P E R S B E R I C H T
Amsterdam, 30 maart 2001
Vooraankondiging 4 en 5 mei 2001
Vrijheid is leven zonder angst
Het thema voor 4 en 5 mei 2001 is 'Vrijheid is leven zonder angst'. In
oorlogstijd leven mensen voortdurend in angst: ieder moment kan men
willekeurig slachtoffer worden van geweld. In een oorlog is er geen
overheid meer die burgers bescherming biedt en worden mensenrechten
geschonden. Niet voor niets riep de Amerikaanse president Franklin D.
Roosevelt in 1941 de wereld op tot het werken aan 'Freedom from fear'
als een van de Four Freedoms.
Maar ook in een land waar veel vrijheid is, zoals in Nederland anno
2001, kunnen mensen bang en onzeker zijn. Bang voor het misbruik dat
anderen van de vrijheid maken. Onzeker over de veiligheid die een
overheid biedt en onzeker over de kwaliteit van de sociale rechten
(werk, zorg, onderwijs, etc). Bang voor oorlogen elders op de wereld.
Leven zónder angst, veronderstelt dat burgers en overheid
verantwoordelijkheid nemen om de samenleving zó gestalte te geven dat
iedereen optimaal van de vrijheid kan profiteren: lokaal, nationaal en
internationaal.
1. NATIONALE HERDENKING
De Nieuwe Kerk
Tijdens de herdenkingsbijeenkomst houdt Jessica Durlacher de
voordracht `Op scherp'.
Gerrit Komrij leest een gedicht voor dat hij speciaal voor deze
gelegenheid heeft geschreven. Krijgsmachtrabbijn, mr. M. ten Brink,
spreekt een kort (herdenkings)gebed uit.
Het geheel wordt omlijst door zang van Julya Lo'Ko begeleid door onder
andere het Moluks koor Nada Nirwana. De bijeenkomst start om 18.55
uur.
Nationaal Monument op de Dam
De herdenkingsplechtigheid begint met de kranslegging door H.M. de
Koningin en Z.K.H. Prins Claus. Van 20.00 tot 20.02 uur wordt in het
hele land twee minuten stilte in acht genomen. Aansluitend houdt de
heer M.J. Cohen, burgemeester van Amsterdam, een korte toespraak.
Daarna volgt de kranslegging met vijf algemene kransen ter
nagedachtenis aan de burgerslachtoffers van Europa en Azië in de
Tweede Wereldoorlog en de omgekomen militairen tijdens de Tweede
Wereldoorlog en daarna. Vervolgens leest de 16 jarige scholiere Leonie
Beks, winnaar van het dichtproject `Dichter bij 4 mei', haar gedicht
`Levend verleden voor'. Hierna volgt de kranslegging door
vertegenwoordigers van de overheid en door jongeren.
Omstreeks 20.17 uur begint het defilé langs het Nationaal Monument dat
de plechtigheid afsluit.
De NOS brengt rechtstreeks verslag uit van de bijeenkomst in de Nieuwe
Kerk (Nederland 2 en Radio 1) en de herdenking op de Dam (Nederland 1,
2 en 3 en op Radio 1,2,3,4 en 5).
>>2
Twee minuten stilte
Dit jaar worden extra inspanningen verricht om de twee minuten stilte
zoveel mogelijk bekendheid te geven. In de weken voorafgaand aan 4 mei
zenden de publieke omroepen speciale tv-spots uit. Daarnaast zijn
allerlei organisaties op gebied van verkeer en vervoer, horeca,
uitgaansgelegenheden, sport en vermaak gevraagd hun leden te op te
roepen mee te werken om de twee minuten stilte te respecteren.
II. NATIONALE VIERING VAN DE BEVRIJDING
Start in Flevoland
Dit jaar vindt start van de Nationale Viering van de Bevrijding in de
provincie Flevoland plaats. In de hoofdstad Almere krijgt het thema
'Vrijheid is leven zonder angst' vorm en inhoud in tal van
activiteiten.
Op Bevrijdingsdag vindt om 10.00 uur 's ochtends in het stadhuis van
Almere een ontvangst plaats voor nationale en provinciale genodigden,
gevolgd door de 5-mei lezing over het thema door de heer F. Korhals
Altes, voorzittter van de Eerste Kamer der Staten Generaal. Om 11.30
uur begint het voor iedereen toegankelijke publieksprogramma met een
theaterspektakel. De theatergroep Ground Control laat zien dat sociale
cohesie van belang is voor een leefbare samenleving zonder angst.
Daarna houdt minister-president Kok een korte toespraak voor het
publiek.Van 12.00 tot 18.00 uur vinden diverse activiteiten plaats die
het thema uitwerken en activiteiten voor kinderen op het Stadhuisplein
dat voor deze gelegenheid wordt omgedoopt in 'Plein van de Vrijheid'.
Hier is ook de `Portrettengalerij' te zien, foto's en teksten
portretteren mensen uit alle gemeenten van Flevoland die zich inzetten
voor het realiseren van een samenleving in vrijheid. De Grote Markt is
de plaats waar zich tussen 13.00 en 24.00 uur het bevrijdingsfestival
Flevoland afspeelt.
Bevrijdingsfestivals
In alle 12 provincies en in de hoofdstad Amsterdam worden 's middags
en 's avonds bevrijdingsfestivals georganiseerd. De gezamenlijke
bevrijdingsfestivals zijn uitgegroeid tot het grootste live
muziekevenement van Nederland. De organisatoren verwachten opnieuw
meer dan 150 optredens en meer dan 800.000 bezoekers. De
bevrijdingsfestivals zijn gratis toegankelijk. Hoogtepunten zijn de
tournees van Kane, Trijntje Oosterhuis en Zuco 103 (winnaar van de
Heineken Crossover Award). Deze populaire artiesten bezoeken ieder met
een helikopter van de Koninklijke Luchtmacht verschillende festivals.
De artiesten betrekken op hun eigen manier het publiek bij het
onderwerp vrijheid. Zo ondersteunt Kane een actie van Amnesty
International tegen martelen, Trijntje Oosterhuis vraagt aandacht voor
het werk van War Child in Sierra Leone en Zuco 103 vestigt op de
festivals de aandacht op het werk van IBISS, een
Braziliaans-Nederlandse organisatie die al tien jaar actief is in de
sloppenwijken van Rio de Janeiro.
Op alle festivalterreinen lopen acteurs gekleed in opzienbarende
kostuums door het publiek. Zij verleiden de bezoekers een mening te
geven over drie stellingen die te maken hebben met vrijheid en
verantwoordelijkheid. Om het uur gaan de acteurs op stap. Men kan met
een stemobject aangeven of men het wel of niet eens is met de
stellingen. Op een centrale plaats is te zien hoe de stemming
verloopt. Rond 19.00 uur wordt er een belronde gehouden langs de
festivals om alle gegevens te verzamelen. De uitslagen worden verwerkt
in een persbericht en doorgespeeld naar de NOS die deze kan gebruiken
voor haar avonduitzending.
>>3
Feestelijke afsluiting in Amsterdam
De afsluiting van de Nationale Viering van de Bevrijding vindt tussen
21.30 en 22.30 uur plaats in de openlucht op en rond de Amstel voor
het Koninklijk Theater Carré.
Het Radio Filharmonisch orkest (opgericht direct na de oorlog in 1945)
onder leiding van dirigent Jaap van Zweden vormt de instrumentele
basis van het concert. Traditiegetrouw wordt het concert afgesloten
met het zingen van het legendarische lied `We'll meet again' tijdens
het wegvaren van een boot met H.M. de Koningin en Z.K.H. Prins Claus.
Het concert is gratis toegankelijk.
5 mei op televisie
Ook dit jaar besteedt de NOS weer veel aandacht aan de viering van
bevrijdingsdag - dag van de vrijheid genoemd. Naast verschillende
nieuwsitems over de dag, met speciale aandacht voor de activiteiten in
de ochtend in Flevoland, waar de start van de Nationale Viering van de
Bevrijding plaatsvindt, zijn er ook een aantal rechtstreekse
uitzendingen:
* 16.05-16.45 uur: de kranslegging bij hotel De Wereld en het defilé
van veteranen in Wageningen;
* 20.25-21.25 uur: Maartje van Weegen presenteert een live programma
vanuit Almere met een overzicht van wat er die dag in heel het
land is gebeurd;
* 21.30-22.30 uur: rechtstreeks verslag uit Amsterdam van het
feestelijk concert ter afsluiting van de Nationale Viering van de
Bevrijding.