1red9658
22-6-2001, NOS, Gesprek met minister-president, Nederland 3, 22.57uur
MINISTER-PRESIDENT KOK, NA AFLOOP VAN DE WEKELIJKSE
MINISTERRAAD, OVER DIENS POLITIEKE TOEKOMST EN HET BEZOEK VAN
MAXIMA AAN DE RIJKSMINISTERRAAD EN HET KOMENDE HUWELIJK
MINGELEN:
Mijnheer Kok, afgelopen weekeinde zat u in Göteborg op de Eurotop. Na afloop
daarvan verschenen allerlei berichten dat u zoveel gezag heeft in Europese kring. Die
berichten zult u natuurlijk niet kunnen tegenspreken, neem ik aan?
KOK:
Het is altijd prettig als er zó over je wordt geschreven, zeker als het waar zou zijn. Je
bent er per slot van rekening voor Nederland, je zit er niet voor jezelf. We hebben nogal
eens een beetje een Calimero-houding natuurlijk. We zijn een beetje provinciaals. Aan
de ene kant willen we overal meedoen, en we hebben al eens gauw het gevoel van: er
wordt niet naar ons geluisterd. En dan blijkt dus dat er naar een land als Nederland, als
we een goede inbreng hebben, wel wordt geluisterd. Daar worden we uiteindelijk
allemaal beter van.
MINGELEN:
En dat is dan toch kennelijk ook uw persoonlijke verdienste. Is het waar dat heel
informeel in al die gesprekjes achteraf er gepraat is met u of u eventueel belangstelling
zou hebben om in 2004 voorzitter te worden van de Europese Commissie, gezien uw
grote gezag in deze kring?
KOK:
Nee. Dat is absoluut niet waar. U vroeg: is dat waar? Nee, ik ben wel indertijd even in
het geding gebracht door anderen toen Prodi uiteindelijk voorzitter is geworden, dat heb
ik toen om goede redenen ook niet gewild.
MINGELEN:
U wilde toen een termijn hier in Nederland.
KOK:
Ik weet ook helemaal niet overigens of ik daarvoor voldoende steun had gehad, als ik
dat wel had gewild, dat is volstrekt onduidelijk. Maar over de verdere toekomst... het
zou ook erg onheus zijn, want we hebben nu een Europese Commissie die, helemaal
afgezien nu van mij, bijna anderhalf jaar werkt, nee, twee jaar, en we hebben te gaan tot
1 januari 2005, het is een commissie voor vijf jaar. Dus we hebben nog ruim drie jaar te
gaan, drieënhalf jaar, en die commissie is natuurlijk nog volop bezig om zich verder te
ontwikkelen en ook te produceren en...
MINGELEN:
Maar regeren is vooruitzien en men weet natuurlijk dat er toch onduidelijkheid is of u
wel in Nederland weer doorgaat als premier of niet. Het bericht was: daar is door
mijnheer Schröder of mijnheer Blair even rustig met u over gesproken.
KOK:
Nee, nee, er is geen sprake van...
MINGELEN:
Zou u het eigenlijk willen? Ik bedoel, los van alle andere toekomstplannen. Zou het iets zijn waarvan u zegt: nou, dat zou me wel wat lijken?
KOK:
Het is een interessante vraag. U zegt: `los van al die andere toekomstplannen', maar
daar is het natuurlijk niet los van. Het is alles met elkaar verklonken.
MINGELEN:
Nou, je hebt sommige banen waarvan je zegt: dat zou ik nooit willen.
KOK:
Nee hoor, maar ik vind: iedere deeluitspraak nu hierover, in de ene of in de andere
richting, gaat alweer verwarrend werken ten opzichte van de hoofdmededeling, die ik
toch ook nog doe in de loop van de zomer, eind van de zomer.
MINGELEN:
Of u doorgaat ja of nee. Dat horen we in augustus. Waarom eigenlijk augustus? Wat is
er in augustus waarom we in augustus horen of u doorgaat of niet?
KOK:
Waarom augustus?
MINGELEN:
Ja, waarom niet bijvoorbeeld september, na Prinsjesdag?
KOK:
O, dat bedoelt u. Omdat dat een beetje erg termijnverkortend is naar de totale besluiten
die bij de voorbereidingen van de lijst en zo moeten worden gemaakt. Dus ik vind het
wel fair ...
MINGELEN:
Melkert moet weten in augustus of hij eerste man wordt of niet?
KOK:
Nee, nee, nee, iedereen heeft er recht op om tijdig nog te weten, voordat er in de laatste
twee maanden dan een ontwerplijst wordt opgesteld, over het wel of niet van een
beschikbaarheid. Daar moet je niet te laat mee aankomen, noch de ene kant, noch de
andere kant op.
MINGELEN:
Dus in elk geval in augustus weet iedereen het? Dat staat vast.
KOK:
Het lijkt me wel dat iedereen het dan kan weten, ja.
MINGELEN:
Weet u het zelf trouwens al?
KOK:
In augustus? Ja.
MINGELEN:
Weet u het zelf nu al?
KOK:
Ik begin wel iets van een idee te hebben, ja.
MINGELEN:
Dat gaat u vast niet vertellen?
KOK:
Ik lees zoveel stukken in de kranten die het allemaal al wel precies weten, dus nee, laat dat nu toch nog maar even onhelder zijn.
BEZOEK VAN MAXIMA AAN DE RIJKSMINISTERRAAD EN HET KOMENDE
HUWELIJK
MINGELEN:
In augustus heeft u in elk geval achter de rug de goedkeuringswet voor het huwelijk
tussen de kroonprins en mevrouw Maxima, die komt trouwens vandaag in de
ministerraad, het vervelende is dat dit gesprek wordt opgenomen, terwijl u dat gesprek
met haar, die ontvangst, nog niet heeft gehad, maar we nemen maar aan dat het een
onderhoudend en goed gesprek zal zijn, toch?
KOK:
Dat lijkt me wel. Het is in zekere zin een formaliteit. Het is ook niet zo'n lange
aanwezigheid. Het is een vrij korte aanwezigheid in het beraad zelf, daarna hebben we
nog wat informele contacten. Vroeger ging dat veel stijver en plechtiger. Het is nu wat
losjes. Maar ik vind het wel een goed gebaar om tien dagen voor de Toestemmingswet
in de verenigde vergadering van de Staten-Generaal wordt behandeld, we mogen toch
aannemen dat daar ook wel een meerderheid in het parlement voor zal worden
gevonden, om nog voordat straks de hele kennismakingsronde in de samenleving gaat
beginnen ook in de ministerraad een korte ontmoeting te hebben met wat mededelingen
over hoe de raad functioneert, dingen daaromheen en daarnaast vooral ook informeel
contact.
MINGELEN:
Ze gaan trouwen in Amsterdam. Nu is er van tevoren discussie geweest over
Amsterdam, want bij het huwelijk van prinses Beatrix toen met Claus was daar gedoe,
en nu zeiden mensen: waarom nou net Amsterdam? Dan vraag je om moeilijkheden als
je het daar doet, dus doe het nu maar in Den Haag. Nu heeft u van de week de Kamer
geantwoord: Amsterdam is de hoofdstad, dat is een passende plek. Is er toch een
afweging geweest van: nemen we daar geen risico mee?
KOK:
U zegt: neem nu maar Amsterdam. Amsterdam is de hoofdstad en we hebben maar één hoofdstad, dus alle hoofdrolspelers die hier een inbreng in hadden, vonden toch zonder uitzondering en zonder aarzeling dat de hoofdstad ook de plaats zou moeten zijn van het huwelijk. Daarmee is niets negatiefs gezegd over Den Haag of wat dan ook...
MINGELEN:
Maar er zijn mensen die zeggen: u neemt risico's daarmee, want Amsterdam is altijd
een lastige stad, straks zijn er weer demonstranten en gedoe en...
KOK:
Maar de vraag is ook, denk ik, niet zozeer of er nu wel of niet mensen zijn die van het
huwelijk gebruik maken om daar nog eens uiting te geven aan hun opvattingen. De
vraag is natuurlijk of dat op een vreedzame manier gebeurt. Ik heb het volste
vertrouwen in de kwaliteit van de autoriteiten in Amsterdam, al dan niet met
ondersteuning van anderen als dat nodig is. We moeten dit toch aankunnen? Het moet
toch mogelijk zijn om ook in Amsterdam dit huwelijk te laten voltrekken op een wijze
die waardig is, zonder dat we kopschuw zijn van mensen die gewoon met goede
bedoelingen, op een vreedzame manier, ook bij die gelegenheid wat aandacht willen
trekken. Daar is ook niks op tegen. We moeten altijd twee dingen niet door elkaar halen.
U zei: u was in Göteborg, het afgelopen weekend. Er waren natuurlijk duizenden, vele
duizenden, mensen die gewoon met de best mogelijke bedoelingen voor een goede zaak
aandacht kwamen vragen. En er zijn hele kleine minderheden, kleinere aantallen
mensen, die met verkeerde bedoelingen, namelijk alleen maar om rotzooi te trappen
daar, naar zo'n top komen. Zo moeten we ook zien te voorkomen dat in Amsterdam de
zaak zou worden ontsierd door mensen of groepen mensen die niet alleen hun mening
komen geven daar, over de monarchie of andere zaken, maar echt orde gaan verstoren.
En ik denk dat we dat aankunnen met elkaar.
MINGELEN:
In uw brief aan de Kamer deze week bevestigt u: het grondwettelijke recht op
demonstratie, op vrijheid van meningsuiting, is gewaarborgd. Toch zie je wel dat
autoriteiten altijd in een kramp schieten als er zo'n festiviteit is. Hier in Den Haag met
het huwelijk van prins Constantijn en Laurentien waren er boeren die wat wilden en die
werden toch nogal onheus door de politie daarvan afgehouden. Bent u niet bang dat er
toch een soort vestingstadmentaliteit gaat heersen waardoor demonstranten gewoon
onder de wielen worden geschoffeld?
KOK:
Ik ken Amsterdam een beetje, ik woon er ook al een dikke veertig jaar, en ik heb de
indruk dat alle autoriteiten in Amsterdam, in de allereerste plaats ook de politie, heel
goed in staat zijn om bepaalde bewegingen of bepaalde demonstratieneigingen of
uitingen op waarde te schatten, daar ook verantwoord en evenwichtig mee om te gaan.
Want het is precies wat u zegt, het was ook een citaat uit het nader antwoord op de
Kamer: het gaat er niet om om ze te beletten in het geven van hun mening. Het gaat
erom een vreedzaam verloop en ordehandhaving voorop te stellen. Dat is, lijkt mij, ook
een algemeen belang voor een ieder die waarde hecht aan een ongestoord verloop. En
dat kan de politie in Amsterdam, naar mijn stellige overtuiging, ook in Amsterdam, heel
goed.
MINGELEN:
Nog even op dat punt, dat vertrouwen kunt u hebben. Ook in Apeldoorn is gebleken, toen was er een situatie rond de Japanse keizer, daar was ook een verzoek en ineens een beweging van de gemeente en van politie dat daar niet gedemonstreerd mocht worden. Zegt u nu van: als premier garandeer ik dat als dat huwelijk in Amsterdam plaatsvindt, dat mensen die daar willen demonstreren op een normale manier daar de ruimte voor krijgen.
KOK:
Ik ben ervan overtuigd dat degenen die de eerste verantwoordelijkheid dragen, dat is in de allereerste plaats Amsterdam zelf, alles zullen doen om een waardig verloop en een vreedzaam verloop van de huwelijksvoltrekking en alles daaromheen, gecombineerd te laten zijn met het ook mogelijk maken van uitingen door mensen zolang ook die vreedzaamheid en dat ordelijk verloop wordt gerespecteerd. Wat u daarnet zei over Apeldoorn en de keizer van Japan, ik ga daar niet in detail op in vanavond, maar het was dus zo dat bij de voorbereiding van dat bezoek van de keizer van de kant van een aantal demonstrerende organisaties geen verzekering was gegeven dat er niet zou worden gegooid. Men heeft bijvoorbeeld letterlijk gezegd dat er wel eieren op zak zouden zijn. Dat gaat dan vervolgens natuurlijk wel consequenties hebben voor het enigszins op afstand houden van demonstranten. Dan zegt men vervolgens verongelijkt: we worden teveel op afstand gehouden. Ja, omdat je het risico niet wilt lopen dat er dus eieren op het hoofd van de keizer van Japan terecht komen. Dat lijkt me niet de bedoeling van een waardig en goed verlopend staatsbezoek.
MINGELEN:
En dat wilt u met Maxima uiteraard ook voorkomen?
KOK:
Dat soort dingen. Maar nogmaals: als degenen die gebruik willen maken van de
mogelijkheid hun mening te geven, vrijheid van meningsuiting, dat willen respecteren,
dus ook een ordelijk en vreedzaam verloop van het geheel, dan is daar natuurlijk door
ook politieautoriteiten goed mee te werken.
(letterlijke tekst, ongecorrigeerd, NW)