Nederlandse Organisatie voor Wetenschappelijk Onderzoek

Politici hebben weinig invloed op buitenlands beleid

Buitenlands beleid ontstaat uit wensen en acties van uitvoerders en niet van beleidsmakers zoals politici. NWO-onderzoeker drs. Mei Li Vos van de Universiteit van Amsterdam concludeert dit na bestudering van de diplomatieke breuk tussen Nederland en Indonesië in 1992. Ondanks de breuk gingen sommige Nederlands-Indonesische samenwerkingsprojecten gewoon door.

Buitenlands beleid is in de ogen van veel onderzoekers en politici het terrein van diplomaten en politici. Onjuist, meent de NWO-onderzoeker. Zij bestudeerde de gevolgen van het in maart 1992 genomen besluit van Soeharto, de toenmalige president van Indonesië, om alle projecten tussen Nederland en Indonesië stop te zetten.

De Amsterdamse politicologe analyseerde dertien gevallen van bilaterale samenwerking. In de meeste gevallen bleken Nederlands-Indonesische netwerken van juristen, sociaal wetenschappers en ingenieurs te vechten voor het behoud van hun onderzoeksprojecten als die projecten hún problemen oplosten. De uitvoerders zochten beleid bij hun projecten en niet andersom. Politieke besluitvorming bleek verbazend weinig invloed te hebben op de daadwerkelijke praktijk. De onderzoeker meent dat buitenlands beleid evenals binnenlands beleid niet het resultaat is van besluiten van de hoge politiek. In de zaak Indonesië-Nederland gaf de werkvloer vorm aan de inhoud en de strekking van het beleid, en niet Soeharto met zijn besluit. De politicologe, gefinancierd door NWO-Maatschappij en Gedragswetenschappen, interviewde ongeveer 250 hoogleraren, ondernemers, ontwikkelingswerkers en andere mensen uit de wetenschappelijke en politieke elite. Tot de geïnterviewden behoorden ook de toenmalige Indonesische ministers betrokken bij de uitvoering van het besluit van Soeharto, Radius Prawiro en Saleh Affiff.

De resultaten van het onderzoek maken duidelijk dat buitenlands beleid, inclusief beleid gericht op ontwikkelingssamenwerking, minder vanuit abstracte criteria zou moeten worden vormgegeven en meer in overleg met de uitvoerders en de doelgroepen. Een dergelijke beleidsvorming doet volgens de onderzoekers recht aan de principes van de democratie, alsook aan principes als haalbaarheid en passendheid.



Nadere informatie bij:

* drs. Mei Li Vos (UvA, Politi-cologie)

* op woensdag en donderdag, tel. (020) 5252113, fax (020) 5252086
* e-mail vos@pscw.uva.nl

* op maandag, dinsdag en vrijdag Infodrome: tel. (020) 5510708, fax (020) 6204941

* e-mail vos@infodrome.nl

* privé: tel. (020) 3640510

* Promotie 20 juni. Rond 20 juni zal een handelsuitgave van het proefschrift verschijnen bij Uitgeverij het Spinhuis