Hoogvliet, deelgemeente Rotterdam
401. Tekst van de voortgangsrapportage Wijkaanpak april 2001.
19 juni 2001
Dit document bevat de letterlijke tekst van de rapportage (deel 1),
maar zonder foto's en grafieken.
Voorwoord
"Piet zat altijd in zijn stoel, hier voor het raam.
Honderdzesenzeventig gulden en tien cent huur betaalden we. Een hoop
geld in die tijd, maar daar had je wel een vierkamerwoning voor. Piet
heeft nog speciaal een foto gemaakt van de douche. Niemand had in
Nederland nog een douche. We hadden echt het gevoel dat we in een
paleisje kwamen wonen. Dat gevoel heb ik nog. Die gezelligheid vind je
nergens."
(citaat weduwe An, slooptheater maart 2001)
In maart 2001 namen de bewoners van Dura Coignetflats afscheid van hun
flats.
In vier eenakters, gespeeld door bewoners in de lege sloopflats,
verbeeldden ze hun emoties bij dit afscheid. Indrukwekkende avonden
vol emoties voor bewoners en werkers aan de vernieuwing van Hoogvliet.
Mooie herinneringen aan kinderen in teiltjes of een gelukkig huwelijk
werden afgewisseld met verdriet om een verhuisd vriendje. Verhalen
over overlast en zorg om vluchtelingen, ouderen die eigenlijk niet
naar het verzorgingshuis wilden of zorg om de kwaliteit van de nieuwe
woning, het kwam allemaal aanbod. Eens te meer werd duidelijk welke
grote impact de hele vernieuwingsoperatie heeft op de bewoners van
Hoogvliet. Hun steun blijft echter overtuigend aanwezig. Ondanks grote
persoonlijke offers zien Hoogvlieters de noodzaak van de grootschalige
vernieuwing in. Wel vragen ze met steeds grotere klem om tempo.
Bewoners van 5000 woningen hebben de mededeling gekregen dat hun huis gesloopt gaat worden. Onzeker is echter wanneer de sloop plaatsvindt, waar ze naar toe zullen verhuizen en wanneer de nieuwbouw gereed is.
Een verhuizing op eigen initiatief is al één van de meest stressvolle gebeurtenissen in een mensenleven. Een gedwongen verhuizing in deze onzekerheid des te meer. De druk op de voortgang van het proces in Hoogvliet is dan ook groot. Belangrijk is dat de nieuwbouwproductie op gang komt, zodat bewoners zekerheid krijgen over hun verhuizing.
Inleiding
In deze rapportage berichten we over de voortgang van de wijkaanpak in
de periode tot 1 april 2001 en blikken we vooruit.
Het is de vierde voortgangsrapportage aan de stuurgroep wijkaanpak
Hoogvliet en aan de deelgemeenteraad.
Voor de eerste maal zal deze voortgangsrapportage ook zijn plek
krijgen in de rapportage aan gemeenteraad over de voortgang in de zes
strategische wijkaanpakgebieden.
In juli 2000 stelde gemeenteraad het uitvoeringsprogramma wijkaanpak
Hoogvliet 2000 - 2004 vast, na positieve advisering door de deelraad.
De gemeenteraad stelde 31,5 miljoen beschikbaar voor het SWA gebied
Hoogvliet Noord en 5 miljoen voor het OWA gebied Maasranden (Hoogvliet
Zuid).
Aan de budgettoekenning is een aantal voorwaarden verbonden, die voor
alle zes SWA gebieden hetzelfde zijn. In deze rapportage geven we,
verspreid over de verschillende hoofdstukken, aan hoe we aan deze
voorwaarden voldoen en hoe de Hoogvlietse aanpak past in stedelijke
prioriteiten als het woonstadbeleid, kansrijke economische sectoren,
milieu, operatie Stofkam, winkelgebieden of participatie allochtonen.
Deze Voortgangsrapportage Wijkaanpak Hoogvliet deel 1 bevat een
samenvatting van de belangrijkste ontwikkelingen in de projecten, de
financiën en de monitoring van resultaten. Onlosmakelijk aan deze
rapportage verbonden is het geactualiseerde projectenboek. In dit
boek, Voortgangsrapportage Wijkaanpak Hoogvliet deel 2, staan alle
onderhanden projecten omschreven. Ieder half jaar worden de
projectformulieren geactualiseerd zodat belangstellenden de voortgang
kunnen volgen.
In dit deel 1 van de voortgangsrapportage komen alleen de hoofdlijnen
aan de orde.
"Vernieuw Hoogvliet tot een groene tuinstad, die langdurig een goed
woon- en werkklimaat biedt en kansen geeft aan haar inwoners."
Zo is onze missie te omschrijven.
De kernwoorden hierin zijn: groen, tuinstad, langdurig en kansen.
Hoogvliet is groen en moet dat blijven.
Hoogvliet is een tuinstad, geen compacte drukke stad, maar een ruim
opgezette, groene tuinstad. Die kwaliteit moeten we verder benutten.
Het echter wel een stad, een zelfstandige kern veraf van Rotterdam,
met behoefte aan eigen voorzieningen in een eigen stadshart.
Langdurig, duurzaam is een ander kernbegrip. Het nieuwe Hoogvliet moet
beter tegen de tand des tijds bestand zijn dan het oude Hoogvliet, dat
na enkele tientallen jaren al verouderd was. Het moet een plaats zijn,
waar ook onze kinderen, kleinkinderen en volgende generaties nog
willen wonen en werken.
En, last but not least, het moet een stad zijn die kansen biedt. Een
stad, die kansen biedt aan haar inwoners om vooruit te komen. Een stad
met een gedifferentieerde bevolkingssamenstelling die middels goed
onderwijs en goede voorzieningen bewoners hulp biedt waar nodig en
mogelijkheden geeft om een stap vooruit te maken.
Fysiek
De nieuwe kaart van Hoogvliet krijgt vorm. Op de bijgevoegde kaart
heeft de dS+V alle plannen samen gebracht op één kaart. Aangegeven is
welke bouwprojecten dit jaar in voorbereiding zijn of komen. De kaart
geeft het beeld per april 2001. In de loop van de komende tijd zal
deze kaart steeds naar de nieuwste inzichten worden aangepast.
In afgelopen tijd zijn er op alle schaalniveaus belangrijke
vorderingen gemaakt in de planvorming.
Schaalniveau 1 Hoogvliet
De ontwikkelingsvisie Hoogvliet, die een kader geeft voor de
ontwikkeling van de deelgebieden, is gereed. Daarmee ligt vast wat de
uitgangspunten zijn voor de ruimtelijke ontwikkeling in Hoogvliet met
betrekking tot het woningprogramma, de voegen, groen, water, milieu en
economie.
Schaalniveau 2 Deelgebieden
Hoogvliet is vervolgens opgedeeld in vier deelgebieden: Maasranden,
Oudeland, Noordwest (Nieuw Engeland en Westpunt) en Centrum.
Voor alle vier deze deelgebieden is/wordt een nieuwe structuurschets gemaakt: een integraal plan voor woningbouw, winkels, bedrijven, groen, water, verkeer en voorzieningen en sociaal investeren.
Voor Maasranden is dat plan al langere tijd gereed.
Voor Oudeland en Noordwest zijn de structuurschetsen in concept
gereed.
Het plan voor het Centrum, het stadshart zal vóór de zomer gereed
zijn.
In de komende tijd zal vooral de financiële paragraaf bij de
structuurschetsen aandacht vragen. De plannen worden voorzien van een
financiële onderbouwing, die vervolgens voor Noordwest en Oudeland
weer de basis vormt voor een zogenaamde PPS- (Particulier Private
Samenwerkings-) overeenkomst tussen gemeente, deelgemeente en
corporatie.
Voor het Centrum zal samenwerking gezocht worden met verschillende
marktpartijen die in het stadshart belangen hebben.
Voor Maasranden is dit traject al grotendeels doorlopen. De financiële paragraaf is gereed en goedgekeurd door de wethouder. Over het PPS akkoord worden de laatste onderhandelingen gevoerd.
Schaalniveau 3 Bouwplannen
Ook hier is het plangebied Maasranden het verst gevorderd. Voor drie
locaties zijn de bouwplannen gereed: Oedevliet fase 1, Maaskwadrant en
fase 0 Dura Coignet. Het afwikkelen van de bestuurlijk juridische
procedures op weg naar een bouwvergunning vraagt echter nog tijd. In
Nederland gelden hiervoor lange procedures. De tijd die nu nog nodig
is, is afhankelijk van de afhandeling van bezwaarschriftprocedures.
Naar verwachting kunnen rond de jaarwisseling en begin volgend jaar de
eerste palen geslagen worden.
In de andere gebieden zijn de structuurschetsen nu zover gereed dat de
eerste pre-planteams kunnen starten.
Concreet ziet de bouwplanning er nu als volgt uit:
Woningbouwplanning
2000
2001
2002
2003
2004
Subtot.
>2004
totaal
Noordwest
Dignapark
157
157
157
Oude Wal
32
32
32
Wijnruitstraat
130
130
130
Westpunt overig
42
42
367
409
Haifaweg
41
41
41
Voorweg
50
50
50
Waaier
30
30
Subtotaal
157
32
171
92
452
397
849
Oudeland
Vlietzone
100
100
110
210
Plasoever/middenzone
60
60
250
310
Tuindorpzone
95
95
Marthalaan/Laning
149
149
Eilanden
Subtotaal
160
160
610
770
Centrum
150
150
470
620
Maasranden
Oedevliet
215
215
430
670
1100
Buurtsteunpunt Meeuwenweide
40
40
40
Bejaardenwoningen Meeuwenweide
180
180
180
Zeeltplein
70
70
Meeuwenpl overig
486
486
Dura-Coignet
69
180
249
186
435
Maaskwadrant
177
177
177
in de Fuik/Zalmstek
35
35
70
70
Subtotaal
1146
1412
2558
Totaal
157
32
331
242
1908
2889
4797
Schema bouwprogramma (gegevens uit Indiening Hoogvliet voor B&I)
Het bouwprogramma zal ook leiden tot een andere woningdifferentiatie.
In die zin levert Hoogvliet een belangrijke bijdrage aan het
woonstadbeleid. Bij de start van de vernieuwing op 1-1-1999 bestond
25% van de Hoogvlietse woningvoorraad uit koopwoningen en 75 % uit
huurwoningen.
In 2010 zal de verhouding huur - koop 50 % - 50% zijn.
Dit is het resultaat van het gerealiseerde bouwprogramma en de verkoop van 2000 huurwoningen door de corporaties Maasoevers en Estrade.
Milieu
Het milieu neemt een steeds prominentere plaats in bij de vernieuwing
van Hoogvliet.
Water, energie en ecologie spelen een belangrijke rol in de plannen.
Voor de stad Rotterdam is een Waterplan gemaakt. Dit wordt vertaald in
een speciale uitwerking in een Waterplan Hoogvliet. Uit het plan
blijkt dat een verdubbeling van het wateroppervlak noodzakelijk is om
te komen tot kwaliteitsverbetering van het water en vooral om te komen
tot voldoende bergingscapaciteit.
Alleen door uitbreiding van het wateroppervlak is toekomstige
wateroverlast te voorkomen. In de structuurschetsen is deze wens
vanuit het watermanagement gehonoreerd.
Ook naar een optimale aanpak van de energielevering is studie gedaan.
Op de lange termijn lijkt het gebruik van restwarmte van buurman Shell
en/of andere naburige industrie een serieuze optie. Voor de nu te
starten bouwprojecten gaan we uit van energielevering via
warmtekrachtcentrales. Op deze manier levert Hoogvliet een bijdrage
aan de CO2 taakstelling. Ook wordt voor de woningen gestreefd naar
warmtelevering met een laag-energieverbruik.
Voor het project Hofeiland, een deelproject op de Meeuwenplaat, wordt
een speciaal experiment voorbereid. Rotterdam nam eerder met het
project Nieuw Terbregge deel aan een samenwerkingsverband van Europese
steden die streven naar energiebesparing. Deze steden hebben bij de
Europese Gemeenschap een aanvraag ingediend in het kader van een nieuw
Europees energieprogramma, het REMARC project.
Het Hofeiland zal als Rotterdams voorbeeldproject dienen. Door de
toepassing van zonneenergie op grote schaal, energie-opslag in asfalt
en zonneboilers zal de energielevering voor 50 % afkomstig zijn van
milieuvriendelijke, duurzame energiebronnen. De haalbaarheid van dit
initiatief moet voor de jaarwisseling duidelijk zijn.
De belangrijkste milieupotenties voor Hoogvliet blijven het groen en
de ligging aan de Oude Maas. Hier liggen nog onbenutte mogelijkheden
van Hoogvliet. In het Ruimtelijke Plan Rotterdam staan de oevers Oude
Maas genoemd als strategisch project voor de stad. De groenzone om
Hoogvliet heeft economische mogelijkheden (toerisme), biedt ruimte
voor recreatie voor de bewoners en heeft ook ecologisch bijzondere
waarde. Het is één van de weinige brakwatergetijde-gebieden in Europa.
Deze bijzondere waterhuishouding is ecologisch gezien uniek. Het
Wereld Natuurfonds heeft daarom een deel van het gebied
geadopteerd.Voor de korte termijn zijn een aantal maatregelen in de
groenzone in uitvoering of in voorbereiding, zoals de aanleg van een
boardwalk langs de oever en de opening van een begrazingszone voor
Schotse Hooglanders.
Een masterplan voor de hele groenzone zal na de zomer inzicht geven in
de investeringen, die op de lange termijn nodig zijn om de
mogelijkheden van deze zone beter te benutten.
Sociaal
Het sociale programma omvat een 25-tal projecten. Hier belichten we
vier prioriteiten:
Begeleiding bewoners in sloopblokken
De sloop van vijfduizend woningen in Hoogvliet heeft zeer ingrijpende
gevolgen voor de bewoners van Hoogvliet. De sloop is verdeeld in twee
fasen.
Fase 1 nam een aanvang op 01-01-1999 toen corporatie Maasoevers voor
2400 woningen een verhuurstop afkondigde. Inmiddels is 38% van de
bewoners verhuisd.
Het slooptempo is afhankelijk van de verhuizing van bewoners. Als 50%
van de bewoners van een woonblok is verhuisd, wordt een
sloopvergunning aangevraagd en bemiddelt de corporatie actief bij het
zoeken naar nieuwe woonruimte voor de nog aanwezige bewoners.
Estrade Wonen is op 01-01-1999 begonnen met actieve uitplaatsing van 252 bewoners 1e fase Dura-Coignet, haar enige sloopcomplex in de eerste fase. Het blok is nu leeg, binnenkort volgt de sloop. De tweede fase vangt aan in 2004 voor de woningen van Maasoevers, voor Estrade is de startdatum ervan verschillend per complex.
Het beheer van de sloopblokken vraagt veel aandacht. Ook in blokken
die gedeeltelijk leegstaan willen we een prettig en veilig woonklimaat
waarborgen. Corporaties, deelgemeente, gemeentelijke diensten en
politie hebben daartoe hun krachten gebundeld. Onder regie van de
politie worden buurtconciërges van de corporaties,
veiligheidsassistenten en de HavenBeveiligingsDienst gecoördineerd
ingezet en worden, waar nodig, knelpunten snel opgelost. Ook
initiatieven als huisbezoeken, huiskamers en de seniorenbrigade helpen
bij het goed begeleiden van bewoners in deze blokken. Vooralsnog lijkt
de uitplaatsing van de bewoners en het beheer van de blokken in de
eerste fase goed te verlopen.
Problematischer lijkt de situatie in enkele blokken waar na 2004 sloop
is voorzien. De onzekerheid voor de bewoners van deze blokken is
groot. Bovendien nemen de blokken nu een lastige positie in op de
woningmarkt. Ze zijn alleen nog aantrekkelijk voor mensen die weinig
keuzes meer hebben. In de komende tijd zullen extra inspanningen in
dit verband in deze blokken noodzakelijk zijn.
Onderwijs
De onderwijskansenzone vormt een speerpunt in onze sociale aanpak.
Verbetering van de onderwijsresultaten is een voorwaarde voor
vergroting van de kansen van jonge Hoogvlieters. Het project
Onderwijskansen zone gaat uit van het langdurig toepassen op grote
schaal van zgn. best practices, methoden die in de praktijk
aantoonbaar tot betere onderwijsresultaten hebben geleid. We richten
ons daarbij op vier speerpunten:
* voorschool
* onderwijsmethoden in de klas
* buitenschoolse activiteiten (brede school)
* overgang basisschool-middelbare school
Voor deze omvattende aanpak is een convenant afgesloten met de
schoolbesturen, besturen van welzijnsinstellingen, deelgemeente en
gemeente. Dit convenant wordt voor de zomer uitgewerkt tot een
uitvoeringsplan.
Parallel daaraan worden de eerste activiteiten al uitgewerkt. Een
eerste school heeft al een voorschool gekregen. Na de zomervakantie
zullen er nog twee volgen. In de verschillende buurten worden
samenwerkingsverbanden gestart tussen de scholen en het sociaal
cultureel werk om de brede school verder inhoud te geven.
Antillianen
Een hardnekkig misverstand in de stad zegt dat veel Antillianen
momenteel uit Hoogvliet verhuizen naar andere delen van de regio. Een
analyse van de cijfers leert ons dat dit gerucht maar gedeeltelijk
waar is. Er verhuizen inderdaad veel Antillianen uit Hoogvliet, maar
er komen ook veel Antillianen in Hoogvliet wonen. Per saldo groeit de
populatie Antillianen in Hoogvliet weer. In Hoogvliet Noord is een
uitgebreid netwerk van voorzieningen aanwezig voor deze
bevolkingsgroep. Voor Hoogvliet Zuid, waar de groep nu het hardste
groeit, moet zo'n netwerk nu snel ontwikkeld worden.
In de Antilliaanse en Surinaamse cultuur is het één ouder gezin een
veelvoorkomende vorm van huishouden. In Hoogvliet is deze groep
verreweg de grootste migranten groep. Het betreft ook veel zeer jonge
moeders. Het maatschappelijk werk heeft via de wijkaanpak extra
capaciteit gekregen om deze groep te begeleiden. Momenteel worden 50
jonge moeders begeleid. In de komende tijd zal de samenwerking tussen
het maatschappelijk werk en andere instanties bij de begeleiding van
deze groep extra aandacht krijgen.
Ook in het bouwprogramma is er extra aandacht voor deze groep. Samen
met de moeders en de IBT (Internationale BouwTentoonstelling)
onderzoeken we de mogelijkheden om een speciaal op de wensen van deze
doelgroep afgestemd bouwprogramma te ontwikkelen.
Jongeren
Op zondagmiddag 5 november 2000 was discotheek The Pool geheel gevuld
met een gezelschap van een voor die gelegenheid ongewone
samenstelling. Een grote groep jongeren en vertegenwoordigers van
deelgemeente, welzijnsinstellingen, corporaties en politie kwamen
bijeen voor de vertoning van de video "De straat is van ons, ...en de
toekomst ook".
In deze video, gemaakt door Hoogvlietse jongeren onder begeleiding van
Bosch film, geven jongeren hun visie op de toekomst van Hoogvliet.
Aansluitend volgde een uniek debat tussen beleidsmakers en jongeren.
Het is wrang om te moeten constateren dat kort daarna discotheek The
Pool op politieadvies de deuren moest sluiten, terwijl dit de enige
commerciële uitgaansgelegenheid voor jongeren in Hoogvliet is. Juist
het gebrek aan voorzieningen voor jongeren was een belangrijk
onderwerp van gesprek.
Op andere plaatsen kunnen we wel aan de wens voor
jongerenvoorzieningen tegemoet komen. In juni opent een nieuw
jongerencentrum aan de Rietbroek/ Aveling haar deuren.
In overleg met jongeren wordt een skatepark ontworpen en in overleg
met S+R wordt een project Jeugd op Straat ontwikkeld (de Hoogvlietse
variant van TOS)
Naar aanleiding van de video zijn ook twee andere initiatieven van
start gegaan. Er is een
jongerenraad i.o. en een groep jongeren gaat zelf een concept voor
jongerenhuisvesting ontwikkelen. Dit project zetten we op in
samenwerking met de IBT.
Dit zijn slechts enkele hoofdlijnen uit het sociale programma.
Voor nadere informatie over andere belangrijke projecten, zoals de
Daklozenopvang, uitbreiding werk sociaal raadslieden, Opboxen,
volwasseneneducatie, Casemanagement Antillianen, Kunst en sloop, Heel
de buurt, Seniorenbrigade, verwijzen we naar deel 2 van de
voortgangsrapportage: het projectenboek.
Economie
In deze pijler is in de afgelopen tijd veel vooruitgang geboekt. Na
een lange periode van vacatures en wisselende bezetting, is nu een
nieuwe programmaleider economie/wijkeconoom aangesteld. Het programma
en de organisatie van de economische sector zijn beter gestructureerd.
Dat heeft geleid tot de volgende resultaten:
Kantoren/bedrijven
Op basis van een marktonderzoek van Kolpron is het kantorenprogramma
voor de vernieuwing vastgesteld. De hoeveelheid
bedrijfsvloeroppervlak, het type kantoren en de locaties: metrostation
Tussenwater, Aveling Noord en Centrum zijn bepaald. Daarmee is het
programma nu helder en is Hoogvliet klaar om te profiteren van de
gunstige marktomstandigheden.
Ook voor andere marktsegmenten: werkwoningen, bedrijvenstrips en
bedrijfsruimte zijn locaties aangewezen. Daardoor was de Hoogvlietse
bijdrage aan de operatie `Stofkam', de Rotterdamse speurtocht naar
ruimte voor bedrijven, makkelijk te leveren.
De Gadering, het bedrijvenpark bij Hoogvliet, is nu bijna vol. Het
volbouwen van het nieuwe deel van het bedrijfsterrein was de laatste
en belangrijke motor achter de Hoogvlietse economie. Langzaam zal de
aandacht gaan verschuiven naar het oude deel van de Gadering.
Modernisering lijkt daar gewenst, om verval op termijn te vermijden.
Het OBR bereidt daartoe plannen voor.
Detailhandel
Het grootste winkelcentrum van Hoogvliet, gelegen aan de Binnenban,
ondervindt in toenemende mate concurrentie van andere winkelcentra in
de regio. BRO heeft een plan van aanpak opgesteld, gericht op behoud
van marktaandeel van deze trekpleister in Hoogvliet. Dit advies wordt,
evenals het kantorenprogramma, opgenomen in het plan voor het
stadshart.
Voor de detailhandel in de wijken zijn de plannen al langer bekend.
Uitvoering van die plannen is echter een weerbarstig en complex
proces, waarbij veel partijen betrokken zijn. Gestaag werken we door
aan de uitvoering ervan, die nog enkele jaren in beslag zal nemen. In
Hoogvliet Noord is de detailhandelfunctie van twee winkelcentra
inmiddels vrijwel geheel afgebouwd. De twee resterende winkelcentra
worden gemoderniseerd. De bouwplannen voor moderne supermarkten bij
die centra zijn vrijwel gereed. De procedures gericht op het aanvragen
van een bouwvergunning kunnen starten.
In Maasranden zijn de plannen nog minder vergevorderd. Onderhandeling
over het verkrijgen van vastgoed en het verder uitwerken van de
plannen zijn daar nu aan de orde.
Kansrijke economische sectoren
Rotterdam heeft vier sectoren benoemd waar zij kansen ziet voor
versterking van de economische structuur van de stad. Voor Hoogvliet
zijn de ICT-sector en de sector toerisme en recreatie kansrijk. Voor
beide sectoren zijn plannen in ontwikkeling.
Bij ICT kiezen we voor drie sporen:
* Modernisering van de mogelijkheden voor de bekabeling op
bedrijventerrein de Gadering, zodat de faciliteiten voor ICT
bedrijven aanwezig zijn.
* Onderzoek naar de haalbaarheid van een ICT bedrijfsverzamelgebouw.
De verwachtingen van de marktpartijen en het OBR zijn positief.
Medio juni valt het definitieve besluit over een grondreservering.
* Voorlichting en ondersteuning van het bedrijfsleven over ICT
ontwikkelingen zoals e-commerce. Tijdens een voorlichtingsavond
voor het bedrijfsleven in november is een gemeenschappelijk
website van het Hoogvlietse bedrijfsleven op het internet
geplaatst: www.ondernemend.hoogvliet.nl
De sector toerisme en recreatie zal een belangrijk impuls krijgen door
de bouw van het indoorsportcentrum met o.a. skibaan, kartbaan,
luchtballon en klimcentrum. Per jaar worden 300.000 bezoekers
verwacht. Bezwaarschrift procedures rond dit centrum zijn vrijwel
afgerond. De projectontwikkelaar kan nu een datum voor de start van de
bouw bepalen.
Voor andere delen van de groenzone om Hoogvliet, m.n. het gebied bij
de jachthaven, onderzoekt OBR vrijetijdseconomie momenteel de
toeristische potenties.
Starters
Voor het project "startersbegeleiding" is een nieuwe opzet gemaakt,
waarbij meer aansluiting wordt gezocht bij bestaande stedelijke
initiatieven. Hoogvliet zal zich beperken tot de werving van starters
en doorleiding naar bestaande stedelijke begeleidingstrajecten. We
verwachten dat deze aanpak na de zomer operationeel kan zijn.
Reeds tweemaal heeft Hoogvliet een succesvolle editie van het Ei van Columbus, de prijsvraag voor nieuwe ondernemersplannen beleefd. Overeenkomstig het voornemen om de prijsvraag iedere twee jaar te herhalen, zal het Ei van Columbus dit jaar zijn derde editie beleven. De voorbereidingen daartoe zijn al in volle gang.
Bedrijvencontactfunctie
Hoogvliet kent al een uitgebreid netwerk van contacten met het
bedrijfsleven. De ondernemers zijn goed georganiseerd via
winkeliersverenigingen, Hoogvlietse ondernemersvereniging, de BOR en
het MKB-platform. Met al deze organisaties is er geregeld contact. Er
is een winkelcentrum- manager actief in alle buurtwinkelcentra en
winkeliersverenigingen kunnen subsidie krijgen voor ondersteuning.
Daarnaast bestaan er natuurlijk veel individuele contacten tussen
ondernemers en de overheid.
Aan dit brede scala wordt nog een loot toegevoegd: de
bedrijfscontactfunctionaris. Vanaf 1 mei 2001 zal de
bedrijfscontactfunctionaris actief zijn. Zij zal de voorpost zijn voor
bedrijfscontacten vanuit de overheid. Vanuit haar frontoffice kan zij
ondernemers zelf helpen of begeleiden bij hun weg naar andere
(deel-)gemeentelijke instanties. Maar zij zal niet alleen wachten op
vragen, ook zal zij zelf ondernemers bezoeken als onderdeel van het
relatiebeheer van de overheid.
Communicatie
Infocentrum
Vanaf het kruispunt van de twee belangrijkste wegen door Hoogvliet, de
Aveling en de Groene Kruisweg is het duidelijk te zien: het
informatiecentrum is in aanbouw. In opdracht van de beide corporaties
en de deelgemeente realiseert de Meeuw daar een voorbeeldproject voor
demontabel bouwen: snel gebouwd en fraai van vormgeving.
In juni 2001 gaat het centrum open voor publiek. In dit centrum kunnen
bewoners en andere geïnteresseerden informatie krijgen over alle
nieuwe plannen. Het informatiecentrum zal ook excursies organiseren
voor bezoekers, ruimte bieden voor inspraakbijeenkomsten, de redactie
voeren over de website, wisseltentoonstellingen houden en huisvesting
bieden aan de IBT.
Logo
Het informatiecentrum is een voorbeeld van de intensieve samenwerking
van de beide corporaties en de deelgemeente Hoogvliet. Bij zeer veel
bouwplannen, sociale projecten en in communicatie trajecten trekken de
partijen gezamenlijk op. Om die gezamenlijk aanpak van de vernieuwing
van Hoogvliet te symboliseren hebben partijen nu een gemeenschappelijk
logo laten ontwikkelen. Alle publicaties, het infocentrum, bouwborden
en de IBT zullen dit logo gaan voeren.
Ook de wijkaanpak Hoogvliet, als coördinator van de
vernieuwingsplannen, zal natuurlijk het logo uitdragen.
Het logo staat afgebeeld op de omslag van deze voortgangsrapportage.
Imago
In 1999 is het imago van Hoogvliet gemeten. Daaruit beek een
opvallende discrepantie tussen het beeld van Hoogvlieters en bewoners
van de regio. In de regio blijven achterhaalde beelden over
criminaliteit en stank nog steeds actueel. Terwijl de Hoogvlieter weet
dat de werkelijkheid anders is. Hoogvliet is b.v. één van drie
veiligste deelgemeenten van Rotterdam. De Hoogvlieters zelf vinden
Hoogvliet een groen en rustig woongebied.
Dit jaar zullen we de imagometing herhalen om te zien of we
vooruitgang boeken.
Persbeleid, manifestaties en het informatiecentrum zijn de
belangrijkste instrumenten bij de imagoverbetering. Dit jaar
concentreren we onze inspanningen op twee momenten: op de opening van
het informatiecentrum in juni en op een grote manifestatie direct na
de zomervakantie.
Vanzelfsprekend zal ook de IBT een belangrijke rol spelen bij de
verbetering van het imago.
Communicatie met bewoners
Verreweg de meeste aandacht gaat echter uit naar communicatie met de
bewoners. Voor ieder deelgebied (Maasranden, Oudeland, Centrum en
Noordwest) is een werkgroep communicatie actief, waarin corporaties,
deelgemeente en wijkaanpak samenwerken.
De communicatie richt zich op de begeleiding van de bewoners, m.n. van
de slooplocaties en op het betrekken van de bewoners bij nieuwe
plannen.
In ieder gebied verschijnt periodiek een nieuwsbrief en worden
informatieavonden georganiseerd.
De opkomst op deze avonden is over het algemeen groot. In Maasranden
waren onlangs zelfs drie avonden nodig, omdat de honderden
aanmeldingen voor een voorlichtingsavond de zaalcapaciteit ver
overschreden. Op deze avonden blijkt steeds weer het grote draagvlak
en enthousiasme voor de plannen.
In de komende tijd zullen de bijeenkomsten georganiseerd worden, die
de inspraakverordening voorschrijft voor structuurschetsen. Tevens
willen we in ieder deelgebied rond één bouwplan of inrichtingsplan
daadwerkelijk een interactief proces starten, waarbij bewoners vanaf
het begin meedenken en ontwerpen.
Met jongeren zijn de eerste initiatieven hiertoe al genomen. Een
werkgroep van jongeren gaat zelf een eigen concept voor
jongerenhuisvesting uitwerken, een gezamenlijk initiatief met de IBT.
Ook ontwerpen jongeren zelf mee aan een skatebaan. Na een startavond
met 40 jongeren en ouders is een werkgroep van jongeren hiervoor nu
aan de slag, samen met S&R en dS+V.
Internationale bouwtentoonstelling Rotterdam Hoogvliet
Op 18 en 19 januari 2001 vond het constituerend beraad IBT plaats. De
burgemeester, wethouders, deelgemeentebestuurders, professoren en
andere vooraanstaande vertegenwoordigers van corporaties en
overheidsinstellingen kwamen bijeen in een uniek gezelschap om zich te
verdiepen in de problematiek en kansen van Hoogvliet en om gezamenlijk
een startschot te geven voor de Internationale Bouwtentoonstelling
Rotterdam Hoogvliet.
Nooit eerder kwam zoveel deskundigheid bijeen voor Hoogvliet.
De IBT is daarmee officieel van start. Het stichtingbestuur bestaat uit: H. Molenaar (oud-directeur Gemeentelijk Havenbedrijf), H. Elemans (voorzitter deelgemeente Hoogvliet), H. Meijer (wethouder Rotterdam), M. Kromwijk (directeur Maasoevers), E. Staal (directeur Estrade),
I. Bakker (Rijks Planologische Dienst), E. Taverne (hoogleraar
Universiteit Groningen) en
P. Kuenzli (Gideon consult).
Daarnaast is een raad van ambassadeurs ingesteld, bestaande uit
vooraanstaande leden uit de samenleving zoals ex-Eurocommissaris F.
Andriessen, burgemeester Opstelten en staatssecretaris Remkes, die het
gedachtegoed van de IBT zullen uitdragen.
Ook is een vakberaad gevormd bestaande uit deskundigen: directeuren
van gemeentelijke diensten en hoogleraren uit diverse disciplines.
De eerste taak van het bestuur is de keuze van een directeur en het opbouwen van een werkapparaat. Dit proces zal nog tot de zomer duren.
Ondertussen wordt er al wel gewerkt aan aantal projecten zoals de
verbreding van de A 15, woonconcepten voor jongeren en alleenstaande
moeders, een onderzoek naar de beleving en de identiteit van
Hoogvliet, het aanzien van de Aveling en de Groene Kruisweg en
architectenselectie.
In deze projecten doen we de eerste ervaringen op met samenwerking
tussen de IBT organisatie en de staande projectorganisatie voor de
vernieuwing van Hoogvliet.
Voor de wijkaanpak is de IBT een unieke kans op meer deskundigheid,
experimenten, innovatieve initiatieven en dus meer kwaliteit in de
vernieuwing.
De IBT zal niet optreden als een zelfstandig ontwikkelende
organisatie, maar een kwaliteitsimpuls vormen voor projecten die
anderen, veelal de wijkaanpakorganisatie, uitvoeren. In de komende
periode zullen we samen met de IBT moeten verkennen hoe we de
samenwerking vormgeven en aan welke projecten de IBT gaat werken.
Daarbij moet enerzijds recht gedaan worden aan de IBT als zelfstandige
rechtspersoon, die juist haar kracht ontleent aan een vernieuwend en
dus soms afwijkend geluid, en anderzijds de wederzijdse
afhankelijkheid.
De IBT kan geen projecten realiseren zonder een partner die ze
uitvoert en de wijkaanpak heeft baat bij de denk- en
vernieuwingskracht van de IBT.
Organisatie
De IBT is een zeer welkome speler in het veld van organisaties rond de
vernieuwing van Hoogvliet. Een veld waarin bewonersorganisaties,
corporaties, ondernemersverenigingen, deelgemeente, gemeentelijke
diensten en het politieke bestuur ieder hun eigen rol spelen. De
wijkaanpak neemt daarbinnen een speciale positie in.
Leidend voor de wijkaanpakorganisatie is het programma, zoals dat
geformuleerd is in het uitvoeringsprogramma wijkaanpak Hoogvliet 2000
- 2004. Het is onze taak om de totstandkoming van dat programma te
verzorgen. Meer dan in sommige andere gebieden gebruikelijk, speelt
onze wijkaanpakorganisatie daarin een initiërende en coördinerende
rol.
We wachten vaak niet op initiatieven uit het veld, waaraan we
vervolgens een financiële bijdrage leveren, maar nemen zelf
initiatief. Om een project op te zetten brengen we partijen bij elkaar
in een werk- of projectgroep. Een lid van het projectbureau wijkaanpak
of een speciaal aangestelde projectleider is dikwijls de voorzitter of
trekker van de groep. De groep werkt vervolgens gezamenlijk een plan
uit, dat meestal gefinancierd wordt met bijdragen van de verschillende
participanten en de wijkaanpak. Projectuitvoerder of opdrachtgever
voor de uitvoering is soms één van de participanten, soms de
wijkaanpakorganisatie zelf.
We organiseren ons werk langs de vier pijlers van de wijkaanpak,
waarbij de fysieke pijler daarnaast weer een onderverdeling kent over
de vier verschillende gebieden.
1. sociaal investeren
2. economie
3.1. fysiek algemeen
3.2. fysiek Oudeland
3.3. fysiek Centrum
3.4. fysiek Maasranden
3.5. fysiek Noordwest
4. communicatie
Per (sub)pijler is een programmaleider of projectmanager vanuit het
projectbureau actief, die verantwoordelijk is voor zijn deel van het
uitvoeringsprogramma.
Bijgaand staat het organogram van de overlegstructuur afgebeeld. Ook
daarin zijn de hoofd- en subpijlers te herkennen. Rond iedere pijler
zijn steeds die partijen bijeengebracht, die van belang zijn voor die
pijler.
In de stuurgroepen sociaal investeren, economie en communicatie en in
de twee voor de fysieke pijler hebben altijd de voor die discipline
van belang zijnde portefeuillehouders van de deelgemeente, het
desbetreffende sectorhoofd van de deelgemeente, de accounthouders van
de gemeentelijke diensten, de programmaleider van de
wijkaanpakorganisatie zitting en bij de fysieke pijler tevens de
directies van de corporaties.
Onder de stuurgroepen functioneren projectgroepen en werkgroepen.
Deze werkgroepen en projectgroepen, waarin gemeentelijke diensten,
deelgemeente, wijkaanpak, corporaties, maar ook andere maatschappelijk
organisaties als schoolbesturen, natuur- en milieuorganisaties, de
stichting welzijn en anderen samenwerken, bereiden plannen voor die
vervolgens, na bespreking in de desbetreffende stuurgroep, voorgelegd
kunnen worden aan de stuurgroep wijkaanpak Hoogvliet, deelgemeenteraad
of gemeenteraad.
In de organisatie zijn een aantal ontwikkelingen van belang:
* Het enthousiasme en de eensgezindheid waarmee samengewerkt wordt,
is uniek. Er is consensus over de aanpak. Meningsverschillen zijn
klein en worden makkelijk overbrugd. Deze samenwerking is de
belangrijkste kracht achter de vernieuwing van Hoogvliet.
* De structuur bestaat in hoofdlijn nu twee jaar en functioneert
naar tevredenheid. Het blijkt een stevige structuur te zijn, waar
soms weer eens een loot bijkomt of afgaat, maar die als kapstok en
basis voor de interne communicatie voldoet.
* Vanuit bewoners, ondernemers, bestuurders van de deelgemeente en
corporaties is de behoefte aan tempo in de uitvoering groot. De
doorzettingsmacht van de wijkaanpak, zoals René Diekstra dat
noemt, is in hun ogen nog te klein, waar het tempo in de ogen van
ambtelijke diensten al hoog ligt.
In de komende tijd moeten we op zoek naar mogelijkheden om de
daadkracht waarom Rotterdam bekend staat, nog meer in de projecten
te brengen.
Eén van de remmende factoren is het gebrek aan menskracht bij de
fysieke diensten.
* De samenwerking tussen wijkaanpak en deelgemeente is hecht. De
secretaris van de deelgemeente neemt deel aan vergaderingen van
het projectbureau en de gebiedsmanager maakt deel uit van het
managementteam van de deelgemeente. Leden van het projectbureau
werken altijd nauw samen met een vertegenwoordiger van hun
discipline binnen de deelgemeente (koppels). Dat systeem werkt
goed. De secretaris van de deelgemeente werkt momenteel in een
notitie voorstellen uit voor verdere professionalisering en
samenwerking. Het gaat om een nadere afbakening van de taken van
wijkaanpak en de deelgemeente en om heldere afspraken over
producten en tijd die de deelgemeente beschikbaar stelt voor
wijkaanpakprojecten.
* Stedelijk zijn afspraken gemaakt over de planning en controlcyclus
en de administratieve procedures.
Financiën
Afronding GSB/IES
De stuurgroep wijkaanpak had nog de beschikking over resterende
gelden uit de eerste GSB periode 1996- 2000.
Er waren nog vier doorgeschoven GSB projecten: het realiseren van
een jongerencentrum, de inrichting van een school- buurtplein,
daklozenopvang Zwaan Kleef Aan en de herinrichting van de
Venkelweg.
Het jongerencentrum opent in juni zijn deuren, het schoolplein is
zijn opnieuw ingericht en Zwaan Kleef Aan heeft zijn
inrichtingssubsidie besteed. De herinrichting van de Venkelweg kan
pas uitgevoerd worden als het indoorsportcentrum gereed is. De
bouw daarvan is vertraagd door beroepsprocedures, maar nu wel
aanstaande. De afrekening GSB kan hier evenwel niet op wachten. De
GSB bijdrage aan de Venkelweg zal nu t.z.t. worden vervangen door
een bijdrage van wijkaanpak. De hiermee vrijgevallen GSB bijdrage
is besteed aan winkelcentrummanagement ten behoeve van de
herstructurering detailhandel.
De afrekening van de rijksbijdrage GSB heeft in het voorjaar van
2000 plaats gevonden. Hoogvliet heeft 70 projecten gerealiseerd en
zonder problemen een goedkeurende accountantsverklaring gekregen.
De finale afrekening van de 4 doorgeschoven projecten zal deze
zomer plaatsvinden.
Voor vijf projecten heeft Hoogvliet bijdragen ontvangen uit de
IES, de eenmalige Investeringsregeling Economische
Structuurversterking.
* Het project Leerlooierstraat, de realisatie van een parkeerplaats
voor grote voertuigen en het opzetten van toezicht op het
bedrijventerrein Gadering: is voltooid.
* De uitbreiding van het bedrijfsverzamelgebouw Compotex: is in
april 2001 geopend.
* De IES bijdrage voor de revitalisering van de winkelcentra in
Noord: is zo goed als beëindigd. Het proces van revitalisering
wordt verder ondersteund met middelen vanuit wijkaanpak.
* De bouw van het indoorsportcentrum: kan nu aanvangen. De middelen
voor de inrichting van het omliggende Ruigeplaatbos zijn inmiddels
vrijwel geheel besteed.
* De herinrichting van het metrostation Hoogvliet en omgeving: is
gerealiseerd. Het wachten is nog op de invulling van de kiosk in
het station door de RET, na de bouwvakvakantie, en de realisatie
van een fietsenstalling, nog deze zomer.
Financiën wijkaanpak 2000 - 2004
Met het vaststellen van het uitvoeringsprogramma wijkaanpak in juli
2000, zijn middelen beschikbaar gekomen voor de wijkaanpak 2000 -
2004.
Een belangrijke voorwaarde van de gemeenteraad bij de vaststelling
van de budgetten voor de wijkaanpak, was het terugdringen van de
overmaat van plannen tot 20% van het budget voor de strategische
wijkaanpak.
Deze taakstelling is bij het uitkomen van de vorige
voortgangsrapportage in oktober 2000 al gerealiseerd.
De hier gepresenteerde begroting wijkt nauwelijks af van de
begroting uit oktober 2000. Zeer beperkt zijn bedragen bijgesteld
i.v.m. verder gevorderde inzichten. Verder is bij eventuele
overschotten 2000 bekeken of bedragen vrij konden vallen, dan wel
door moesten schuiven naar 2001.
Inkomsten
(in guldens x 1000) (in Euro's x 1000)
Bijdrage 70 miljoen SV 3.570 1.620
Strategische wijkaanpak 31.500 14.294
20% onderuitputting 6.300 2.859
Sociaal investeren 2.300 1.144
Overige wijkaanpak 5.000 2.269
Totaal 48.670 22.085
Toelichting op het overzicht van inkomsten
Bijdrage 70 miljoen
De gemeenteraad heeft 70 miljoen uit het stadsvernieuwingsfonds
beschikbaar gesteld om een start te kunnen maken met de
wijkaanpak. Hoogvliet ontvangt uit dit budget 3,57 miljoen.
Sociaal: 1.890.000
Economie: 1.540.000
Slooplocaties 140.000
Het is de bedoeling dat deze gelden uitgegeven worden in 2000 en
2001.
Naar verwachting zullen eind 2001 alle bedragen beschikt zijn.
Na een aarzelende start blijkt dat in de eerste drie maanden van
dit jaar veel beschikkingen zijn afgegeven. Een grote uitgave,
maximaal 700.000 gulden voor het centrum voor basiseducatie aan de
Posweg, is al gereserveerd, maar kan nog niet beschikt en
uitgegeven worden, omdat OBR en DSO daartoe de gegevens tot nu toe
niet hebben aangeleverd. Het centrum heeft haar deuren inmiddels
wel geopend.
Uit de 70 miljoen SV is ook nog geld toegekend voor zes met name
genoemde buitenruimteprojecten. Vier projecten zijn uitgevoerd en
afgerond, een project is niet uitgevoerd. De zesde, de tijdelijke
inrichting Waaier, is in uitvoering en zo goed als afgerond.
Strategische wijkaanpak en onderuitputting
In juni 2000 heeft de gemeenteraad 31,5 miljoen toegekend om de
realisatie van het uitvoeringsprogramma Hoogvliet mogelijk te
maken. Bij die gelegenheid heeft zij ook uitgesproken dat de
overmaat van plannen maximaal 20 % mag bedragen. De ervaring leert
dat een deel van de plannen uitvalt of vertraagt. Er worden daarom
meer plannen in ontwikkeling genomen, dan het budget toestaat,
zodat bij planuitval geen onderbesteding van het budget optreedt.
Deze begroting gaat overeenkomstig de opdracht van de gemeenteraad
uit van een planovermaat van 20%.
De eerste beschikkingen uit de wijkaanpakgelden zijn inmiddels
afgegeven. De financiële overzichten in deel 1.2 van deze
voortgangsrapportage geven weer hoe het uitgavenpatroon toe nu toe
is verlopen en wat derhalve onze prognose is voor de komende tijd.
Sociaal investeren
De wijkaanpak middelen komen uit het rijksfonds stedelijke
vernieuwing. Dit geld is voornamelijk bestemd voor fysieke en
economische investeringen.
Ter financiering van het programma sociaal investeren heeft de
gemeenteraad daarnaast een budget toegekend van 2,3 miljoen voor
de periode 2002 t/m 2004. In de jaren 2000 en 2001 is geld
beschikbaar uit de 70 miljoen SV. (1,89 miljoen)
In onze begroting is ruim 7,5 miljoen voorzien voor uitgaven
t.b.v. sociale projecten. Dit is alleen realiseerbaar door
daarvoor ook SWA gelden in te zetten.
Overige wijkaanpak
De gemeenteraad heeft 5 miljoen toegekend voor het OWA-gebied
Maasranden.
Onlangs is de financiële paragraaf van de
structuurschets/grondexploitatie voor Maasranden gereed gekomen.
Binnenkort wordt deze aangeboden aan het gemeentebestuur. De 5
miljoen OWA gelden en 2,6 miljoen uit SWA gelden, tezamen 7,6
miljoen, zullen ingezet worden als bijdragen aan projecten die
begroot zijn in deze financiële paragraaf. De bedragen worden
gereserveerd door de stuurgroep wijkaanpak, waar het SWA geld
betreft, en door het dagelijks bestuur van de deelgemeente, waar
het OWA geld betreft.
In een uitvoeringschema (vergelijkbaar met de begroting bij het
uitvoeringsprogramma voor de SWA) is vastgelegd aan welke
projecten het geld wordt besteed. Als projecten verder zijn
uitgewerkt volgen beschikkingen door het bevoegde orgaan.
In het tweede deel van deze voortgangsrapportage staan de OWA
gelden verdeeld overeenkomstig de begroting in het
uitvoeringsschema.
Tot nu toe is nog geen OWA geld beschikt omdat de financiële
paragraaf en het uitvoeringsschema nog niet gereed waren.
Binnenkort worden de eerste beschikkingen verwacht voor een aantal
projecten die deel uit maken van het masterplan buitenruimte.
Uitgaven
(in guldens x 1000) (in Euro's x 1000)
Sociaal 7.560 3.430
Economie *) 2.525 1.146
Fysiek, algemeen 12.285 5.575
Oudeland 4.230 1.919
Centrum 6.510 2.954
Maasranden 7.600 3.448
Noordwest 6.220 2.823
Communicatie 1.740 790
Totaal 48.670 22.085
*) Veel grote economische projecten, zoals kantoor- en
detailhandel, ontwikkelingen in het centrum en de herstructurering
van de detailhandel in de diverse wijken, nemen de vorm aan van
bouwprojecten en staan geraamd in de categorie fysiek.
Multiplier effect
In totaal is ruim 48 miljoen beschikbaar voor projecten in
Hoogvliet. Dit bedrag is natuurlijk volstrekt onvoldoende voor
alle de investeringen die nodig zijn i.v.m. de grootschalige
herstructurering van Hoogvliet. Dit geld moet een veel groter
volume aan investeringen losmaken. Bij de opstelling van het
uitvoeringsprogramma is een prognose gemaakt van het multiplier
effect. De verwachting was toen dat het totale investeringsvolume
in Hoogvliet in de periode 2000 - 2004 880 miljoen zou bedragen.
Een vermenigvuldigingsfactor van ruim 18.
Er is nu geen nieuwe berekening gemaakt. Er is echter geen reden
om afwijkingen van de prognose verwachten.
Financiële knelpunten
Met deze investeringen kan Hoogvliet veel van zijn ambities
realiseren. De in het tweede deel opgenomen begroting geeft aan
aan welke projecten de stuurgroep het geld wil besteden. Het
separaat uitgegeven projectenboek, deel 2 van de
voortgangsrapportage, verschaft meer informatie over die
projecten.
Drie financiële kwesties vragen de komende tijd om een oplossing:
* 2e periode wijkaanpak
De structuurschetsen voor Hoogvliet Noordwest, Oudeland en
Stadshart zijn vrijwel gereed. In de komende maanden wordt hard
gewerkt aan de financiële optimalisering. Gezien de eerste
ramingen zal dat geen geringe opgave zijn.
De bodemsanering en de noodzaak om de bebouwing in Hoogvliet Noord
te verdunnen in verband met de milieu- en veiligheidscontouren,
maken de plannen duurder dan de plannen voor Maasranden. De
uitvoering van deze plannen zal grotendeels plaats vinden in de
periode na 2004, oftewel in de tweede wijkaanpakperiode. Voor het
opstellen van de grondexploitatie en het afsluiten van een PPS
overeenkomst met de corporaties is zekerheid over de
wijkaanpakbijdrage ná 2004 noodzakelijk.
* Stadshart
De plannen voor het stadshart naderen hun voltooiing. Naar
verwachting is het plan vóór de zomer gereed. Realisatie is echter
alleen mogelijk als er naast de wijkaanpakbijdrage ook andere
subsidies beschikbaar komen. Dit geldt met name voor noodzakelijk
herprofilering van de Groene Kruisweg.
Tijdens een recente presentatie aan drie leden van het college
hebben de wethouders de bereidheid uitgesproken om bij de
najaarsretraite hierover te beraadslagen. Het stadshart Hoogvliet
zou dan een status kunnen krijgen vergelijkbaar met het
centrumplan IJsselmonde.
* Oevers Oude Maas
De groenzone om Hoogvliet is niet alleen van belang voor
Hoogvliet, maar heeft ook op een hoger schaalniveau betekenis,
denk aan de bijzondere ecologische waarde van dit brakwatergetijde
gebied, de functie in de recreatiezone ten zuiden van de stad en
de bijdrage die het gebied levert aan het streven om de stad weer
te laten profiteren van zijn ligging aan de rivier. De Oevers Oude
Maas zijn daarom benoemd tot strategisch project in het Ruimtelijk
Plan Rotterdam en de stedelijke visie. Dit najaar zal een
masterplan incl. kostenraming voor het gebied worden ingediend bij
het gemeentebestuur.
Monitor resultaten
Uiteindelijk laat het resultaat van wijkaanpak zich niet afmeten
aan het realiseren van projecten of begrotingen, maar aan het
effect daarvan op het woon-, werk- en leefklimaat in Hoogvliet.
Om de ontwikkelingen in Hoogvliet te kunnen volgen zijn inmiddels
een aantal instrumenten beschikbaar of in ontwikkeling
* de wijkaanpak monitor, gebiedsrapportage Hoogvliet, nulmeting 2000
met daarin leefbaarheidsenquete
* monitor voorraadbeleid Hoogvliet, Maasoevers, 1-1-2001
* volkshuisvestingmonitor Hoogvliet
* uitkeringsregistratie SOZAWE
* imago-onderzoek nulmeting 1999, dit jaar te herhalen
* Leefbaarheidsmonitor, in uitvoering
Vooral deze laatste monitor zal een goede thermometer gaan vormen
voor de ontwikkelingen in de wijk. Normaliter wordt Hoogvliet door
het COS verdeeld in Hoogvliet Zuid en Noord. Dat is een veel te
grofmazige aanpak om ontwikkelingen in onze actiegebieden te
kunnen volgen.
In 1999 zijn in het kader van het project Heel de Buurt
buurtgerichte monitors uitgevoerd in Meeuwenplaat en Oudeland. De
gegevens die dat opleverde werden alom zeer gewaardeerd. De
corporaties en deelgemeente hebben daarop besloten iedere twee
jaar in iedere wijk een dergelijke monitor te laten uitvoeren. De
enquêtes daarvoor zijn onlangs gehouden. Binnenkort worden de
eerste resultaten verwacht. In de volgende voortgangsrapportage
oktober 2001, kunnen we daar gebruik van maken. Op basis van de
monitor zullen in alle wijken ook bewonersavonden georganiseerd
worden, zodat we niet alleen de objectieve gegevens kennen maar
ook de reactie daarop van bewoners.
In het uitvoeringsprogramma zijn vijf doelstellingen genoemd. Een
zesde doelstelling, imagoverbetering, is daar op basis van het
strategisch communicatieplan aan toe te voegen.
Hier beschrijven we steeds de doelstelling, het na te streven
resultaat, de indicatoren, meting 1999 of 2000.
1. Wonen naar wens
Beoogd resultaat: een gedifferentieerde woningvoorraad waar
Hoogvlieters en belangstellenden van buiten een woning van hun
keuze kunnen vinden. Dit in tegenstelling tot de huidige situatie.
Het bestaande woningaanbod is niet gewenst op de woningmarkt. Veel
Hoogvlieters trekken derhalve weg omdat er geen woning van hun
gading in Hoogvliet is.
Bovendien zijn veel woningen moeilijk te verhuren. Een betere
differentiatie zal bereikt worden door de verkoop van 2000
corporatiewoningen en de sloop en nieuwbouw van 5000 woningen.
Uiteindelijke differentiatie, recentelijk bijgesteld, wordt 50%
huurwoningen en 50% koopwoningen.
Dit bouwprogramma willen we realiseren middels een
herhuisvestingaanpak, waarbij iedereen die in Hoogvliet wil
blijven wonen, daar kan blijven wonen.
indicator
1998
1999
2000
doel 2010
Bron
Oplevering woningen
398
322
Tot. 5000
VH monitor
Verhouding huur/koop
25/75
50/50
VH monitor
Evaluatie eigen woning*
7,3
7.5
7.5
Wijkaanpak monitor
Vraagdruk huurkrant**
10
16
20
Herhuisvesting bewoners in Hoogvliet
70%
Naar wens bewoner
Voorraadmonitor Maasoevers
* alleen Hoogvliet Noord, rapportcijfer van bewoners voor hun eigen
woning
** vraagdruk: het aantal reacties per advertentie in de huurkrant
Opgemerkt moet worden dat de oplevering van woningen in Hoogvliet
in de huidige fase voortkomt uit de laatste nieuwbouw in
Tussenwater en het eerdere herstructureringsprogramma Rondom
Digna.
Opleveringen in het kader van het wijkaanpakprogramma zijn te
verwachten vanaf 2003.
De verhuurstop zal het aantal reacties per woning en de Huurkrant
kunstmatig omhoog hebben gestuwd.
2. Samenwonen /samenleven
Beoogd resultaat: een buurt waar het prettig wonen is, waar
bewoners elkaar geen overlast veroorzaken en waar het veilig is.
Voor wie wil is er een goed aanbod van voorzieningen voor sport,
spel, recreatie, ontmoetingen, kunst en cultuur.
Indicator
1998***
1999
2000
Doel 2010
bron
Sociale cohesie**
6,4
6.0
7.0
Wijkaanpak monitor
Evaluatie eigen buurt
6,8
6.7
7.5
Wijkaanpak monitor
Verloedering ****
5.0
4.0
Wijkaanpak monitor
Rapportcijfer veiligheid*
6.6
7.5
Wijkaanpak monitor
Overlast jongeren
20%
Wijkaanpak monitor
Waardering voorzieningen jongeren
4,8
* Dit kengetal is gebaseerd op zes afzonderlijk rapportcijfers:
veiligheid in eigen buurt, veiligheid in stadscentrum, veiligheid
openbaar vervoer, elk overdag en 's avonds.
** Dit kengetal is samengesteld uit de volgende stellingen: kennen
de mensen in de buurt elkaar, gaan bewoners op een prettige manier
met elkaar om, beschouwen bewoners de buurt als een gezellige
buurt en voelen zij zich thuis bij hun buurtbewoners
***Cijfers over 1998 hebben alleen betrekking op Hoogvliet Noord. Bron
Gebiedsrapportage
GSB Hoogvliet Noord 1998.
****Betreft een rapportcijfer, hoe hoger hoe erger, hoe lager hoe
beter.
Uit de wijkaanpak monitor blijkt dat Hoogvliet over het algemeen op
dit onderdeel licht positief afwijkt van het stedelijke gemiddelde.
Ten aanzien van de veiligheid zijn de ontwikkelingen in Hoogvliet
zelfs erg gunstig. Uit de politiemonitor blijkt dat Hoogvliet één van
drie veiligste deelgemeenten van Rotterdam is.
3. Onderwijs en werk
Beoogd resultaat: verhoging van het opleidingsniveau van de
Hoogvlieter. De Hoogvlieters hebben een laag opleidingsniveau. Slechts
36% van de bevolking heeft een middelbare- of hogere opleiding. Ter
vergelijking: in Rotterdam is dit 48%. De aanpak begint bij de jeugd.
Ieder kind willen we de kans geven om uiteindelijk uit te stromen uit
het onderwijs op het niveau dat past bij zijn talenten. Het grote
project onderwijskansen is hierop geheel gericht. Daarnaast zetten we
in op volwasseneneducatie.
Een tweede doel is verkleining van de werkeloosheid. Geziene de
actieve aanpak van de deelgemeente en haar samenwerkingspartners op
dit terrein worden er vanuit de wijkaanpak geen additionele acties
ondernomen. Wel volgen we de ontwikkelingen.
Indicator
1998
2000
2001
Doel 2010
bron
Deelname
Kinderopvang
80%
Verbetering leer-prestatie (CITO)
Uitstroom zonder diploma VO
Werkzoekenden
2373
2202
2008
Arbeidsvoorziening Rijnmond
Aantal uitkerings-gerechtenden
In deze tabel zullen in volgende voortgangsrapportages gegevens
worden opgenomen, die op dit moment niet beschikbaar zijn.
In het uitvoeringsplan onderwijskansen zullen de indicatoren en
doelen voor onderwijs nader benoemd worden.
4. Vangnet en Zorg
Beoogd resultaat: goede opvang van groepen bewoners die
onvoldoende zelf redzaam zijn om op eigen kracht een positie in de
samenleving te verwerven, of te behouden. Kort gezegd: hulp voor
wie het echt nodig heeft. In Hoogvliet gaat het vooral om de grote
groep alleenstaande moeders, vaak heel jong, jonge Antillianen en
anderen. Natuurlijk kunnen veel mensen uit deze groepen prima
zonder hulp, maar voor wie het nodig is moeten er adequate
voorzieningen zijn. De grote ingrepen in Hoogvliet en alle
verhuizingen die daar het gevolg van zijn, maken de groep die
daarbij hulp nodig heeft, tijdelijk groter.
De hulp zal geboden worden via:
* Jonge moedersproject: begeleiding jonge moeders
* Case management Antillianen: begeleiding Antilliaanse jongeren die
met justitie in aanraking zijn geweest.
* Opboxen: begeleiding jongeren op eigen verzoek en op verzoek van
Werkstad (jongerenpool) of reclassering
* Seniorenbrigade: hulp door ouderen aan ouderen die moeten
verhuizen i.v.m. herstructurering.
* Tijdelijke uitbreiding sociaal raadslieden om cliëntengroei door
herstructurering op te vangen.
* Zwaan Kleef Aan: dagopvang daklozen.
Aantal Cliënten
1998
1999
2000
Verw. 2001
Jonge moeders project
30
60
Case management
45
60
Opboxen
40
40
Seniorenbrigade
Soc. Raadslieden
2500
3200
Zwaan Kleef Aan
>15*
45
* nog geen jaarverslag over 2000 ontvangen.
5. Gunstig vestigingsklimaat
Economie omvat ruwweg twee gedeelten: bedrijvigheid en
werkgelegenheid. De ontwikkeling van het vestigingsklimaat voor
bedrijvigheid in Hoogvliet kan worden aangegeven met het aantal
bedrijven en het aantal startende ondernemers. De werkgelegenheid
binnen een gebied geeft het aantal personen aan dat binnen het
gebied werkzaam is, ongeacht of die in het gebied wonen of niet.
Hiertoe wordt in Hoogvliet vooral ingezet op de ontwikkeling van
de werkgelegenheid binnen de kansrijke clusters (o.a. Informatie-
en Communicatie Technologie en toerisme)
Vergroten bedrijvigheid:
- Het resultaat dat uiteindelijk wordt beoogd is een groei van het
aantal bedrijven en een verbetering van de perspectieven voor de
reeds gevestigde bedrijven in Hoogvliet;
- Met ingang van 2001 zullen jaarlijks actief starters in Hoogvliet
worden begeleid;
- Toerisme wordt vooralsnog louter gemeten aan de hand van een aantal
indicatoren die alleen op stedelijk niveau beschikbaar zijn.
Gepoogd moet worden dit in de toekomst voor Hoogvliet inzichtelijk
te maken.
Fysiek economisch:
* Voor wat betreft de herstructurering van de detailhandel `in de
wijken' zijn reeds plannen vastgesteld en in ontwikkeling. Er
wordt naar gestreefd deze herstructurering in 2005 te hebben
afgerond;
* Voor de realisatie van woon-werkwoningen zijn reeds plannen
gemaakt en/of vastgelegd. E.e.a. dient voor oktober 2001
gekwantificeerd te zijn op locatieniveau;
* De ontwikkeling van het aantal m² kantoorruimte binnen Hoogvliet
is een indicator voor de bedrijfsactiviteiten. Idem geldt voor de
huurontwikkeling van kantoren.
1999
2000
Verwachting 2001
Aantal werknemers
8910
Geen geg.
Geen gegevens
Aantal bedrijven
805
Geen geg.
Geen gegevens
Begeleiding starters
0
0
20 starters begeleiden
Werkwoningen
0
10
Kwantificering op locatieniveau
Aantal m² bedrijfsvloer
87.733
Geen geg.
Geen gegevens
Aantal m² kantoor
42.000
50.900
Ca. 6.400 in ontwikkeling, oplevering 2002
Kantoorhuur (NLG)
275,-
285,-
Doorbreken van 300,- per m²
6. Imagoverbetering
Hoogvliet heeft een matig imago. Beelden als criminaliteit en
stank blijven lang hangen, waar de werkelijkheid inmiddels anders
is. Verbetering van het imago is noodzakelijk om wervingskracht te
herwinnen op de woningmarkt. In een strategisch communicatieplan
staan de activiteiten verwoord die moeten leiden tot beter imago.
In 1999 is het imago voor de eerste maal gemeten. Daaruit bleek
een opvallende discrepantie tussen beelden van Hoogvlieters en van
buitenstaanders. In 2001 wordt de meting herhaald.
Indicator
1999
Verw. 2001
Doel 2010
Bron
Gemidd. Waarde-ring Hoogvliet door bewon. Hvl.
7
7,2
7,5
BOOM, imago onderzoek 1990
Gemidd. Waarde-ring Hoogvliet door Regio
6,3
6,5
7,0
,,
Gemidd. Waarde-ring Hoogvliet door R'dammers
6,1
6,3
7,0
,,
Aantal positieve associaties bij Hoogvliet door Hoogvlieters
3
3
4
,,
Aantal positieve associaties in top vijf bij Hoogvliet door Regio
1
2
3
,,
Aantal positieve associaties in top vijf bij Hoogvliet door R'dammers
0
1
3
,,