25 april 2001 Nr. 01/076
Meer rechtszekerheid voor zelfstandigen zonder personeel
Zelfstandigen zonder personeel (zoals interimmanagers,
organisatieadviseurs en freelance journalisten) kunnen op aanvraag van
het Landelijk instituut sociale verzekeringen (Lisv) een verklaring
krijgen die hun zelfstandige status bevestigt. Hiermee kan een eind
worden gemaakt aan de onzekerheid over de beoordeling van hun status
(werknemer of zelfstandige?) in verband met de verzekeringen voor onder
meer arbeidsongeschiktheid en werkloosheid. De zogenoemde
zelfstandigheidsverklaring vrijwaart zelfstandigen zonder personeel van
de verzekeringsplicht voor de werknemersverzekeringen. Hun
opdrachtgevers hoeven dan ook geen premies voor deze verzekeringen over
het loon te heffen.
Dit blijkt uit een wetsvoorstel van staatssecretaris Hoogervorst, dat
bij de Tweede Kamer is ingediend. De aanleiding voor het wetsvoorstel
is de toegenomen diversiteit aan arbeidsrelaties en vormen van
zelfstandig ondernemerschap. Die veelzijdigheid maakt het moeilijker om
een scherpe scheidslijn te trekken tussen arbeid die wordt verricht in
dienstbetrekking, en werkzaamheden in de uitoefening van een bedrijf of
de zelfstandige uitoefening van een beroep. Hierdoor verkeren
opdrachtnemers en opdrachtgevers vaak in onzekerheid over de vraag of
de opdrachtnemer verzekerd is voor de ZW, de WAO en de WW.
Het wetsvoorstel heeft tot doel om zelfstandigen zonder personeel en
hun opdrachtgevers meer rechtszekerheid te geven over de
verzekeringsplicht op grond van de Wet
arbeidsongeschiktheidsverzekering zelfstandigen (WAZ) en de
werknemersverzekeringen. Hiertoe wordt in de WAZ een verplichting voor
het Lisv opgenomen om op verzoek van de aanvrager een beschikking te
geven over zijn zelfstandigheid. De beschikking wordt via de
belastingdienst aangevraagd, die aan het Lisv een verklaring verstrekt
over de fiscale status van het inkomen van de aanvrager. Op grond van
deze verklaring beslist het Lisv over de aanvraag.
Belangrijke criteria voor de beoordeling van zelfstandigheid zijn onder
meer of de activiteiten duurzaam zijn, of de aanvrager meer
opdrachtgevers heeft of slechts een, of hij of zij winst wil en kan
maken en of de aanvrager voldoende investeert in zijn onderneming. De
zelfstandigheidsverklaring geldt voor een maximale periode van twee
jaar.
De volledige tekst van het wetsvoorstel staat op de internetsite van
het ministerie van SZW: www.minszw.nl (klikken op 'Officiële
publicaties' in de linker knoppenbalk).
Samenvatting