SOTHEBY'S
Press Release
Amsterdamse historie bij Sotheby's:
de gouden Tjoklat plaquettes
De zilverveiling van 7 mei a.s. bij Sotheby's komt een stukje
recente Amsterdamse historie aan bod in de vorm van drie met gouden
plaquettes bekroonde ronde dozen van de Tjoklat chocoladefabrieken. De
gouden Tjoklat plaquettes werden in 1937 vervaardigd door de Koninklijke
Begeer fabrieken, Voorschoten in opdracht van de Hollands-Zwitserse
chocoladefabriek Tjoklat in Amsterdam. Een grote doos in een bijpassende
cassette was bestemd voor Koningin Wilhelmina, en een grote en een kleine
doos tezamen in bijpassende cassette waren voor het "koninklijk paar",
prinses Juliana en prins Bernhard. Of de koninklijke familie de dozen ook
werkelijk ontvangen heeft, vertelt de historie niet. De directeur van
Tjoklat, Mr W.C. Sickesz was een markante figuur met grote visie, die zelf
ook boeken over economische onderwerpen publiceerde. Op de plaquettes is de
beroemde "Lady Tjoklat" afgebeeld. Het kleimodel van een Aziatische vrouw
met een schaal cacaobonen, dat Sickensz werd aangeboden door de ontwerper
George Witjas, werd als "Lady Tjoklat" het symbool van Tjoklat chocolade. Na
de dood van Sickesz verkocht zijn familie in 1974 alle aandelen in Tjoklat
aan Meneba (Meelfabrieken der Nederlandse Bakkerij) N.V. De Tjoklat
fabrieken aan de Schinkelkade te Amsterdam werden in 1984 afgebroken. De
dozen met gouden plaquettes worden nu bij Sotheby's in twee lots verkocht.
Het ene lot bestaat uit een grote Tjoklat doos in cassette plus een aantal
andere Tjoklat memorabilia (richtprijs Nlg 2.000-4.000), het andere lot
bestaat uit een grote en een kleine doos in cassette (Nlg 3.000-5.000).
De zilverveiling bij Sotheby's biedt voorts indrukwekkend zilver van
Amsterdams makelij, waaronder een imposant paar drielichts kandelaars door
Willem Pont, daterend uit 1778 en 1779. De onderzijde van deze kandelabers
is gegraveerd met de tekst Adriana, en Gebooren den 30 Augustus 1780. Het
paar is geheel gemerkt met datum letters U voor 1779 en T voor 1778.
Zilversmid Willem Pont (1734-1797) registreerde zijn meesterteken bij het
Gilde van Amsterdam in 1755. Hij was de zoon van de vooraanstaande
Amsterdamse zilversmid Jan Diederik Pont. Hoewel Willem Pont dit paar
kandelaars lang na de dood van zijn vader vervaardigde, dragen de naar boven
krullende vormen, de rocailles en de asymmetrische bladeren die typisch zijn
voor de Rococo, grote gelijkenis met de stijl van Jan Diederik Pont.
(richtprijs Nlg. 90.000-120.000). Uit 1790 dateert een zilveren bruidsmandje
met vier compartimentjes, vervaardigd door Johannes Horstman, eveneens
Amsterdam (richtprijs Nlg. 25.000-25.000).
In de veiling komen ook een aantal werken van de bekende edelsmeden
familie Van de Goorberg, waaronder een fraaie Hollands zilveren tabakspot
door de Delftse zilversmid Adam van de Goorberg, uit 1782, geheel gemerkt
aan de voet (richtprijs Nlg 40.000-70.000). Een fraai zilveren mosterdpotje
van de hand van Dirk van de Goorberg, Delft, dateert uit 1777. Het potje is
geheel gemerkt aan de onderzijde en heeft een richtprijs van Nlg.
7.000-9.000. Een identiek exemplaar bevindt zich in de collectie van het
Huis Lambert van Meerten in Delft. Van Willem van de Goorberg, Leiden, wordt
een fraaie set van twee zilveren koektrommels uit 1782 aangeboden, één
vierkant van vorm, de ander rond, en beiden geheel gemerkt aan de onderzijde
(richtprijs Nlg. 12.000-16.000).
Het meesterteken IH met een boom ertussen, werd in 1975 door K.A.
Citroen toegeschreven aan Johannes Hartsman. Sinds J.R. de Lorm's publicatie
in 1999 Amsterdams Goud en Zilver, is deze toeschrijving veranderd en wordt
nu toegekend aan Johannes Horstman. Horstman werd in 1721 geboren als zoon
van Jan Horstman. Waarschijnlijk werd hij in 1758 actief als zilversmid,
toen hij poorter van Amsterdam werd. Een vergelijkbaar bruidsmandje van
Horstman bevindt zich in de collectie van het Rijksmuseum in Amsterdam.
Belgisch zilver is goed vertegenwoordigd met diverse 18de eeuwse kandelaars en koffiekannen. Een zeer fraaie chocoladepot door Joannes Franciscus Deprez, Gent, 1763, heeft een richtprijs van Nlg 70.000-90.000. Uit Frankrijk komt een bijzondere theepot, rond 1730 vervaardigd door Henry Louis le Gaigneur uit St. Omer (bij Lille). De theepot maakte deel uit van de Collectie Jaime Ortiz-Patino (Nlg 120.000-150.000)
De veiling biedt tevens een opmerkelijke collectie 17de eeuwse
zilveren gegoten penningen, waarvan een groot aantal gemaakt door Pieter van
Abeele, Amsterdam. De penningen zijn afkomstig uit een bekende Nederlandse
collectie, waarvan het merendeel is geïllustreerd in de publicaties Dutch
Silver en De Meesters der plaquette-penningen, beide door J.W. Frederiks.
K
ijkdagen: 4 t/m 6 mei, dagelijks van 10.00 tot 16.00 uur
Veiling: Maandag 7 mei 2001 om 19.00 uur
Beeldmateriaal is beschikbaar en kan per post of email (jpg) worden
verzonden.
Met vriendelijke groet,
Diana Ridderikhoff
Press / Public Relations
Sotheby's Amsterdam
De Boelelaan 30
1083 HJ Amsterdam
Tel. 31 20 550 2205
Fax 31 20 550 2310
diana.ridderikhoff@sothebys.com