Nationaal Instituut voor Gezondheidsbevordering en Ziektepreventie

21 juni 2001 EUROPA wil meer invloed op het alcoholbeleid van de lidstaten

Verslag van een hearing van de werkgroep Alcohol en Health van de EU op donderdag 14 juni 2001

Alcoholgebruik wordt door de Europese Gezondheidsraad gezien als een van de belangrijkste bedreigende factoren van de volksgezondheid. Daarom heeft de Gezondheidsraad op 5 juni jl.,onder Zweeds voorzitterschap, besloten dat het toenemende alcoholgebruik onder kinderen en adolescenten ook op Europees niveau moet worden aangepakt. De raad heeft de Europese Commissie verzocht een nieuwe Europese preventiestrategie te ontwikkelen.

De Commissie heeft de afgelopen week voor het eerst de werkgroep Alcohol and Health bijeengeroepen die namens de lidstaten het nieuwe beleid gaat voorbereiden. De werkgroep heeft in Luxemburg deskundigen uit zowel de gezondheidszorg als de alcoholbranche om advies gevraagd. Namens het NIGZ heeft Ir. Wim van Dalen, alcoholcampagneleider van het NIGZ aan deze bespreking deelgenomen.

Alcoholproducenten: binnen 3 jaar marketingpraktijken voor jongeren aanpassen
Eurocommissaris Byrne van Gezondheidsbeleid heeft in februari jl. in Stockholm tijdens de ministersconferentie van de WHO over het Europese alcoholbeleid de alcoholproducenten drie jaar de tijd gegeven om hun huidige reclame- en marketingbeleid zodanig aan te passen dat jongeren daarmee zo min mogelijk geconfronteerd worden.

De marketingpraktijken zijn nu per lidstaat en ook per kandidaat lidstaat te uiteenlopend. Te vaak worden volgens Byrne kinderen en adolescenten geconfronteerd met alcoholreclame op tv en promotie van alcohol tijdens, door de alcoholindustrie gesponsorde evenementen. Indien de alcoholproducenten en de verstrekkers van alcohol (horeca, slijters) er niet in slagen hun eigen regels binnen 3 jaar effectief bij te stellen dan kunnen aanvullende en/of nieuwe wettelijke beperkende maatregelen m.b.t. alcoholreclame en marketing volgen (bijvoorbeeld een verbod op tv-reclame zoals nu in Frankrijk het geval is).

Sportsponsoring door alcoholproducenten staat ter discussie Tijdens de hearing van de werkgroep Alcohol en Health van de Gezondheidsraad van de EU op donderdag 15 juni jl. te Luxemburg kondigde de voorzitter van het Europese overleg van de bierproducenten, de heer Mouton namens de Amsterdam Group (een Europese overleggroep van alcoholproductenten) aan de huidige wijze van sportsponsoring nader te overwegen.In Nederland zijn het vooral de merken Heineken en Amstel die dikwijls zichtbaar zijn tijdens grote nationale en internationale sportevementen zoals Heineken Trophy (tennis),de Amstel Cup (voetbal), Amstel Goldrace (wielrennen) en de Olympische Spelen.

De EU-Gezondheidsraad wil dat alcoholreclame niet mag suggereren dat het gebruik van alcohol kan leiden tot sportief, sociaal of seksueel succes. De reclame mag volgens de EU-Gezondheidsraad op geen enkele manier op kinderen en adolescenten zijn gericht. Er mogen geen media voor alcoholreclamedoeleinden worden gebruikt waar veel minderjarigen naar kijken of luisteren. Alcoholhoudende dranken mogen wat naam en de kleur en vorm van de verpakking betreft geen appel doen op minderjarigen: het gebruik van figuurtjes, symbolen of kleuren die kenmerkend zijn voor de jeugdcultuur zijn taboe.

EU: meer onderzoek en meer voorlichtingsactiviteiten die hun nut hebben bewezen
De Gezondheidsraad van de EU wil dat de gevolgen van overmatig alcoholgebruik beter in beeld worden gebracht. Enerzijds worden veel gevolgen onvoldoende geregistreerd en anderzijds zijn veel bestaande gegevens over alcoholgebruik uit de verschillende lidstaten niet vergelijkbaar. Er worden te veel verschillende definities en methoden van onderzoek gehanteerd.De Gezondheidsraad constateert dat er in de diverse lidstaten teveel preventie-activiteiten worden ondernomen waarvan niet is vastgesteld of die tot resultaten leiden. De raad is van mening dat alcoholvoorlichting aan jongeren weinig of geen effect heeft zonder dat er iets gedaan wordt aan het beperken van de reclame, het verhogen van de alcoholaccijns en het beter naleven van de wettelijke leeftijdsgrenzen.

In de landen met de hoogste consumptie zijn de meeste alcoholproblemen

De EU-Gezondheidsraad concludeert uit onderzoek dat recent in opdracht van de Europese commissie is uitgevoerd dat de lange termijn gezondheidsschade door alcohol
het grootst is in de lidstaten met de hoogste alcoholconsumptie (Frankrijk, Ierland, Duitsland e.a.). Dit ondanks dat de uiteenlopende drinkgewoonten van deze landen. Het meest opvallend geldt dat voor sterfte aan hartziekten en aan leverziekten.
De sterfte aan oorzaken zoals agressie op straat, huiselijk geweld en suicide in relatie tot alcoholgebruik verschillen sterk per land. Deze gevolgen komen het meeste voor in de landen zoals Finland, Engeland, Zweden en Duitsland waar traditioneel meer sterke drank en bier wordt gedronken. In landen waar alcoholgebruik vaker wordt gecombineerd met eten zoals Frankrijk, Spanje en Italie komen deze schadelijke gevolgen veel minder voor. Een uitzondering vormt het rijden onder invloed: in zuidelijk en centraal Europa speelt bij ongeveer de helft van de fatale verkeersongevallen alcohol een rol; in de noordelijke landen betreft een derde van de dodelijke ongevallen (in Nederland een kwart).
In Europa overleden in 1999 55.000 mensen van 15-29 jaar ten gevolge van alcoholgebruik.
Een op de 4 doden onder mannen van 15-29 jaar wordt toegeschreven aan alcoholgebruik. In de Oost-Europese landen is deze sterfte het hoogst.


---

Bron: NIGZ, Project Alcohol Voorlichting en Preventie Voor informatie: avp@nigz.nl