Ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid
http://www.minszw.nl
MIN SZW: Beantwoording Kamervragen Marokko
Mededeling voor de redactie:
Onderstaand treft u de beantwoording aan van de Kamervragen over de
controle van vermogen van bijstand-clienten
Beantwoording van de Kamervragen van de leden Harrewijn (GroenLinks),
Smits (PvdA), Wilders (VVD), Schimmel (D66), Van der Knaap (CDA) en
Van der Staaij (SGP) over de controle van vermogen van
bijstand-cliënten.
Vraag 1
Welke afspraken zijn in het verleden met Marokko gemaakt en vastgelegd
over het controleren van de rechtmatige verstrekking van alle soorten
uitkeringen zoals bijstand en kinderbijslag aan inwoners van Nederland
met Marokkaanse nationaliteit? Welke afspraken zijn gemaakt over
controle op rechtmatige verstrekking van Nederlandse sociale
zekerheidsuitkeringen aan Marokkanen in Marokko (b.v. WAO en AOW)?
Antwoord 1
Naar aanleiding van de inwerkingtreding op 1 januari 2000 van de Wet
beperking export uitkeringen (Stb. 1999, 250) hebben Nederland en
Marokko op 22 juni 2000 een verdrag en bijbehorend administratief
akkoord gesloten tot wijziging van het uit 1972 stammende verdrag en
administratief akkoord met Marokko. De tekst hiervan is geplaatst in
Trb. 2000, 71. De Nederlandse vertaling is geplaatst in Trb. 2000, 97.
Onder de werkingssfeer van het verdrag vallen alle
socialeverzekeringsuitkeringen, zoals de AOW, de Anw en de WAO. De Abw
valt niet onder de werkingssfeer van het verdrag.
In het verdrag is onder meer bepaald dat verzoeken om inlichtingen
door de Nederlandse uitvoeringsorganen van de sociale verzekeringen
aan het Marokkaanse zusterorgaan binnen drie maanden moeten worden
beantwoord. Als deze termijn wordt overschreden kan het recht op
uitkering worden opgeschort, geweigerd of ingetrokken. Voorts is in
het administratief akkoord bepaald dat de Nederlandse diplomatieke
vertegenwoordiger in Marokko namens de Nederlandse uitvoeringsorganen
rechtstreeks onderzoek kan instellen bij de Marokkaanse autoriteiten.
Hierdoor heeft de attaché sociale zaken, verbonden aan de Ambassade te
Rabat, een algemene bevoegdheid verkregen om
rechtmatigheidsonderzoeken te kunnen instellen bij instanties als de
belastingdienst, bevolkingsregisters en onderwijsinstellingen. De
positie van de Nederlandse attaché sociale zaken in Marokko is hiermee
van een juridische basis voorzien waar het zijn taken in de
rechtshandhaving betreft. Ten slotte heeft het Lisv de bevoegdheid
gekregen onafhankelijke artsen in schakelen bij de beoordeling van de
mate van arbeidsongeschiktheid van WAO- en WAZ-gerechtigden die in
Marokko wonen.
De controle-afspraken zien zowel op in Marokko wonende
uitkeringsgerechtigden als op in Nederland wonende
uitkeringsgerechtigden, in het laatste geval voor zover recht op
uitkering bestaat ten behoeve van in Marokko wonende gezinsleden.
Wat betreft de Abw bestaan er - anders dan bij de sociale
verzekeringen het geval is - geen directe afspraken tussen Nederland
en Marokko aangezien het hier niet gaat om export van
socialeverzekeringsuitkeringen. Voor het onderzoek in de kadasters is
naar de mening van de Nederlandse regering ook geen
verdragsrechtelijke basis noodzakelijk. De incidentele onderzoeken die
in het verleden in de kadasterregisters zijn verricht, hebben nimmer
problemen gegeven.
Vraag 2
Worden op dit moment andere controleonderzoeken uitgevoerd naar de
verstrekking van Nederlandse uitkeringen aan Marokkanen in Marokko of
Marokkanen in Nederland dan het onderzoek naar aanwezigheid van
vermogens bij Marokkaanse bijstandontvangers?
Antwoord 2
In het kader van het reguliere uitkeringsproces worden bij de
vaststelling van de rechtmatigheid van uitkeringsaanvragen en
-betalingen regelmatig controles en verificaties verricht. Daarbij
wordt gebruik gemaakt van de sociaal attaché te Rabat. Daarnaast
worden onderzoeken gedaan die zien op de specifieke risico.s bij de
uitvoering van met name de AKW, te weten het daadwerkelijk bestaan,
het uitwonend zijn en het schoolgaand zijn van kinderen.
Vraag 3
Indien andere onderzoeken worden uitgevoerd, kunnen deze gezien de
recente problemen rond het bijstandsonderzoek wel onbelemmerd doorgang
vinden?
Antwoord 3
Sedert de heropening van het bureau van de sociaal attaché, vinden
deze andere onderzoeken weer plaats.
Vraag 4
Zijn er plannen om de verstrekking van uitkeringen tijdelijk stop te
zetten vanwege het feit dat in Marokko geen controleonderzoek kan
plaatsvinden.
Antwoord 4
Zie het antwoord op vraag 7.
Vraag 5
Hoe moet een gemeente handelen indien er een vermoeden is van valsheid
in geschrifte inzake vermogensbezit, maar geen mogelijkheid om
effectief te controleren zoals nu blijkbaar bij Marokkanen het geval
is. Kan in dat geval de bewijslast worden omgekeerd? Wordt overwogen
zo.n omkering bewijslast in te voeren?
Antwoord 5
Bij concrete signalen van verzwegen vermogen biedt de Algemene
bijstandswet reeds de mogelijkheid de uitkering in te trekken. Zoals
minister Vermeend al heeft geantwoord op eerder gestelde vragen (zie
de antwoorden van 20 april jl.) ben ik aan het onderzoeken welke
mogelijkheden mij ter beschikking staan indien de mogelijkheid tot
effectief controleren wordt geblokkeerd.
Vraag 7
Klopt het dat de regering gedreigd heeft de betaling van kinderbijslag
aan rechthebbenden in Marokko stop te zetten als drukmiddel op de
Marokkaanse overheid om mee te werken aan controle van vermogens
t.b.v. fraude-onderzoek inzake bijstandsuitkeringen?
Antwoord op vraag 4 en 7
Het kabinet onderneemt thans intensieve inspanningen om tot een
oplossing van de gerezen problematiek te komen. In het belang van een
voor alle partijen bevredigende oplossing acht ik het niet wenselijk
publieke uitspraken te doen over het al dan niet inzetten van
instrumenten.
Vraag 8
Is het juridisch te verantwoorden om uitbetaling van de ene uitkering
te stoppen vanwege controleproblemen met een andere uitkering?
Antwoord 8
De exporteerbaarheid van uitkeringen naar landen buiten de EU is
juridisch strikt gereguleerd via de Wet beperking export uitkeringen
en onderhevig aan in verdragen vastgelegde handhavingsafspraken.
Belemmeringen in de handhaving van een bepaalde uitkering kan de
geloofwaardigheid van het totaal aan handhavingsafspraken
aantasten.
Vraag 9
Erkent u het belang van de Marokkaanse inwoners van Nederland bij een
juist en rechtmatig uitgevoerde sociale zekerheidsregeling en bent u
bereid het overleg met Marokkaanse autoriteiten zodanig vorm te geven
dat Marokkanen die recht hebben op en afhankelijk zijn van sociale
zekerheidsregelingen niet de dupe worden van het ontstane conflict?
Antwoord 9
De Nederlandse regering is ervan overtuigd dat een voor alle partijen
bevredigende oplossing voor de gerezen problemen kan worden gevonden
die uiteraard dient te passen binnen de kaders van de voor iedereen
gelijkelijk geldende rechtsregels.
Vraag 10
Is de regering bereid de dreigementen inzake het niet uitbetalen van
kinderbijslag en een omkering van bewijslast bij vermoeden van
vermogensfraude in de bijstand niet te hanteren voordat daarover nader
overleg geweest is met de Kamer?
Antwoord 10
Het is technisch onmogelijk genoemde maatregelen voor het einde van
het meireces te doen ingaan. De regering is gaarne bereid zo kort
mogelijk na het meireces nader overleg te voeren met de Kamer.
26 apr 01 18:12