Nieuwsflits
4|01 Nummer 4 , 5 april 2001
Genres van goede zorg in de chronische psychiatrie
Dit jaar gaat bij het Trimbos-instituut het onderzoek Genres van goede
zorg in de chronische psychiatrie. Een analyse van professionele en
ethische legitimaties van zorgpraktijken van start. Het is een
samenwerkingsproject van het Trimbos-instituut en de Universiteit
Twente, en het wordt gefinancierd door het NWO-programma Ethiek en
Beleid.
Het onderzoek richt zich op de vraag wat goede zorg is, door met
behulp van etnografische methodieken opvattingen en praktijken van
goede zorg in de chronische psychiatrie te bestuderen. Het bouwt voort
op onderzoek dat reeds door het Trimbos-instituut is verricht binnen
de langdurende volwassenen- en ouderenpsychiatrie. Hieruit kwam naar
voren dat er verschillende genres van goede zorg in omloop zijn.
Genres zijn clusteringen van professionele en ethische noties over
kwaliteit en gezondheid en alledaagse handelingspraktijken (routines,
gebouwen). De genres blijken in de praktijk te botsen, bijvoorbeeld
wanneer professionals en cliënten zich verplaatsen naar een nieuwe
woon-zorgomgeving, of wanneer idealen in de zorg veranderen.
In het onderzoek Genres in de zorg wordt bekeken welke genres er in de
zorg in omloop zijn voor ouderen en volwassenen in de chronische
psychiatrie, en hoe idealen als vermaatschappelijking en autonomie
binnen deze genres vorm krijgen. Specifiek wordt aandacht geschonken
aan de verhouding tussen professionele en ethische manieren van
legitimeren van `het goede' in de zorg.
In de dagelijkse praktijk hangen deze twee manieren van legitimeren
van goede zorg samen; in beleid en in institutionele inbedding krijgen
ze echter juist op heel verschillende manieren vorm.
In een professionele context is legitimeren een kwestie van het
bewijzen van effectiviteit en efficiëntie aan de hand van duidelijk
omschreven doelen (evidence based medicine). Bij ethische legitimaties
gaat het om het tegen elkaar afwegen van normen en waarden en wordt er
geargumenteerd over de vraag wat in welke situatie het beste is en hoe
`het goede leven' voor mensen in het algemeen of een cliënt in het
bijzonder eruit ziet of zou kunnen zien.
Waar wringt dat precies en waar is afstemming mogelijk?
Het onderzoek slaat een brug tussen etnografisch onderzoek, ethiek van
zorgpraktijken en beleid. Doel is bij te dragen aan zowel de
ontwikkeling van een empirisch geïnformeerde en filosofisch
uitgewerkte ethiek van de zorg, als aan de verbetering van
zorgpraktijken in de chronische psychiatrie. Het onderzoek zal in 2004
worden afgerond.
* Jeannette Pols (030) 297 11 00