Alle promoties, intree- en afscheidsredes worden gehouden in de Aula van de TU Delft, Mekelweg 5, Delft
Bouwblokmethode
22-05-01 | 13.30 uur
Hr. A.H. van Drunen | bouwkundig ingenieur
Promotor | Prof.dr.ir. F.W. van Voorden (fac. Bk)
's-Hertogenbosch "Van straet tot stroom"
Historische binnensteden veranderen in snel tempo. De economische waarde van het grondoppervlak is zo hoog dat er veel verbouwingen plaatsvinden en oude bebouwing door nieuwbouw vervangen wordt. Dit gaat echter ten koste van de cultuurhistorische waarde van binnensteden. De oude huizen en de ondergrond bevatten veel gegevens over het wonen en werken in het verleden. Dit historisch archief moet gelezen en gedocumenteerd worden voordat het verloren gaat. Hiervoor wordt archeologisch en bouwhistorisch onderzoek verricht. Naast deze wetenschappelijk gerichte doelstelling dient het historisch onderzoek ook een praktisch doel: het beheren en beschermen van de historische gebouwen en de ondergrond. In het promotieonderzoek van Drunen worden beide doelen gediend. Er is een methode ontwikkeld om de historische gegevens uit huizen, ondergrond en archieven samen te voegen binnen stedenbouwkundige eenheden, bouwblokken, en deze in kaart te brengen. Deze digitale historische kaarten staan ter beschikking van Monumentenzorg, Ruimtelijke Ordening en Bouwtoezicht. Daarnaast dienen ze bij het historisch geografisch onderzoek van de binnenstad. Als case is de stad 's-Hertogenbosch bestudeerd, waar de promovendus sinds 1975 als gemeentelijk bouwhistoricus werkzaam is. Hier zijn de bouwhistorische documentaties vanaf die tijd beschikbaar en kon de theorie aan de praktijk getoetst worden. Dit heeft geresulteerd in een historische huizenatlas van alle 450 gebouwen binnen de eerste stadsmuur. Op bijbehorende bouwblokkaarten zijn de historische percelering, de kelders, de begane grond van de huizen met de balklaag ven de eerste verdieping weergegeven. Van alle aaneengesloten huizen zijn ook de dwarsdoorsneden getekend, zodat een driedimensionaal beeld van de bebouwing gemaakt kon worden. Voor de studie is de situatie in de 16de eeuw in kaart gebracht, toen de stad 's-Hertogenbosch haar grootste omvang en bloei kende. Daarnaast zijn reconstructiekaarten gemaakt van de eerste stadsmuur, de waterlopen en oude rooilijnen. Met deze kaarten is de historische structuur van de stad en van de afzonderlijke huizen inzichtelijk gemaakt. Door de bouwblokkaarten te combineren met de fiscale bronnen uit de 16de eeuw is de sociaal-economische geografie van het centrale deel van de stad in die periode in beeld gebracht en konden verbanden tussen de historische bebouwing en bewoners, gebruikers en eigenaren aangetoond worden. De voor 's-Hertogenbosch ontwikkelde bouwblokmethode vindt reeds in enkele Nederlandse en Belgische steden navolging en kan ook in andere historische steden worden toegepast.