Nederlands Architectuurinstituut

NAi

NAi-persbericht, 2 mei 2001

J.J.P. Oud - Philip Johnson, een dialoog

Manifestatie

19 mei 2001 - 9 september 2001

tweede persbericht

Op 18 mei 2001 vindt de opening plaats van de manifestatie 'J.J.P. Oud
- Philip Johnson, een dialoog' in het Nederlands Architectuurinstituut (NAi). Voor het eerst wordt het gehele NAi gewijd aan één onderwerp. Alle zalen staan in het teken van de grootste tentoonstelling ooit gehouden over J.J.P. Oud (1890-1963), één van Nederlands beroemdste architecten van de 20ste eeuw. Oud verwierf grote bekendheid met zijn ontwerpen voor de Rotterdamse wijken Kiefhoek, Oud-Mathenesse, Spangen, Tusschendijken, Hoek van Holland en de Weissenhofsiedlung in Stuttgart. Op de tentoonstelling worden echter ook de minder bekende ontwerpen uitgebreid belicht, zoals die voor de Rotterdamse Beurs, woonhuizen in Tsjechië en een villa voor de moeder van Philip Johnson. De Amerikaanse architect Philip Johnson (1906) is sinds 1930 een vriend en bewonderaar van Oud. Hij heeft speciaal voor deze gelegenheid een installatie ontworpen die in de Grote Zaal van het NAi gebouwd wordt. De "welcoming arms" zijn een hommage aan Oud. De installatie roept een dialoog op tussen het oeuvre van beide architecten en onderstreept tegelijkertijd het gemeenschappelijke in hun streven. Johnsons ontwerp accentueert zijn persoonlijke ontwerpopvattingen van dit moment, en betuigt tevens respect voor het werk van zijn Nederlandse inspirator.

Johnson Het ontwerp van Johnson, dat refereert aan de woningbouwprojecten van Oud (Hoek van Holland, De Kiefhoek, Weissenhofsiedlung) is uitgangspunt geweest voor de ontwerpopgave die de Amsterdamse ontwerper Marijke van der Wijst van het NAi kreeg om het overzicht van Oud vorm te geven. Tegenover het grote gebaar van Philip Johnson, heeft zij heel duidelijk een eigen tentoonstelling ontworpen waarin het oeuvre van Oud op bijzondere wijze wordt getoond. Zij omarmt met haar ontwerp de 'welcoming arms' van Johnson. Tegenover het verticale gebaar van Johnson, plaatst zij een horizontale installatie waarop maquettes en tekeningen tentoongesteld worden. Met haar ontwerp wil Marijke van der Wijst tevens het gebouw van Coenen tot zijn oorspronkelijke staat terugbrengen. Alle toevoegingen, die door de jaren heen waren blijven staan, zijn weggehaald. Het gebouw is weer 'schoon'.
Het oeuvre van Oud is in vijf thema's verdeeld waarbij Ouds houding ten opzichte van het modernisme centraal staat. Het ontwerpconcept van Van der Wijst is voor iedere zaal hetzelfde, maar door de aard van het materiaal zullen alle zalen een eigen sfeer krijgen. De bezoeker wordt niet in chronologische volgorde door het leven van Oud geleid. Ieder thema staat op zichzelf en brengt een eigen bepalende sfeer over.

vijf thema's In de Grote Zaal zijn als meest directe verwijzing naar Johnsons installatie de jaren twintig ondergebracht. Daarnaast wordt in de Grote Zaal speciale aandacht besteed aan de meubelen die Oud door de jaren heen heeft ontworpen voor verschillende opdrachtgevers. De overige vier thema's zijn op de eerste verdieping ondergebracht. Ouds reactie op de International Style van de jaren vijftig is in de Balkonzaal te zien. Met ontwerpen voor het Haagse Congresgebouw, het bio-vakantieoord in Arnhem, het Rotterdamse kantoor voor De Utrecht en de nationale monumenten op de Grebbeberg en de Dam geeft Oud zijn eigenzinnige visie op het na-oorlogse modernisme. Deze visie op het modernisme van de jaren vijftig is gebaseerd op ontwerpconcepten die Oud reeds ontwikkelde bij de oprichting van De Stijl, samen met Theo van Doesburg. Ouds bijdrage aan De Stijl wordt in de Gaanderij Oost vorm gegeven. Ouds veel gepubliceerde ontwerpen voor De Fabriek in Purmerend, normaalwoningen in Rotterdam en de Scheveningse Strandboulevard worden met behulp van tekeningen en maquettes tentoongesteld.

Het New Vernacular - waarvoor in het Nederlands geen goede term is - wijkt het meest af van het gangbare idee over Ouds oeuvre. Deze zelden gepubliceerde ontwerpen, die hun oorsprong vinden in het werk van H.P. Berlage, worden als een schilderijenwand getoond in de Galerij. Veel nooit eerder vertoond materiaal uit collecties van het Getty Institute in Los Angeles en het Canadian Centre for Architecture in Montréal, maakt Ouds positie in de beginjaren van de 20ste eeuw duidelijk. Het Shellgebouw in Den Haag, wat door velen als grote breuk met het Modernisme gezien wordt, beschouwde Oud slechts als een nieuwe ontwikkeling in datzelfde Modernisme. De breuk en Ouds ideeën daarover, onder meer te zien in zijn ontwerp voor het Amsterdamse Raadhuis, geven een nieuw beeld van het poëtisch functionalisme in de Gaanderij Oost.

publicatie Ter gelegenheid van deze tentoonstelling verschijnt bij NAi Uitgevers een oeuvrecatalogus
J.J.P. Oud 1890-1963 Poëtisch Functionalist, compleet werk. Red. Ed Taverne, Cor Wagenaar, Martien de Vletter, Nederlandstalige en Engelstalige editie, ca. 576 pagina's, NLG 150,-.

voorbezichtiging Wij nodigen de pers van harte uit voor de persvoorbezichtiging van de tentoonstelling op donderdag 17 mei van 14.00 - 16.00 uur in het NAi, waarbij er alle gelegenheid is tot het stellen van vragen aan Kristin Feireiss, directeur van het NAi, Martien de Vletter, curator NAi, Ed Taverne en Cor Wagenaar van de Rijksuniversiteit Groningen. Om 14.15 uur is de première van de videoboodschap die Philip Johnson maakte voor de opening en om 14.30 uur start een gezamenlijke rondleiding. U wordt vriendelijk verzocht zich hiervoor per e-mail uiterlijk donderdag 10 mei 2001 aan te melden: info@nai.nl.

excursie in Rotterdam Op zaterdag 26 mei 2001 organiseert ArchiCenter een busexcursie langs de diverse projecten van Oud in Rotterdam, waarbij een bezoek wordt gebracht aan museumwoning De Kiefhoek. Aansluitend kunnen deelnemers de tentoonstelling over Oud in het NAi bezichtigen.
Informatie 010-4369909 - start ArchiCenter, p/a NAi, Museumpark 25, Rotterdam,
van 10.30 tot 13.00 uur - NLG 25,00 (inclusief toegang NAi) - reserveren noodzakelijk.



De manifestatie is tot stand gekomen met financiële ondersteuning van: Prins Bernhard Cultuurfonds, Rotterdam 2001 - Culturele Hoofdstad van Europa, Oranje Nassau Groep, Cultuurfonds Bouwfonds, Gemeente Purmerend, Sikkens Foundation, WTC Rotterdam

Deze manifestatie is een gezamenlijk initiatief van het Nederlands Architectuurinstituut en de Rijksuniversiteit Groningen.

Toeslag
In verband met het bijzondere karakter en de omvang van deze tentoonstelling, wordt een toeslag geheven van 2 Euro op de normale entreeprijs.



meer informatie NAi publieksinformatie

Voor nadere informatie en beeldmateriaal kunt u zich wenden tot de afdeling communicatie van het NAi (Angeli Poulssen, Martine Heijnen, Astrid Karbaat, Cornelis Krul), tel 010-4401271, fax 010-4366975, e-mail: info@nai.nl.


NAi
Nederlands Architectuurinstituut - Museumpark 25 - 3015 CB Rotterdam tel. 010-4401200 - fax 010-4366975 - info@nai.nl

veranderd: vrijdag, 4 mei 2001