Persberichten :
Verkennend onderzoek naar mishandeling van ouderen door mantelzorgers
Mantelzorgers vragen niet om professionele hulp
24 april 2001
Wat doen mantelzorgers als ze de zorg voor een oudere niet (meer)
aankunnen en de zorg dreigt te ontsporen in verwaarlozing of geweld?
Uit verkennend onderzoek gedaan door het Nederlands Instituut voor
Zorg en Welzijn / NIZW blijkt, dat mantelzorgers in een dergelijke
situatie niet snel professionele hulp inschakelen. Het onderzoek werd
uitgevoerd met financiële ondersteuning van het Nationaal Fonds
Ouderenhulp en de Stichting Sluyterman van Loo.
Topje van ijsberg
Ouderenmishandeling door mantelzorgers is anders dan gewone
ouderenmishandeling: mantelzorgers gaan niet uit moedwil of
wraakzuchtige motieven over de schreef, maar uit onkunde, onmacht of
overbelasting. De zorg ontspoort en dat uit zich in verwaarlozing,
onnodige beperking van de oudere, verbaal of psychisch geweld. Aan
achtenzestig professionals die werken met mantelzorgers, werd gevraagd
wat zij verstaan onder ontspoorde zorg, of zij het tegenkomen in hun
praktijk, wat ze ermee doen en waar de knelpunten liggen. Vrijwel alle
geënquêteerden blijken een of meer voorbeelden te kennen van
ontspoorde mantelzorg. Veel respondenten spreken van het topje van de
ijsberg, omdat mantelzorgers zich buiten hun gezichtsveld bevinden.
Dit komt doordat een groot deel van de mantelzorgers niet snel
professionele hulp inschakelt. Het onderzoek noemt dit als een van de
belangrijke knelpunten bij de preventie van ontspoorde zorg.
Taboe
Lange wachtlijsten vormen voor mantelzorgers niet de enige drempel om
professionele hulp te zoeken. Veel mantelzorgers herkennen zich niet
in de term mantelzorger of weten niet dat ze hulp kunnen krijgen,
anderen weten niet waar ze dit moeten zoeken. Ook rust op het vragen
van hulp vaak een taboe: mantelzorgers vinden dat ze het zelf moeten
kunnen. Als dat niet goed lukt of als de zorg echt ontspoort, houden
gevoelens van tekortschieten, schaamte en schuld hen tegen om hulp te
zoeken. Een van de aanbevelingen in het onderzoek luidt dan ook dat
mantelzorgers ervan moeten worden overtuigd dat het delen van zorg met
professionals goed is.
Kwalitatief onderzoek
De achtenzestig professionals die meewerkten aan de enquête zijn
werkzaam bij steunpunten mantelzorg, RIOs, RIAGGs,
thuiszorginstellingen, GGDs en algemeen maatschappelijk werk. Aan hen
werd een telefonische enquête voorgelegd. Gezien de omvang van de
onderzoeksgroep en de aard van het onderzoek (kwalitatief) geven de
resultaten alleen een eerste indruk van hoe professionals denken over
ontspoorde zorg en hoe ze ermee omgaan. De enquête is afgenomen in het
kader van het project Voorkoming van Ouderenmishandeling, dat wordt
uitgevoerd door NIZW / Landelijk Steunpunt Bestrijding
Ouderenmishandeling, en dient als basis om steun aan mantelzorgers
gerichter uit te werken.
Onderzoeksrapport bestellen
In Ontspoorde zorg (30 blz.) doet Hilde Bakker verslag van de enquête.
Het rapport kost f 15,- en is verkrijgbaar via de boekhandel of te
bestellen bij NIZW Uitgeverij, Postbus 19152, 3501 DD Utrecht,
telefoon (030) 230 66 07, fax (030) 230 64 91, e-mail bestel@nizw.nl.
ISBN 90-5050-897-9 en E 23201.
Contact
Afdeling Verkoop, e-mail: bestel@nizw.nl
Laatste update: 24 april 2001