
toenemende industrialisatie wordt het milieu al meer belast. Om
verdere vervuiling van ons ecosysteem te voorkomen en bewust om te
gaan met de aanwezige grondstoffen is het noodzakelijk om tot gesloten
systemen over te gaan. Die stellen ons niet alleen in staat
waardevolle stoffen terug te winnen en te hergebruiken. We kunnen
daarmee ook de vuil-last onder controle brengen, wat zelfs kan leiden
tot zero-discharge. Een sleutelrol is hier weggelegd voor
membraantechnologie, samen met bioconversie. Als we in staat zijn om
bijvoorbeeld, door middel van nanofiltratie, het afvalwater van een
rioolwaterzuiveringsinstallatie op te werken tot drinkwater, hebben we
de macro-keten binnen het stedelijk gebied gesloten. En als we dan ook
nog een goede oplossing vinden voor het concentraat, is er sprake van
een zero-dischargesysteem met als resultaat een sterke vermindering
van de waterinname, van groot belang voor gebieden die het risico
lopen van verdroging.
gesloten systemen
Toepassing van gesloten systemen brengt de nodige kosten met zich mee.
In de industrie vormt dat niet zon probleem omdat het gebruik van
gesloten systemen daar inmiddels leidt tot een sterke vermindering van
lozingskosten en watergebruik. In de landbouw, tuinbouw en veeteelt is
van deze gesloten systemen echter nog maar nauwelijks sprake. Toch
zijn ook daar, vooral bij de melkveehouderij en tuinbouw, voldoende
mogelijkheden om water terug te winnen en te hergebruiken, aldus prof.
Mulder, die de invoering van membraantechnologie bij gesloten systemen
tot hoofdthema van zijn leerstoel wil maken. Hierbij zal hij de nadruk
leggen op membraanvervuiling en koncentraatopwerking.
biomassa
Behalve over watervervuiling moeten we ons, aldus Mulder, ook grote
zorgen maken over het broeikaseffect, veroorzaakt door een toenemende
CO2-uitstoot. In Kyoto is afgesproken dat de geïndustrialiseerde
landen de CO2-uitstoot zullen verminderen. Maar dit valt alleen te
realiseren, als we overgaan op duurzame energiebronnen ter vervanging
van fossiele brandstoffen. Bij gebruikmaking van biomassa als
energiebron wordt dan een gesloten CO2-systeem gerealiseerd, waarbij
membraantechnologie eveneens een belangrijke rol zal vervullen, stelt
Mulder. Zo laat biomassa zich omzetten in methaan, methanol of
waterstof, componenten die kunnen dienen als brandstof voor een
brandstofcel. Hierdoor is de chemische energie van de brandstof
rechtstreeks om te zetten in elektriciteit, met een efficiency die
duidelijk hoger ligt dan bij de conventionele elektriciteitscentrales
en met als bijkomend voordeel dat er geen gevaarlijke stoffen
vrijkomen. Dankzij deze technologie wordt het dan tevens mogelijk om
elektriciteit decentraal op te wekken, aldus prof. Mulder.
informatie: mw. drs. B. Koopmans, tel. (053) 489 4385
e-mail: b.j.m.koopmans@cent.utwente.nl
Noot voor de pers:
Dit is de eerste UT-oratie in Friesland (Martinikerk op de
Breedeplaats, Franeker).
U kunt het boekje "Membraantechnologie, sleutel tot duurzaamheid"
opvragen bij de dienst Communicatie en Transfer van de Universiteit
Twente, tel. (053) 489 4366