Roekeloosheid en kortsluiting grootste oorzaak woningbranden
Den Haag - De meeste woningbranden in Nederland worden veroorzaakt door
frituurpannen, falende elektrische apparatuur en ongelukken in de keuken, zo
blijkt uit een onderzoek van het Europees Brandpreventie Platform voor
Consumenten (ACFSE).
Het Europees Brandpreventie Platform voor Consumenten heeft in 2000 een jaar
lang alle artikelen uit huis-aan-huisbladen verzameld over woningbranden. Op
basis van deze verzameling is een overzicht gemaakt van de oorzaken van
woningbranden in Nederland, ruim voordat het CBS op basis van cijfers van de
brandweer met haar resultaten komt.
Vlam in pan, frituurpan
In totaal zijn op basis van de artikelen 625 branden geïdentificeerd.
Gecorrigeerd voor het aantal onbekende branden (184) en brandstichting (74)
zijn de oorzaken van 367 woningbranden bekend. Een veelvuldige oorzaak was
de frituurpan (25); uit de artikelen blijkt dat het zeer regelmatig voorkomt
dat mensen - na een avondje stappen - naast de frituurpan in slaap vallen,
met alle fatale gevolgen van dien. De vlam in de pan en andere ongelukken in
de keuken worden 29 maal als oorzaak opgevoerd. Opvallend is het gegeven dat
veel van deze ongelukken ontstaan doordat de telefoon gaat of men
boodschappen doet wanneer er nog eten op het vuur staat.
Onzorgvuldigheid en roekeloosheid met kaarsen is in maar liefst 25 gevallen
de oorzaak van een woningbrand. Omvallende kaarsen, brandende kerststukjes
of in brand vliegende kaarsenhouders komen regelmatig naar voren in de
kranten.
Standby
In 42 van de onderzochte gevallen is de brand op, naast of door het
televisietoestel ontstaan. De genoemde oorzaken zijn de stand-by functie,
maar ook brandende kaarsen bovenop de tv-kast en een gebrek aan
ventilatieruimte rond het toestel. Andere veel voorkomende soorten van
kortsluiting werden ook aangetroffen bij wasmachines (5x), wasdrogers (20x),
elektrische dekens (9x) en kleine huishoudelijke apparatuur als
tosti-ijzers, broodroosters en strijkijzers.
Veilige producten
ACFSE maakt deel uit van een Europees platform, dat ook in Engeland,
Frankrijk en Duitsland van start is gegaan. Het platform wil een positieve
bijdrage leveren aan brandpreventie richting consumenten, met als doel tot
veiliger consumentenproducten (toepassingen) en productgebruik (gedrag) te
komen. ACFSE raadt aan om, waar dat mogelijk is, apparatuur uit te zetten
wanneer men het niet gebruikt, om zo de gevolgen van kortsluiting in de
apparatuur te minimaliseren. Uit de artikelen blijkt dat het opvallend vaak
voorkomt dat mensen van huis zijn wanneer er brand uitbreekt.
Eerder ACFSE-onderzoek ondersteunt de cijfers: uit een enquete van het
platform blijkt dat gebruikers onzorgvuldig met hun apparatuur omgaan. Zij
laten de TV op stand-by-stand staan (19%), en wasdrogers en wasmachines
worden bij het slapen of verlaten van het huis niet uitgezet (34%).
Daarnaast heeft slechts 1 op de 5 Nederlanders nagedacht over een
vluchtroute bij brand in de eigen woning.
Het grootste deel van de bevolking (62%) denkt bij brand meer dan drie
minuten de tijd te hebben voordat hun leven wordt bedreigd, een zeer
onrealistische schatting. Eén op de drie rokers leegt, ondanks het risico op
brand, nog 's avonds voor het slapen gaan de asbak in de vuilnisbak.
Bankstellen
In de 6.500 woningbranden die jaarlijks in Nederland plaatsvinden, spelen
bankstellen een grote rol bij de verspreiding van een woningbrand. ACFSE is
een campagne gestart die aandacht vraagt voor de rol die een bankstel speelt
in de ontwikkeling van een brand.
In samenwerking met het NIBRA (Nederlands Instituut voor Brandweer en
Rampenbestrijding) heeft ACFSE, in aanwezigheid van Dorette Corbey, Europees
Parlementslid voor de PvdA, een brandtest uitgevoerd met bankstellen. Zij
pleit, net als NIBRA en ACFSE, voor een verhoging van de brandveiligheid van
Nederlandse bankstellen.
In de test werden twee bankstellen, afkomstig van een fabrikant die in zowel
Groot-Brittannië als Nederland levert, onder identieke omstandigheden in
brand gestoken. De bank die in Nederland was gekocht brandde vier maal
sneller; ook was de rook ontwikkeling bij het Nederlandse bankstel beduidend
hoger. Een snelle brand en een hoge rookontwikkeling verkleinen de
levenskansen van bewoners drastisch.
In Groot-Brittannië zijn sinds 1988 de Furniture Fire Safety Regulations van
kracht, die hogere eisen stellen aan de brandveiligheid van bankstellen.
ACFSE bepleit een verhoging van de Nederlandse normen, die de huidige Britse
standaard evenaart.
Onafhankelijk onderzoek door het Department of Trade and Industry geeft aan
dat er sinds het invoeren van deze nieuwe normen ca. 710 mensenlevens in
Groot-Brittannië zijn gered. Het is niet ondenkbaar dat in Nederland vele
mensenlevens onnodig verloren zijn gegaan door het achterblijven van de
regelgeving. In Nederland komen jaarlijks ca. 90 mensen om bij brand in de
woning.