Koninklijk Nederlands Meteorologisch Instituut

Het weer nader verklaard

Warme zomernacht

Op zeer warme dagen blijft het, als er nog weinig aan het weer verandert, ook 's avonds warm. Vooral bij dreigend onweer kan het 's nachts bijzonder warm zijn. De lucht wordt vochtiger waardoor de warmte drukkender wordt en bovendien komt voorafgaand aan een onweerstoring in de regel een versterkt transport van warmte uit Midden of Zuid-Europa op gang. De gebruikelijke temperatuurdaling na zonsondergang wordt dan minder en soms wordt het midden in de nacht zelfs weer iets warmer.

Zo liep de temperatuur in de zwoele nacht van 31 juli op 1 augustus 1983 tussen 4 en 6 uur een paar graden op, waardoor het rond die tijd op enkele plaatsen 25 graden was. Daarna begon het onweer en daalde de temperatuur, zodat het maximum voor die eerste augustus op de meeste plaatsen 's ochtends om 5 of 6 uur werd gemeten. Een recordnacht was dat overigens niet; op 29 juli 1947 werd op het weerstation van Maastricht een minimum van 26,0 graden genoteerd, de warmste nacht van de eeuw. Meer recent is de warme nacht van 8 op 9 augustus 1992, toen het minimum gemiddeld over het land bij 21 graden beef steken en de temperatuur plaatselijk niet lager kwam dan 23 graden.

In een zeer warme periode komt het vaker voor dat de minimumtemperaturen in ons land schommelen tussen 20 en 22 graden; hartje zomer is dat ongeveer 10 graden warmer dan normaal. Als het zeewater relatief warm is koelt het in de regel aan de kust minder af dan landinwaarts en vooral in de tweede helft van de zomer worden de hoogste minimumtemperaturen vaak gemeld door weerstations aan zee.

In de weerstaatjes op internet (rubriek weer) worden de minimumtemperaturen gegeven over de periode 20 tot 8 uur, zodat die waarden steeds gelden voor de afgelopen nacht. Voor de statistiek bepaalt het KNMI de uiterste waarden van de temperatuur van een dag volgens internationale afspraken over het etmaal 0 tot 24 uur Universal Time. Dat komt bij ons overeen met 's nachts 2 uur Zomertijd. De hoogste zomerse minimumtemperatuur in De Bilt van de 20e eeuw (over het etmaal 0-24 uur) was 20,6 graden op 22 juli 1925. Voor juni bedraagt het recordminimum 20,0 graden in 1947 en voor augustus 19,8 graden in 1975.

Vragen en reacties:
Harry Geurts, PR & Voorlichting KNMI
Copyright © KNMI