Universiteit van Utrecht

21 mei 2001, 16:15 uur

Oratie prof.dr. B. de Gaay Fortman, Rechtsgeleerdheid

Politieke economie van de rechten van de mens. Penibel recht. 16:15 uur

Het mondiale project 'mensenrechten' betekent een keuze voor rechtsbescherming van de menselijke waardigheid van iedereen. In theorie heeft de moderne mens het binnen de context van de internationale politieke gemeenschap en de mondiale economie dus een stuk beter dan zijn voorganger. Maar echt makkelijk is het er niet op geworden stelt prof. dr. Bas de Gaay Fortman in zijn oratie. Vandaar de titel: 'Penibel recht'. Het gaat immers niet om verkregen rechten maar om van bovenaf verklaarde rechten, zoals de Universele Verklaring van de Rechten van de Mens. En dat heeft in de praktijk allerlei consequenties. Wat heeft het internationaal erkende recht op gezondheid bijvoorbeeld voor betekenis, zolang mensen geen toegang hebben tot schoon drinkwater? Wat zijn, kortom, subjectieve rechten zonder 'entitlements'? De Gaay Fortman blijkt toch voldoende aanknopingspunten te zien voor een reële betekenis van zulke verklaarde rechten. Onder meer in de hoedanigheid van algemene rechtsbeginselen en in (informele) processen van 'levend recht', maar ook bij de toetsing van politieke en economische machtsuitoefening en als normatief kader voor maatschappelijke veranderingsprocessen. Legitimiteit is in dat kader het sleutelbegrip.

Gewijzigd:Wednesday, May 02, 2001 Roy Meijer