http://www.minbuza.nl/content.asp?Key=414038
Aan de Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten Generaal Binnenhof 4 Den Haag Directie Veiligheidsbeleid Veiligheids- en Defensiebeleid Bezuidenhoutseweg 67 2594 AC Den Haag
Datum 27 april 2001 Auteur Daphne Bergsma
Kenmerk DVB/VD-190/01 Telefoon 070-348 5393
Blad /1 Fax 070-348 5479
Bijlage(n) 1 E-mail daphne.bergsma@minbuza.nl
Betreft Aanvraag advies AIV inzake OVSE voorzitterschap
Zeer geachte Voorzitter,
Bijgaand treft u ter kennisneming aan mijn adviesaanvraag aan de Adviesraad
Internationale Vraagstukken inzake het (mogelijke) Nederlandse
voorzitterschap van de OVSE in 2003.
de Minister van Buitenlandse Zaken
Aan de waarnemend Voorzitter van de Adviesraad Internationale Vraagstukken
Prof. mr. F.H.J.J. Andriessen Postbus 20061 2500 EB Den Haag Directie
Veiligheidsbeleid Veiligheids- en Defensiebeleid Bezuidenhoutseweg 67 2594
AC Den Haag
Datum 27 april 2001 Auteur Daphne Bergsma
Kenmerk DVB/VD-183/01 Telefoon 070 - 3485393
Blad /4 Fax 070 - 3485479
Bijlage(n) Brief aan de Tweede Kamer d.d. 28 maart 2001 E-mail
daphne.bergsma@minbuza.nl
Betreft AIV adviesaanvraag inzake Nederlands OVSE Voorzitterschap
C.c.
Zeer geachte Voorzitter,
Nederland heeft zich kandidaat gesteld voor het voorzitterschap van de
Organisatie voor Veiligheid en Samenwerking in Europa (OVSE) in het jaar
2003. Dit is ingegeven door de van oudsher zeer actieve opstelling van
Nederland in zowel de CVSE als de OVSE. Formele instemming met deze
kandidatuur kan pas plaats vinden tijdens de komende OVSE ministeriële
bijeenkomst in Boekarest in november of december a.s
.
Gezien de ruime mate van - ook formele - steun, die voor de Nederlandse
kandidatuur inmiddels is uitgesproken, is deze instemming vrijwel zeker
.
Dit betekent dat Nederland vanaf 1 januari 2002 deel uit zal maken van de
OVSE troika, samen met Roemenië en Portugal, de voorzitters voor
respectievelijk 2001 en 2002. Het zwaartepunt zal echter liggen in 2003, het
eigenlijke jaar van het voorzitterschap.
Het OVSE-voorzitterschap zal een zware belasting leggen op zowel de
Nederlandse permanente vertegenwoordiging in Wenen als op het departement in
Den Haag.
De OVSE zelf is een relatief kleine internationale organisatie met een
beperkt secretariaat met als gevolg dat de politieke aansturing vooral
gebeurt door de fungerend voorzitter i.c. de Minister van Buitenlandse Zaken
van het voorzittende land. Teneinde deze taak goed te kunnen uitvoeren is
reeds begonnen met de voorbereiding, waarbij tot nu toe het accent ligt op
de financiële en personele consequenties. Daarbij is vooral gekeken naar
Noorwegen, het meest recente alom als succesvol ervaren voorzitterschap.
Vergelijking van de diverse voorzitterschappen
De afgelopen jaren hebben een wisselende kwaliteit in voorzitterschappen
laten zien.
De Nederlandse inzet zal zijn een actief en kwalitatief goed voorzitterschap
neer te zetten, dat door ten minste een groot gedeelte van de OVSE-landen
als effectief ervaren wordt. Graag zou ik u willen vragen een vergelijking
op te stellen van de goede en zwakke kanten van de voorzitterschappen sinds
1995 en op basis van de daaruit getrokken lessen aanbevelingen te formuleren
voor de wijze waarop Nederland optimaal inhoud zou kunnen geven aan het
OVSE-voorzitterschap
.
Het jaar 1995 is gekozen omdat de toenmalige voorzitter, Zwitserland,
geconfronteerd werd met de vestiging - in Bosnië - van de eerste
grootschalige OVSE-missie. Deze en daarop volgende ontwikkelingen (Albanië,
Kosovo) hebben de aard en omvang van de activiteiten van de organisatie in
belangrijke mate veranderd. De taak van de voorzitter is sinds die jaren
aanzienlijk verzwaard.
Besluitvormingsprocessen
Ik verzoek u bij deze vergelijking ook specifiek in te gaan op de door de
diverse voorzitters gehanteerde besluitvormingsprocessen
.
Besluitvorming binnen de OVSE vindt plaats op basis van consensus, hetgeen
met 55 deelnemende staten niet altijd zonder problemen verloopt. De
afgelopen jaren zijn regelmatig klachten te horen geweest dat besluiten
reeds in kleine kring voorgekookt waren. Welke aanpak zou Nederland kunnen
hanteren teneinde deze klachten zoveel als mogelijk te voorkomen? Zou het
instellen van "groups of friends" voor specifieke onderwerpen een goede
optie zijn, en welke voorwaarden zouden daartoe moeten worden vervuld? Hoe
kan gegeven de EU rol binnen de OVSE en de toenemende beleidsafstemming
(GBVB, EVDB) binnen de EU optimaal met buiten de EU staande landen worden
samengewerkt? Bij de door Nederland te hanteren aanpak dient ook rekening
te worden gehouden met de eigen multilaterale onderhandelingstradities en de
sterke en zwakke punten daarin.
Relatie secretariaat - voorzitterschap
Ondersteuning vanuit het OVSE secretariaat in Wenen is gezien de omvang
daarvan beperkt. Toch is dit met het oog op het waarborgen van continuïteit
en kwaliteit van belang, zeker gezien het feit dat de belasting van het
Voorzitterschap de laatste jaren steeds groter en complexer is geworden. De
secretaris-generaal van de OVSE, Jan Kubis, heeft onlangs ook gepleit voor
het vastleggen van modaliteiten in de relatie tussen SG/Secretariaat en
Voorzitterschap. Hoe zou deze relatie het beste vorm gegeven kunnen worden,
gegeven de beperkingen die een kleine, flexibel te houden organisatie biedt?
Wat is de positie van de Secretaris-Generaal in deze relatie? Hoe zou de
communicatie tussen voorzitterschap en secretariaat dienen te verlopen, en
hoe kan aansluiting op de activiteiten van de voorganger het beste
gewaarborgd worden?
Versterking rol OVSE
In mijn recente brief aan de Kamer wordt een analyse gegeven van de huidige
situatie van de OVSE, die kort kan worden omschreven als een zekere mate van
stagnatie. Naar de inhoud van deze brief die is bijgevoegd, verwijs ik
kortheidshalve. Ook wordt hierin een overzicht gegeven van een aantal
voorstellen die tezamen met de BRD zijn ontwikkeld met het doel een nieuwe
impuls te geven aan de werkzaamheden van de OVSE. Deze voorstellen hebben
betrekking op versterking van de OVSE, nieuwe gebieden voor samenwerking en
verbeterde werkmethoden. De bedoeling is dat deze ideeën en voorstellen als
input zullen dienen voor discussies te Wenen en tussen de hoofdsteden. Ook
door andere landen, politieke partijen
, NGO's en in de academische wereld worden nieuwe ideeën ontwikkeld. Ik
verzoek u met inachtneming hiervan en van de terzake plaatsvindende
discussie in Wenen, te komen met voorstellen en ideeën die de rol van de
OVSE bij het voorkomen en beheersen van crises en conflicten kunnen
versterken. Hierbij kan ook de effectiviteit van een aantal OVSE
instrumenten als de missies in het veld en REACT (Rapid Expert Assistance
and Cooperation Teams) in beschouwing worden genomen.
Ik stel het op prijs indien u bij dit onderdeel ook speciale aandacht besteedt aan de positie van de Russische Federatie.
Nieuwe thema's voor de OVSE
De afgelopen jaren heeft de OVSE bewezen in staat te zijn actief in te
springen op nieuwe thema's in de internationale veiligheidsdiscussies. Een
voorbeeld hiervan is het ontwikkelen van een rol voor de organisatie op het
terrein van politie. Onderwerp van discussie is een eventuele rol van de
OVSE bij het bestrijden van de zogeheten nieuwe dreigingen: terrorisme,
georganiseerde misdaad en handel in verdovende middelen. Kunt u aangeven of
in het kader van nieuwe ontwikkelingen in de internationale
veiligheidsdiscussie er onderwerpen zijn waar de OVSE op in zou kunnen
springen? Zijn er andere thema's waar de OVSE volgens u een toegevoegde
waarde zou kunnen hebben?
Tot slot geef ik u een overzicht van studies die door andere
organisaties/instellingen in het kader van het Nederlandse voorzitterschap
worden geëntameerd.
Het European Platform for Conflict Prevention werkt aan een analyse van de
problematiek in Centraal-Azië en de Kaukasus. Op basis hiervan wordt later
dit jaar in Nederland een seminar georganiseerd over de rol van de OVSE in
Centraal-Azië.
Het Nederlands Helsinki Comité zal zich richten op het betrekken van NGO's
bij het voorzitterschap en op het thema menselijke dimensie.
Met Clingendael wordt gesproken over het maken van een inventarisatie van mogelijkheden tot versterking van de capaciteit van de OVSE op het terrein van vroegtijdige waarschuwing en conflictvoorkoming.
Ik hoop uw advies zo spoedig mogelijk tegemoet te kunnen zien, indien
mogelijk vóór december van dit jaar, gezien de noodzakelijke
voorbereidingen op het OVSE-voorzitterschap.
De Minister van Buitenlandse Zaken
Kenmerk
DVB/VD-190/01
Blad /1
1 Zie bijv. de notitie van GroenLinks, 'Met alle geweld voorkomen,
beleidsvoorstellen voor conflictpreventie' van oktober 2000.
===