Financiële berichten: Nederlandse stichtingen kleuren het
Belgische aandeelhouderschap
29 mei 2001
Nederlandse "stichtingen-administratiekantoren" worden steeds
populairder in het Belgische aandeelhouderslandschap, zo blijkt uit
het jaarlijks onderzoek van de studiedienst van de Bank Brussel
Lambert naar het aandeelhouderschap van de Belgische genoteerde
bedrijven. Van de ruim 600 aandeelhouders of aandeelhoudersgroepen die
dank zij de transparantiewet geïdentificeerd kunnen worden, waren er
eind vorig jaar 25 Nederlandse "SAK's", tegen slechts een stuk of 5
tien jaar geleden. Samen zijn de Nederlandse stichtingen goed voor
9,7% van de beurskapitalisatie Het aantal Luxemburgse trusts en
holdings is daarentegen de afgelopen tien jaar gehalveerd tot 30, en
staat thans voor 0,4 % van de kapitalisatie, aldus de studie die
verschijnt in het jongste nummer van Financiële Berichten .
Toch mag men uit de opkomst van de Nederlandse stichtingen niet
afleiden dat de Brusselse beurs aan het "verhollandsen" is. De
Nederlandse "stichtingen-administratiekantoren" die men in het
Belgische aandeelhouderslandschap terugvindt, zijn enkel en
uitsluitend eigendom van Belgen. De familiale aandeelhouders van de in
Brussel genoteerde bedrijven maken steeds vaker een omweg langs een
Nederlandse SAK, die een favoriet instrument is om de erfopvolging in
een familiebedrijf te regelen. Het laat toe enerzijds de
beslissingsmacht in handen te houden van de "pater familias", terwijl
anderzijds het vermogen van de onderneming toch al overgedragen wordt
aan de nazaten. Die scheiding gebeurt via een administratiekantoor,
dat niet-stemgerechtigde certificaten uitgeeft in ruil voor de
aandelen van het familiebedrijf. Door bovendien een Nederlandse
stichting te kiezen als administratiekantoor, kunnen de statutaire
regels met grote vrijheid worden vastgelegd, schermt men de
onderneming af tegen ongewenste overnemers en vermijdt men dubbele
belastingen.
De Belgische fiscus tolereert trouwens de Nederlandse stichting, die
een perfect legale constructie is. Ook in België wordt op wetgevend
vlak aan een eigen "SAK" gewerkt. Maar is het Belgische
administreerkantoor al sinds 1998 een feit, dan is het nog steeds
wachten op een Belgische privaatrechterlijke stichting.
De invloed van de stichtingen op de Brusselse beurs maakte tijdens het afgelopen jaar een geweldige sprong door de introductie van Interbrew. De biergigant is goed is voor zowat 10% van de marktkapitalisatie, en bovendien hebben de traditionele familiale aandeelhouders, die ruim 60% van het bedrijf controleren, hun aandelen ingebracht in een Nederlandse stichting. Vandaar dat de rechtstreekse invloed van de stichtingen en andere buitenlandse tussenvennootschappen van Belgische aandeelhouders een sprong maakte van 3,5% van de beurskapitalisatie eind 1999 tot 10,1% eind 2000. Niet te verwonderen ook dat naar nationaliteit bekeken, de aandeelhouders van buitenlandse origine oprukten van 8,1% tot 14,2%, waaronder de "Nederlanders" van 2,90% tot 9,7%. Gaat men de aandeelhouders achter deze aandeelhouders bekijken, dan baart het evenmin verwondering dat indirect de invloed van de particulieren opliep van 11,4 naar 18,7%. De familiale aandeelhouder is dus terug, zij het via het Nederlandse achterpoortje.
Interbrew is zo'n gigant, dat zijn komst naar de beurs de andere veranderingen in het aandeelhouderschap van het afgelopen jaar in de schaduw stelt en de traditionele ijkpunten van het BBL-onderzoek naar het aandeelhouderschap zwaar beïnvloedt. Zo is, vrijwel uitsluitend wegens het grote gewicht van Interbrew, de transparantie van de beurs van Brussel nog wat toegenomen: van 53,1% van de beurskapitalisatie zijn nu de aandeelhouders bekend, tegen 51,6% een jaar geleden. Tegelijkertijd is de concentratie van het aandeelhouderschap rond de referentieaandeelhouder verder toegenomen. De grootste indirecte aandeelhouder van de 139 beursgenoteerde bedrijven controleert nu gemiddeld 43,8% van het kapitaal, tegen 41,1% eind 1999.
De studie over het aandeelhouderschap verschijnt in het juni-nummer
van Financiële Berichten van de BBL. Op de beleggingspagina's wordt
aandacht geschonken aan de globalisering van de aandelenmarkten
Voor meer info:
BBL-studiedienst,
Marnixlaan 24, 1000 Brussel,
tel 02/547.34.31 - fax 02/547.37.70
E-mail: bulfinber.asm@bbl.be