http://www.minbuza.nl/content.asp?Key=415253
Aan de Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal
Binnenhof 4 Den Haag Ministerie van Buitenlandse Zaken Directie Politieke
Zaken Bezuidenhoutseweg 67 2594 AC Den Haag
Datum 16 mei 2001 Auteur Drs J.L. Werner
Kenmerk DPZ-140/01 Telefoon 070 - 348 51 25
Blad /4 Fax 070 - 348 46 38
Bijlage(n) E-mail jaap.werner@minbuza.nl
Betreft Informele bijeenkomst van Ministers van Buitenlandse Zaken
("Gymnich"), 5 - 6 mei jl., Nyköping
Zeer geachte Voorzitter,
Tijdens de informele Algemene Raad (´Gymnich´) op 5 en 6 mei jl. bespraken
de ministers van Buitenlandse Zaken de volgende onderwerpen.
Korea
Het Zweedse voorzitterschap deed verslag van de recente reis van de Zweedse premier, vergezeld van Hoge Vertegenwoordiger Solana en Commissaris Patten, naar Noord- en Zuid-Korea.
De Noordkoreaanse president was bereid geweest verschillende onderwerpen te bespreken, waaronder ook de zorgpunten van de EU, zoals mensenrechten, non-proliferatie en rakettenexport. De president heeft opnieuw bevestigd zich gebonden te achten aan de verklaring van de Noord-Zuid Top van vorig jaar. Kim Jong Il heeft verklaard bereid te zijn deel te nemen aan een vervolg-Top.
Door de Zuid-Koreaanse president is de belangstelling van de EU voor de ontwikkelingen op het Koreaanse schiereiland verwelkomd.
De EU zal naar verwachting binnenkort een besluit nemen over het aanknopen van diplomatieke betrekkingen tussen de EU en Noord-Korea.
Midden Oosten
De ministers hoorden een verslag van de reis van HV Solana naar de regio. Hij was verontrust over de onverzoenlijke atmosfeer in de publieke opinie in Israël en de Palestijnse gebieden. Hij putte hoop uit de mogelijkheden die een Egyptisch-Jordaans voorstel leek te bieden als basis om verdere gesprekken over vertrouwenwekkende maatregelen te entameren. Dat voorstel sloot ook aan bij bevindingen van de Mitchell-commissie, die binnenkort rapport zou uitbrengen.
De ministers ondersteunden HV Solana´s inspanningen in de regio, inclusief de wens het voorstel verder uit te bouwen.
Naast het voortdurende geweld werd het nederzettingenbeleid van de Israëlische regering algemeen beschouwd als belangrijke belemmering bij hervatting van vredesbesprekingen.
De transparantie van de administratie van de Palestijnse Autoriteit liet onlangs pogingen tot verbetering nog steeds te wensen over.
Ook ik heb me daarbij aangesloten. Ik heb ook aangegeven e.e.a. tijdens mijn
aanstaande reis naar het Midden-Oosten aan gesprekspartners over te zullen
brengen.
De algemene indruk bestond dat de rol van de EU in het MOVP thans meer dan
voorheen kan worden afgestemd met de VS, die daarvoor ook meer open staat.
De ministers, waaronder ikzelf, waren het eens dat bij aanstaand overleg in
het kader van de Associatie-overeenkomst met Israël ook in kritische zin
over de mensenrechtensituatie en over de kwestie van de origineregels moet
worden gesproken.
De bespreking wordt tijdens de Algemene Raad op 14 mei a.s. voortgezet.
Mensenrechten
Het Zweedse voorzitterschap beoogde met bespreking van dit onderwerp de aandacht te vestigen op de noodzaak tot versterking van de coherentie en effectiviteit van het mensenrechtenbeleid van de Unie. Commissaris Patten stelde een Commissie-Mededeling over mensenrechten in het vooruitzicht.
Een deel van de discussie was gericht op de vraag hoe de samenwerking met NGO´s, die in veel lidstaten al intensief en vruchtbaar is, verder kan worden verbeterd. Sommige ministers merkten op dat NGO´s niet méér zijn gelegitimeerd dan regeringen, al wordt in de media soms wel die indruk gewekt. De transparantie van sommige NGO´s kan worden verbeterd.
Sommige ministers, w.o. ikzelf, ondersteunden het voorstel van het Zweedse
voorzitterschap te onderzoeken of een Gemeenschappelijke Strategie over
mensenrechten kan worden opgesteld.
De rechten van het kind, de doodstraf en de vrijheid van meningsuiting/media
werden genoemd als voorbeelden van thema´s waarop de EU zich verder zou
kunnen richten.
Het belang werd onderstreept van een coherenter optreden van de EU in de
diverse internationale fora waar mensenrechten worden besproken. Ook
verdient de plaats en consistente toepassing van mensenrechtenclausules in
overeenkomsten met derde landen nadere bespreking.
Uitbreiding
Over het uitbreidingsproces werd met tevredenheid vastgesteld dat de vaart er thans goed in zit, met de aantekening dat de moeilijker en politiek meer beladen dossiers eerst in de komende periode worden aangesneden.
Over het tijdstip van toetreding verwezen de meeste ministers naar hetgeen daarover tijdens de Europese Raad van Nice is afgesproken.
De ministers stonden enige tijd stil bij het dossier over het vrije verkeer
van werknemers, waarover de Commissie onlangs een voorstel heeft gedaan voor
overgangstermijnen. Zoals ook andere ministers, heb ik naar voren gebracht
eigenlijk geen behoefte te hebben aan een overgangstermijn en direct vanaf
de toetreding een liberaal toelatingsregime te kunnen aanvaarden. Maar er
bestaat ook begrip voor de zorgen die de Duitse en Oostenrijkse ministers
naar voren hebben gebracht; zij bepleitten met klem een overgangstermijn van
7 jaar.
De discussie wordt tijdens de Algemene Raad op 14 mei a.s. voortgezet met
het oog op besluitvorming op basis van het Commissie-voorstel, dat volgens
de meeste ministers nog iets flexibeler kan worden gemaakt.
Deze discussie was voor sommige lidstaten aanleiding om ook eigen, andersoortige desiderata op tafel te leggen, zoals ten aanzien van regionaal beleid. Zij drongen aan op een politieke oplossing voor alle politiek gevoelige hoofdstukken van de toetredingsonderhandelingen.
Westelijke Balkan
Tijdens het Gymnich werden nieuwe militaire acties bekend in de voormalige Joegoslavische republiek Macedonië, waar het regeringsleger trachtte een eind te maken aan extremistisch geweld van etnisch-albanese groeperingen. De regering zou op het punt staan de staat van oorlog af te roepen.
De ministers waren van mening dat de regering in Skopje zich terughoudend
zou moeten opstellen, een brede coalitie moest vormen, af moest zien van het
uitroepen van een staat van oorlog, het hervormingsprogramma en de
inter-etnische dialoog met kracht moest voortzetten. HV Solana kondigde aan
spoedig naar Skopje te vertrekken, waar hij samen op zou trekken met de SG
van de NAVO, Lord Robertson. Inmiddels is de situatie iets gekalmeerd en is
een regering van nationale eenheid gevormd.
Voor het overige stonden de ministers stil bij de centrale rol van het
Stabiliteits- en Associatieproces, dat het belangrijkste middellange termijn
instrument van de EU ten aanzien van de regio vormt. Dat proces moet
krachtig worden voortgezet. De onderhandelingen met Kroatië zijn zover dat
een overeenkomst komende week kan worden geparafeerd. Hopelijk kan,
afhankelijk van voortgangsrapportage binnenkort, over enkele maanden een
mandaat voor onderhandelingen met Albanië worden opgesteld. In de ´road map´
voor Bosnië-Herzegovina is enige vooruitgang te bespeuren; hierover zal de
Commissie aan de Europese Raad rapporteren. Tenslotte is de EU klaar om de
eerste contacten met Belgrado te onderhouden op het pad naar een overeenkomt
met de FRJ.
Ministers gaven nog geen eensgezind oordeel over een Joegoslavisch voorstel
voor een regionale conferentie.
De recente verkiezingen in Montenegro hebben een verdeeld land opgeleverd
ten aanzien van het vraagstuk van onafhankelijkheid. De ministers waren van
oordeel dat de Montenegrijnse regering nu niet direct op een referendum moet
afkoersen, maar moet afzien van unilaterale stappen en onderhandelingen
beginnen met Belgrado over nieuwe federatieve verhoudingen.
Zelf heb ik het optreden van HV Solana verwelkomd, dat effect lijkt te sorteren in Macedonië. Het Stabilisatie- en Associatieproces moet met kracht worden voortgezet. Ik was het eens dat Montenegro de weg moet kiezen van overleg met Belgrado, niet van unilaterale stappen.
De Minister van Buitenlandse Zaken