Meer gebruik satellietfoto's bij Mauritanië
IJmuiden - De afgelopen twee jaar hebben Nederlandse reders een
oriënterend onderzoek laten uitvoeren naar toepassingsmogelijkheden
van satellietfoto's bij de visserij in Mauritanië. De aanleiding tot
dit onderzoek was de ervaring dat sardinella vaak wordt aangetroffen
op het grensvlak tussen koud en warm water. Omdat satellietfoto's een
beeld geven van de watertemperatuur over grote delen van de zee,
zouden deze beelden misschien gebruikt kunnen worden om vooraf te
bepalen waar de sardinella zich bevindt.
Eind vorig jaar zijn de resultaten van dit onderzoek bekeken, en de
conclusie was dat met name in het voorjaar en zomer de satellietfoto's
nuttige aanwijzingen kunnen geven over de verspreiding van de
sardinella. In die periode is er in het noorden van Mauritanië sprake
van "opwelling" van koud water vanuit diepere lagen, en de sardinella
zit meestal op het grensvlak tussen koud en warm water. Op
satellietfoto's zijn deze plaatsen goed te bepalen. Aangenomen wordt
dat de sardinella deze plaatsen opzoekt omdat zich hier de grootste
planktonconcentraties bevinden.
Intussen is er een nieuwe Amerikaanse satelliet gelanceerd, de
SEASTAR, die nog veel interessantere informatie doorseint naar de
aarde. Het betreft hier beelden van chlorofyl; de groene kleurstof in
het plankton. Kaarten met de verspreiding van chlorofyl laten precies
zien waar zich de grootste concentraties aan (plantaardig) plankton
bevinden, en daarmee ook het voedsel van de sardinella (zie figuur).
Verwacht wordt dat de chlorofylfoto's een nauwkeurigere voorspelling
van visconcentraties mogelijk zullen maken dan de temperatuurkaarten.
De satellietbeelden worden geleverd door de Universiteit van Las
Palmas, die speciaal voor dit doel een grondstation voor de ontvangst
van deze beelden heeft ingericht. Tot nu toe heeft men nog geen
toestemming om chlorofylbeelden rechtstreeks door te seinen aan de
schepen op zee; hiervoor is een aparte (zeer dure) licentie vereist.
Op dit moment kunnen we alleen achteraf de planktonbeelden vergelijken
met de vangsten van de schepen, en nagaan of er een verband bestaat.
Mocht dit het geval zijn, dan is een toekomstige investering in dure
vergunningen misschien gerechtvaardigd.
Intussen zullen we dit jaar wel elke week temperatuurkaarten aan de
schepen bij Mauritanië gaan doorsturen. Het Ministerie van LNV heeft
het RIVO opdracht gegeven om het onderzoek aan satellietbeelden bij
Mauritanië voort te zetten en te intensiveren. Er is voor dit doel een
nieuwe onderzoekster aangesteld, Tineke Troost, die de taak krijgt de
schepen regelmatig van temperatuurkaarten te voorzien, en de verkregen
gegevens te analyseren. Er wordt ook weer een beroep gedaan op de
schepen in het gebied om mee te helpen bij dit onderzoek door van
iedere trek gegevens te leveren over positie en vangstsamenstelling.
Aan de hand van een vergelijking van deze gegevens met de
verschillende soorten satellietfoto's kan dan het verband tussen
temperatuur, plankton en vis nader worden bestudeerd.
De verwachting is dat gegevens van satellieten uiteindelijk een
belangrijk hulpmiddel zullen vormen bij het begrijpen en voorspellen
van de verspreiding van de vis. Natuurlijk is het niet de bedoeling
dat deze kennis aangewend zal worden om de visbestanden in het gebied
zo snel mogelijk uit te putten. Vergroting van de efficiency van de
vloot moet gelijke pas houden met verbetering van de
beheersmaatregelen. Hieraan wordt ook druk gewerkt. Het grote voordeel
van een betere voorspelbaarheid van de verspreiding van de vis is dat
schepen de toegestane quota met minder brandstof (energieverbruik)
kunnen opvissen. Ook wordt het voor onderzoekers makkelijker om de
omvang van de visbestanden te schatten, en daardoor betere adviezen te
geven voor beheersmaatregelen.
16 februari 2001,
Ad Corten
© RIVO, last update 19 February 2001 Wageningen UR