Ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschappen

MINOCW: Jury wijst twintig inzenders voor verdere uitwerking

10 april 2001

Persbericht:50

Selectie uit meer dan 400 inzendingen 'ontwerp het onderwijs van de toekomst'
JURY WIJST TWINTIG INZENDERS AAN VOOR VERDERE UITWERKING

Twintig inzenders van de ontwerpwedstrijd 'Onderwijs in de kennissamenleving' hebben vandaag te horen gekregen dat ze hun inzending verder mogen uitwerken. Voor deze uitwerking krijgen zij betaald op basis van een ingediende begroting. De onafhankelijke jury, onder leiding van Pieter Winsemius, heeft de 'winnaars' vandaag van deze beslissing op de hoogte gesteld. In september worden de meest inspirerende uitwerkingen gepresenteerd op een conferentie over het onderwijs van de toekomst.

De jury stond voor de lastige taak een selectie te maken uit ruim 400 inzendingen met een enorme diversiteit aan onderwerpen. De inzendingen komen van leerlingen, ouders, leraren en schoolbesturen, maar ook van vakbonden, onderzoeksorganisaties en organisatie-adviesbureaus. De jury is er in geslaagd deze diversiteit tot uiting te laten komen in de selectie van twintig. De inzenders van de niet geselecteerde voorstellen, hebben hun werk niet voor niets gedaan. Deze ideeën zullen via internet (www.onderwijsdebat.nl en www.kennisnet.nl) toegankelijk worden gemaakt, zodat scholen deze kunnen gebruiken. Ook in het uiteindelijke juryrapport zal aandacht aan de niet uitgewerkte voorstellen worden besteed.

Minister Hermans en Staatssecretaris Adelmund zijn erg blij met de overweldigende hoeveelheid inzendingen. Adelmund: 'Ik heb steeds geweten dat er veel onaangeboorde creativiteit is in het onderwijs, maar dat er zo'n enorme stroom reacties los zou komen overtreft mijn verwachtingen.' Ook minister Hermans is erg tevreden: 'Ik zeg nog even niets over de inhoud van de voorstellen, want daar gaat de jury over, maar dit resultaat steunt ons in de gedachte dat scholen behoefte hebben aan meer ruimte om zelf de kwaliteit van het onderwijs te kunnen vergroten.'

Onderstaande 20 inzendingen krijgen een opdracht voor verdere uitwerking van het ingediende voorstel. De daarmee gemoeide geldbedragen variëren van 10.000 gulden tot 100.000 gulden.


1. Twee 4VWO-klassen van het Vlietlandcollege in Leiden hebben onder leiding van hun leraar-in-opleiding maatschappijleer (Yarko van Vught) de ideale inrichting van hun school op papier gezet.


2. Ton Duif, voorzitter van de Algemene Vereniging van Schoolleiders, stelt voor de basisschool in te richten naar het concept 'team-teaching'. Geïnspireerd door zijn reis naar de Verenigde Staten kwam hij tot dit concept van de school van de toekomst, waarin niet een docent een klas lesgeeft, maar een team van vijf of zes volwassenen een grotere groep kinderen bij hun leertraject begeleidt.


3. Henk Bruijn en Jan van der Draai, twee docenten van het Horizon College in Hoorn, stellen voor om leraren te trainen in een mentoraat nieuwe-stijl. De mentor begeleidt de leerlingen bij het leren van zelfstandigheid en verantwoordelijkheid in het leren.


4. Tijn Nuyens en Nico van der Meer van de Menu Groep, stellen voor de schoolvakanties af te schaffen: een op het eerste zicht simpele maatregel die vele onderbelichte voor- en nadelen heeft. De bedenkers gaan de effecten en mogelijkheden in kaart brengen van het afschaffen van schoolvakanties om zo de weg te plaveien voor een al dan niet gefaseerde afschaffing van de vakanties.


5. De heer Van Hienen en mevrouw Vermeulen (Cinop en IVA) doen voorstellen om tot een modern beloningsmanagement te komen. Dit zou een combinatie van individuele en teambeloningsdifferentiatie moeten worden. Het voordeel van een dergelijke vorm van prestatiebeloning voorkomt geïndividualiseerd gedrag dat werknemers kunnen ontwikkelen in een systeem van individuele beloning, maar beloont aan de andere kant niet het meeliften dat bij teambeloning de kop kan opsteken.


6. Peter van de Ven en Jos van der Pluijn (Dongemond College Raamsdonkveer) en Juliette Vermaas en Marc Vermeulen (IVA) gaan een spelsimulatie ontwikkelen waarmee de gedragsconsequenties nagegaan kunnen worden van meer vrijheid voor scholen. In het spel analyseren deelnemers welke relaties veranderen en experimenteren zij met veranderde en nieuwe rollen.


7. Caroline van Amerongen en Monica Robijns (Eduquality Amsterdam) stellen een andere rolverdeling van de professionals binnen de school voor. De rol van leraar valt uiteen in Coach, Host en Expert. Deze werken niet meer met jaargroepen, maar met niveaugroepen.


8. Lorna Staats (speciale school voor basisonderwijs De Bonte Vlinder in Den Haag) en Jorien Meerdink (bureau WESP) hebben een methodiek ontwikkeld om leerlingen te bevragen op wat zij zelf belangrijk vinden. Ze stellen nu voor om de verbouwing van de school vorm te geven vanuit het perspectief van de leerlingen.


9. Jaap Bakkelo, Regien Bosman en Henk de Vries van het Zernikecollege in Groningen, doen een voorstel voor een volledige herinrichting van de eerste drie jaren van het voortgezet onderwijs. Kernwoorden zijn variëteit, toegankelijkheid en kwaliteit. Door nauwe samenwerking met maatschappelijke sectoren willen deze ontwerpers de school van de toekomst inrichten.


10. Een onderzoeksvoorstel van een klas 5 HAVO/VWO, onder leiding van hun mentor Kees Valentijn (Open Schoolgemeenschap Bijlmer in Amsterdam) om uit te zoeken hoe een school eruit ziet als uitgegaan wordt van de behoeftes van de leerlingen


11. Wouter van Jolingen en Allard de Hoop van het Instituut voor Lerarenopleidingen in Amsterdam stellen voor een competentiepuntenbeoordelingssysteem te ontwikkelen. Het gaat om een systeem voor geïntegreerde kwaliteitszorg dat in de plaats kan komen van het traditionele vakkenprofiel met exameneisen.


12. Marco Matthijsen uit Amsterdam wil de mogelijkheden onderzoeken om te experimenteren met vraagfinanciering: laat het geld via de ouders of leerlingen naar de scholen gaan. Door vraagfinanciering krijgt het onderwijs directe prikkels om onderwijs op maat te leveren.


13. M. Ruijters (Twynstra Gudde) en P.R.J. Simons (Universiteit Utrecht) willen leraren en andere actoren bij elkaar brengen in een onderwijsatelier om onderwijsvernieuwing in de praktijk te realiseren. Dit door het leren over, ontwerpen van en leren van de invoering van onderwijsvernieuwingen.


14. Inge en Koen Molenaar doen een voorstel voor een Ontdeknet: een ICT-voorstel om via een eenvoudige internettoepassing de maatschappij te integreren in het onderwijs.


15. Irma van Hourik, Dirk Monsma en Netty Breedveld (SKVR, Rotterdam) stellen voor de school uit te bouwen tot een kenniscentrum binnen de wijk, waar kunstinstellingen en bibliotheek een integraal onderdeel van vormen. Uitgangspunt voor het onderwijs is de relatie met de omgeving. De omgeving heeft bij monde van de leerlingen en de ouders direct invloed op het onderwijs. Maar de omgeving (zowel op micro-, meso- en macroniveau) is tevens onderwerp van het onderwijs.


16. Erna Scholtes en Hugo Hopstaken (KPMG) stellen voor om voor het onderwijs een uitwerking te maken van de franchiseformule, zoals die in andere sectoren al voorkomt. Hun motto is: gebruik de voordelen van franchise-ondernemingen om scholen veel rompslomp uit handen te nemen, en tegelijk scholen alle ruimte te laten voor eigen vormgeving.


17. Peter Molenaar en Rola Hulsbergen van het Aloysius College in Den Haag stellen voor een geïntegreerde lesmodule te ontwikkelen voor Duits, geschiedenis, CKV en maatschappijleer, als uitwerking van een visie op de toekomstige inrichting van de basisvorming: minder vak georiënteerd, meer integrale leergebieden ('jezelf en de anderen', 'communicatie, kunst en cultuur', 'omgeving en natuur').


18. Rob Knoppert geeft een ruwe schets van een nieuwe visie op de toekomst van het voortgezet onderwijs: geef scholen meer vrijheid bij het bepalen van de onderwijskundige inrichting en de kwalificatie-eisen voor het personeel. Hij stelt voor om deze visie verder uit te schrijven, er een aantal referenten naar te laten kijken, en er een conferentie over te organiseren.


19. Jan Slavenburg van het Centrum voor Educatieve Dienstverlening in Rotterdam heeft een voorstel ingediend om in samenhang vorm te geven aan de volgende vernieuwingen in het basisonderwijs: een systeem van functiedifferentiatie; verbeteringen in de aansluiting tussen voor- en vroegschoolse educatie, basisonderwijs en voortgezet onderwijs, en het bevorderen van contextrijk onderwijs. Het gaat daarbij niet om een sjabloon, maar om een ontwikkelperspectief dat samen met betrokken basisscholen verder wordt uitgewerkt.


20. Boudewijn van Dongen, student aan de TUE, stelt voor om studenten als bijbaantje naast de studie eerst een cursus didactiek te laten volgen, gevolgd door een aanstelling als parttime docent aan een school, voor één dag in de week. Voorstel heeft aandacht voor de kwaliteitsbewaking en voor- en nadelen van dit idee.

Noot voor de redactie,