Persbericht
Expositie rond 'Uiver' in Lelystad opent nog even zonder 'Uiver':
Opening Uiverdome op zaterdag 5 mei
Op zaterdag 5 mei zal de Uiverdome, de tentoonstelling op de luchthaven
Lelystad rond het vliegtuig uit 1934, de DC-2 'Uiver', zijn deuren voor het
seizoen 2001 openen. De eerste weken zal hier echter alleen de
tentoonstelling te zien zijn: de 'Uiver' zelf zal niet eerder dan begin juni
landen op haar nieuwe thuisbasis Lelystad.
Het onderhoud aan het historische passagiersvliegtuig, dat plaatsvindt op de
luchthaven Schiphol, zal enkele weken meer in beslag nemen dan
oorspronkelijk was gepland. Als gevolg daarvan kan de 'Uiver' pas begin juni
van Schiphol naar Lelystad worden overgevlogen. Tot de aankomst van de
'Uiver' zal de Uiverdome aan de Arendweg op de luchthaven Lelystad gratis
voor bezoekers toegankelijk zijn. De tentoonstelling bestaat onder meer uit
een bijna 100 meter lang getekend en geschilderd 'stripverhaal' dat de
geschiedenis van 'Uiver' en zijn heroïsche rol in de Londen-Melbourne Race
van 1934 vertelt.
Hoogtijdagen van de Nederlandse luchtvaart
De Uiver werd beroemd in de hoogtijdagen van de vooroorlogse KLM en de
Nederlandse luchtvaart. Tien maanden vóór de triomfvlucht van de 'Uiver' had
de Fokker F.18 'Pelikaan' een snelle kerstpostvlucht naar Nederlands
Oost-Indië gemaakt. Twee maanden na de Uiver-vlucht zou een andere Fokker
F.18 van de KLM, de 'Snip', als eerste Nederlands vliegtuig over de
Atlantische Oceaan naar Nederlands West-Indië (Suriname en de Nederlandse
Antillen) vliegen. En tussen die beroemde vluchten in, nam de gloednieuwe
Douglas DC-2 van de KLM, de 'Uiver', deel aan de Londen-Melbourne Race: een
vliegwedstrijd rond de halve aardbol.
Londen-Melbourne Race
Ter gelegenheid van het 100-jarig bestaan van de stad Melbourne werd in 1934
een luchtrace uitgeschreven van Londen naar Melbourne. Op 20 oktober stonden
20 vliegtuigen klaar voor de start op het Britse vliegveld Mildenhall,
waaronder de splinternieuwe Douglas DC-2 'Uiver' van de KLM, die de
registratie PH-AJU droeg. De bemanning, bestaande uit Parmentier, Moll,
Prins en Van Brugge, zou gedurende de race wereldberoemd worden. Verder
waren er drie passagiers en duizenden poststukken aan boord. De
indrukwekkende, altijd correct in KLM-uniform gestoken bemanning speelde op
de voor hen zo bekende route naar Nederlands Oost-Indië, een thuiswedstrijd
en liet internationaal diepe indruk achter.
Albury
Op 22 oktober landde de tweemotorige 'Uiver' in een nieuwe recordtijd van 52
uur in Batavia. Daarna werd koers gezet naar Melbourne, maar in de nacht van
22 op 23 oktober moest in hevig noodweer een noodlanding worden gemaakt op
de paardenrenbaan van het Australische stadje Albury. Dit werd mogelijk
gemaakt doordat de burgemeester van het stadje de beslissing nam om met de
straatverlichting van de stad de naam A-L-B-U-R-Y in morse te seinen, toen
hij dacht dat de 'Uiver' verdwaald was. Daarna werden alle autobezitters uit
de stad per radio opgeroepen om de plaatselijke paardenrenbaan met hun
koplampen te komen verlichten.
Finish
Nadat de 'Uiver' de volgende ochtend door honderden bewoners van Albury uit
de modder was getrokken, ging de vlucht verder en na in totaal 90 uur en 20
minuten werd bij Melbourne geland. De 'Uiver' kwam als tweede in Melbourne
aan, na de 'Comet' van de Britten Scott en Campbell-Black, die speciaal voor
de race was gebouwd. In de handicaprace werd de 'Uiver' echter eerste en dat
was na de 'verlengde lijnvlucht' wereldnieuws....!
Hollands enthousiasme
Nederland stond na de prestatie van de 'Uiver' in de Londen-Melbourne Race
op zijn kop. Midden in de diepe economische crisis van de dertiger jaren,
waarvan iedereen te lijden had, was er eindelijk iets waar heel Nederland
feest om kon vieren: Nederland had zich de beste ter wereld getoond!
Fondsenwerving
Omdat de 'Uiver' uit 1934 al tijdens zijn tweede vlucht naar Nederlands
Indië in de Syrische woestijn verbrandde moest worden gezocht naar een ander
toestel. Er bleek nog maar één DC-2 in de wereld vliegwaardig te zijn, en
dat was het toestel dat ook in 1983-'84 al in ons land is geweest voor de
50-jarige jubileumviering van de prestatie van de 'Uiver' in de
Londen-Melbourne Race. Overleg met de Amerikaanse eigenaar over een
mogelijke bruikleen, leverde een verrassing op: Colgate Darden wilde het
zusterschip van de originele 'Uiver' wel verkopen. En, in verband met de
geschiedenis van het vliegtuig, het liefst aan een Nederlandse organisatie!
Een nationale fondsenwervingsactie in 1999 "Uiver back home" leverde binnen
tien weken de benodigde anderhalf miljoen gulden voor de aankoop op. Het
geld werd bijeengebracht door bijna 16.000 particulieren, honderden
bedrijven, diverse fondsen en de Nederlandse overheid.
De Uiverdome op de Luchthaven Lelystad opent dus enkele dagen later dan in
sommige publicaties is vermeld. De Uiver-expositie in de Uiverdome is van
woensdag t/m zondag, in schoolvakanties zelfs elke dag, geopend van 10.00
tot 17.00 uur. Belangstellenden kunnen voor meer informatie bellen: 020 406
8000, of kunnen kijken op www.aviodome.nl.
Nationaal Luchtvaartmuseum Aviodome-Schiphol, Yvonne Russ/Peter F. A. van de
Noort, april 2001