Persbericht
23 april 2001, nr. 027
Planten bijten gericht van zich af
Net als dieren staan planten dagelijks bloot aan een veelheid aan
ziektekiemen en andere belagers. Het is ondoenlijk om tegen elke
vijand een verdedigingsstrategie kant en klaar te hebben. Dat zou een
onverantwoorde investering in verdediging opleveren waardoor er geen
investering in groei en bloei meer mogelijk zou zijn. Planten kunnen
heel gericht hun verdediging in stelling brengen als bepaalde belagers
aanwezig zijn. Een tabaksplant bijvoorbeeld maakt in reactie op
rupsenvraat een grote hoeveelheid nicotine aan (zoveel dat een
verstokte roker er enthousiast van zou worden), waaraan de meeste
rupsen overlijden. De tabaksplant maakt bovendien, net als
waarschijnlijk alle andere planten, ook geurstoffen die de vijanden
van de rupsen (sluipwespen) aantrekken en die nachtvlinders afstoten.
Zulke ingenieuze verdedigingsmechanismen van planten staan centraal op
het symposium Induced resistance against pathogens and herbivorous
insects dat van donderdag 26 tot zaterdag 28 april in Wageningen wordt
gehouden onder auspiciën van de International Organisation for
Biological Control. Het symposium zal worden geopend met een lezing
van de grondlegger van dit vakgebied, Professor Joe Kuc (University of
Kentucky, USA). Daarnaast zijn er zeer vooraanstaande uitgenodigde
sprekers uit Duitsland, Nederland, USA, België, Frankrijk, en
Zwitserland.
Op het symposium staat de vraag centraal hoe planten zich effectief
kunnen verdedigen tegen een aanval van verschillende belagers zoals
pathogenen (ziekteverwekkers) en insecten. Leidt dit tot conflicten,
waarbij de tactiek tegen insecten de verdediging tegen pathogenen in
de wielen rijdt en omgekeerd? Het doel van het symposium is om
onderzoekers uit heel verschillende disciplines, die elkaar niet vaak
tegenkomen, samen te brengen. Dit zal moeten leiden tot een
geïntegreerde aanpak van milieuveilige gewasbescherming waarbij de
weerbaarheid van gewassen tegen heel verschillende belagers centraal
staat.
Planten beschikken over een heel arsenaal aan ingenieuze
verdedigingstechnieken. Tegen pathogenen kan bijvoorbeeld de
'verschroeide aarde' tactiek ingezet worden: waar een pathogeen de
plant binnendringt doodt de plant alle cellen rondom de infectiehaard
(de zogenoemde overgevoeligheidsreactie) waarmee het pathogeen
geïsoleerd raakt en het loodje legt. Tegen meer mobiele vijanden als
insecten zetten planten andere tactieken in. Voorbeelden hiervan zijn
het door de hele plant aanmaken van gifstoffen of het produceren van
geurstoffen die lijfwachten aantrekken.
Wageningen Universiteit