HERDENKEN BLIJFT ZINVOL
datum: 4 mei
Dames en heren,
56 jaar geleden, 5 mei 1945, werd Nederland bevrijd van de Duitse bezetting en onderdrukking. 56 jaar geleden, 15 augustus, werd Nederlands-Indie bevrijd. Wij herdenken met respect en eerbied de vele slachtoffers, die, waar ook ter wereld, zijn gevallen tijdens de Tweede Wereldoorlog. Het doet mij goed te zien, dat de 4 mei-herdenking in Den Helder zo sterk leeft. Veel Heldenaren, jong en oud, hebben zich ingezet voor de organisatie van de plechtigheden van vandaag. Uw aller aanwezigheid maakt dat ook duidelijk!
56 jaar geleden, maar herdenken blijft zinvol. Want herdenken is stil staan bij. Bij het onnoemelijke leed, dat de Tweede Wereldoorlog heeft aangericht: de dood van ontelbare burgers en militairen, het systematisch ombrengen van mensen, alleen maar, omdat ze joods, homoseksueel of zigeuner waren! Stil staan bij de nabestaanden en bij de tallozen, die door de oorlog voor het leven getekend zijn.
Herdenken blijft zinvol, want de Tweede Wereldoorlog was wel onze laatste oorlog, maar niet de laatste oorlog. Geweld, conflicten, schending van mensenrechten en onderdrukking lijken een eigen leven te leiden. Verschillen van ras, godsdienst, economische positie en nationaliteit blijven oorlogen en conflicten veroorzaken.
Ook in Den Helder worden wij daarmee geconfronteerd. Onze Marine is ook nu nog in Eritrea aanwezig om de strijdende partijen uit elkaar te houden. Afgelopen zaterdag nog stonden wij stil bij het geweld op de Molukken. De situatie in Irak komt pijnlijk naar voren door de dreigende uitzetting van in Den Helder verblijvende Noord-Irakese vluchtelingen. Herdenken blijft zinvol, want het is angstwekkend te moeten vaststellen, hoe mensen met elkaar kunnen omgaan, dat mensen elkaar niet meer als mens zien, dat mensen elkaar hun vrijheid ontnemen en laten leven in angst. " Vrijheid is leven zonder angst" is het landelijk thema van de herdenkingen dit jaar. Vrijheid is je veilig kunnen voelen, kunnen zijn wie of wat je bent, kunnen zeggen en schrijven wat je denkt.
Herdenken blijft zinvol. Want herdenken roept op tot verdraagzaamheid en tot respect voor elkaar. Herdenken is een andere manier van zeggen, dat iedere mens telt. En dat is de kern van leven in vrijheid en dus leven zonder angst.
Ik besluit met een bijzonder gedicht, geschreven door de 16-jarige Leonie Beks uit Emmeloord, dat vanavond tijdens de Dodenherdenking op de Dam in Amsterdam wordt voorgelezen.
Levend verleden
Het speelt niet meer in onze harten, tijd en afstand, grote brug Te ver, te gruwelijk, iemand anders, ergens anders, lang terug.
Maar in twee minuten stilte schreeuwen stemmen uit 't verleden, klinken kreten uit de toekomst, spreken stemmen van het heden.
Twee lange minuten stilte als zout in open wonden. Wordt eventjes teruggedacht, wordt eindelijk rust gevonden.
Die twee minuten stilte, men zwijgt in alle talen. Komt even het gevoel terug, dan leven de verhalen.
In die twee minuten stilte, dan komt het verleden vrij. Tijd en afstand overwonnen dus toch heel even zo dichtbij.
Laatst bijgewerkt: 07 mei 2001