EIM
Italiëlaan 33
Postbus 7001
2701 AA Zoetermeer
Tel. 079 341 36 34
Fax 079 341 50 24
E-mail info@eim.nl
Krapte op de arbeidsmarkt vormt rem op economische groei
datum
18 april 2001
nummer
16
inlichtingen
079 341 36 34
De krapte op de arbeidsmarkt leidt ertoe dat een substantieel deel van
de bedrijven de productie niet verder kan uitbreiden. Een mogelijke
oplossing hiervoor ligt in het betrekken van onbenut arbeidspotentieel
bij de arbeidsmarkt. Arbeidsmarktintermediairs spelen daarbij een
cruciale rol, zo blijkt uit onderzoek van EIM.
Krapte op de arbeidsmarkt probleem voor bedrijfsvoering
De vraag naar arbeidskrachten is de laatste jaren sterk toegenomen
door de economische groei. De krapte op de arbeidsmarkt leidt tot
problemen voor bedrijven. In twee nader onderzochte branches, de
elektrotechnische-installatiebranche en de ICT-branche, blijkt dat
krapte op de arbeidsmarkt voor 60% respectievelijk 42% van de
bedrijven leidt tot problemen in de bedrijfsvoering. De krapte op de
arbeidsmarkt stelt grenzen aan de productie. Ongeveer 70% van de
ondernemers die problemen ondervinden, heeft minder offertes
uitgebracht of opdrachten aangenomen. Ook worden groeiplannen van de
onderneming uitgesteld.
Oorzaak krapte ligt in kwalitatieve mismatch tussen vraag en aanbod
Het probleem van krapte op de arbeidsmarkt is niet zozeer een
kwantitatief maar een kwalitatief probleem. De openstaande vraag naar
hoger geschoold personeel is groot, terwijl het aanbod voor een groot
deel uit lager opgeleiden bestaat. De afgelopen jaren is de
werkloosheid flink gedaald. Het restant geregistreerde werklozen
beschikt vaak niet over de vereiste opleiding, kwalificaties of
werkervaring die werkgevers zoeken. Verder is voor de huidige groep
werklozen de afstand tot de arbeidsmarkt vaak groot door langdurige
inactiviteit.
Reacties van bedrijven op krapte: aanpassen bedrijfsproces en
intensief werven
Het bedrijfsbeleid als reactie op de krappe arbeidsmarkt kan getypeerd
worden als `roeien met de riemen die je hebt' en `vissen in dezelfde
vijver'. Concrete maatregelen die genomen worden in de twee
onderzochte branches, zijn in afnemende vorm van belangrijkheid het
inlenen van personeel, overwerken, uitbesteden van werk, efficiënter
werken en het scholen van de eigen werknemers. Daarnaast wordt veelal
intensief geworven, alhoewel een klein deel van de bedrijven niet meer
actief werft door de kosten ervan en de geringe kans op succes. Het
verbeteren van arbeidsvoorwaarden als reactie op de
personeelsschaarste komt niet veel voor.
Inzet van de stille arbeidsreserve een mogelijke oplossing
De maatregelen van bedrijven bieden op nationaal niveau geen soelaas, omdat deze het arbeidsaanbod niet vergroten. Een mogelijke oplossing voor de krapte op de arbeidsmarkt wordt gevormd door een grote groep mensen zonder baan die wil werken, maar die nergens staat geregistreerd, de zogenaamde stille arbeidsreserve. Van de kwalificaties van deze groep en de condities waaronder zij een baan wil accepteren, is weinig bekend. Omdat dit onbenutte arbeidsmarktpotentieel nergens geregistreerd staat, is deze groep moeilijk systematisch te benaderen. In de onderzochte branches wordt door bedrijven bijna niet specifiek geworven onder deze groep. Uit het onderzoek blijkt dat er op dit moment weinig financiële prikkels voor arbeidsmarktintermediairs zijn om zich te richten op het arbeidsmarktpotentieel dat nu niet ingeschreven staat.
Het niet-werkende arbeidsaanbod bestaat voor een belangrijk deel uit lager opgeleiden en personen met weinig werkervaring. Daarom dienen bedrijven, overheid, brancheorganisaties en arbeidsmarktintermediairs zich ook meer te richten op de doorstroom van zittende werknemers, zodat de stille arbeidsreserve makkelijker kan instromen.
Bestellen
De publicatie MKB en krapte op de arbeidsmarkt: Onderliggende
mismatches en hun oplossingen (prijs 60,-) kunt u bestellen via
www.eim.nl, per telefoon (079 341 36 34) of per fax (079 341 50 24),
onder vermelding van bestelnummer B0005. Voor Vastrechtabonnees geldt
voor deze publicatie een korting van 40%. Bij de publicatie treft u
een acceptgiro aan.