Den Haag, 10 april 2001
BIJDRAGE VAN JAAP JELLE FEENSTRA (PVDA) AAN HET ALGEMEEN OVERLEG OVER
NUCLEAIRE VEILIGHEID EN DE MILIEUSITUATIE IN DE KANDIDAAT LIDSTATEN
Milieusituatie
De PvdA-fractie hecht veel waarde aan een vooruitstreven en geharmoniseerd
milieubeleid binnen de EU. Uitbreiding van de EU met enkele Oost- en
Midden-Europese landen dient vele doelen waaronder het verbeteren van de
milieusituatie, zowel in de betreffende regio's als internationaal.
Milieubeleid kent immers geen nationale grenzen.
Wij signaleren dat de kandidaat lidstaten "eager" zijn; men wil zich
aansluiten en in de pas lopen met betrekking tot het Europese milieubeleid.
Wij onderschrijven de conclusie van de Europese Commissie: de geboekte
voortgang is bemoedigend, de inhaalslag vereist grote (financiële)
inspanningen, er zullen ruime overgangstermijnen moeten worden gehanteerd.
Gegeven deze conclusie, die nadrukkelijk door ons wordt onderschreven, bepleiten wij toch het aanvullend en gericht zoeken naar specifieke mogelijkheden voor versnellen, toegesneden op twee punten:
1. prioriteitstelling met betrekking tot het tegengaan van macrorisico's en
onomkeerbare processen;
2. et aanbieden van typisch Nederlandse expertise.
Ter toelichting: het eerste punt komt overeen met de inzet van de minister van VROM bij de herziening van de Wet milieubeheer. Hier lopen de belangen van de kandidaat lidstaat en ons land ook parallel, hetgeen een aanvullende inspanning rechtvaardigt, zoals met betrekking tot nucleaire risico's (zie hierna) maar ook aan het onherstelbaar vernietigen van ecosystemen.
Bij het tweede punt meent de PvdA dat tot de sterke punten van het
Nederlandse milieubeleid kunnen worden gerekend de systematische NMP-opzet,
de integrale wetgeving, doelgroepenaanpak en - recent - het herformuleren
van het handhavingsbeleid. Tijdens de milieureis naar de VS bleek dat een
bescheiden inzet van Nederland bij de Verenigde Naties en de Wereldbank op
deze punten van groot belang is. Kan deze expertise tot exportartikel worden
verheven?
Graag een reactie van minister op de prioriteitstelling met betrekking tot
deze twee punten.
Nucleaire veiligheid
In Midden- en Oost-Europa staan 66 reactoren. De PvdA-fractie is geen
voorstander van elektriciteitsopwekking vanuit kerncentrales, maar de
verantwoordelijkheid voor het brandstofpakket is een nationale zaak en de EU
groeit toe naar een vrije stroommarkt. Het is dan ook hypocriet de
Nederlandse import van elders opgewekte atoomstroom als hypocriet te
bekritiseren. Het is wel terecht in internationaal kader eisen te stellen
aan het veiligheidsniveau van nucleaire installaties én centrales die zelfs
niet aan het EU-veiligheidsniveau voldoen te sluiten én daarbij assistentie
te verlenen en behulpzaam te zijn bij het opbouwen van een verantwoorde
energievoorziening.
Gegeven de driedeling (voldoen aan EU-normen, verbeteren tot EU-normen,
onvoldoende veiligheid en dus sluiten): hoe zijn deze 66 kenrcentrales
ingedeeld, welk deel van de derde categorie is al gesloten, wanneer wordt de
rest gesloten?
Rusland biedt aan buitenlands kernafval te importeren en op te slaan. De
PvdA is hier zeer bezorgd over en bepleit dat ieder land voor het eigen
afval moet zorgen. Geldt deze beleidsregel binnen de EU?
Tegen de lening voor het voltooien van de twee kernreactoren in de Oekraïne,
het zgn. K2R4-project, heeft de Kamer zich tijdig en unaniem uitgesproken.
Binnen de EBRD waren 8 landen tegen met 11 onthoudingen; toch werd de lening
verstrekt - ook door de Europese Commissie - hoewel een meerderheid van de
lidstaten tegen was. De PvdA-fractie betreurt deze gang van zaken. Graag een
toelichting over dit resultaat en het voorwaardelijke karakter. Wat is nu
stand van zaken?
De PvdA heeft waardering voor de overeenkomst tussen Nederland en Rusland
met betrekking tot veilige ontmanteling van afgestoten kernwapens en
atoomonderzeeërs, en de Nederlandse bijdrage aan de bergingsstudie naar de
Koersk. Wat is de stand van zaken?
Ondersteuning bieden bij verbeteren van nucleaire veiligheid kan op vier
punten: operationele veiligheid, toezicht, ontmanteling en afvalbeheer.
Gelet op de Nederlandse expertise met betrekking tot nucleaire installaties
lijkt een gerichte inzet op het punt van het opwaarderen van de
toezichthoudende instanties relevant. Voor de PvdA-fractie is daarom het
onderbrengen van alle operationele taken en verantwoordelijkheden bij COVRA
ook van belang. Ook internationale samenwerking met betrekking tot
ontmanteling is relevant. Zoekt Nederland specifiek op deze twee punten
samenwerking?