2003 jaar van de boerderij met activiteiten in beide provincies
Behoud van oudere boerderijen gestimuleerd
Donderdag 16 augustus 2001 - In 2003 gaat een uitgebreid speciaal
programma lopen om het behoud van beeldbepalende boerderijen te
stimuleren. Doelstelling is om boerderijen en hun erven met
cultuurhistorische waarde en betekenis voor de toekomst van het
platteland bij een breed publiek onder de aandacht te brengen. Dit
moet het draagvlak voor boerderijbehoud vergroten.
Beter bekend maakt bemind en leidt daarmee ook tot een betere
bescherming, zo redeneert de organiserende stichting '2003, jaar van
de boerderij'. In iedere provincie wordt een organisatiecomité
samengesteld die op lokaal niveau activiteiten in elkaar gaan zetten.
LTO ondersteunt dit project, de provincies maken het financieel
mogelijk, samen met de ministeries van VROM, LNV en OCW. De
activiteiten die worden georganiseerd zijn enerzijds gericht op het
vergroten van de kennis van direct betrokkenen zoals architecten,
gemeenteambtenaren en bewoners, het andere deel richt zich meer op
bewustwording van het brede publiek.
Veel boerderijen zijn of worden geschikt gemaakt voor hergebruik,
agrarisch of niet-agrarisch. Dat vergt vaak aanpassingen aan het
uiterlijk die het oorsporonkelijke karakter van de bebouwing kunnen
aantasten. Veel boerderijen komen vrij voor andere bestemmingen, zoals
burgerbewoning, maar worden ook geschikt gemaakt voor neventakken
zoals logies of als zorgboerderij. Ook de vestiging van
pannenkoekenhuis of hotel zie je nog wel eens, zegt Guerite Flury van
het landelijk organisatiecomité. Ze wil daarmee overigens niet zeggen
dat dit allemaal niet kan, integendeel: aanpassingen aan boerderijen
zijn vaak nodig om het karakteristieke gebouw in stand te houden voor
zowel agrarisch als niet-agrarisch gebruik.
Wel is er volgens Flury meer kennis nodig om het een en ander
verantwoord te laten plaatsvinden. Hiervoor wordt in het kader van het
jaar van de boerderij onderzoek gepleegd naar hergebruik van
boerderijen, wordt een cursus aangeboden aan ambtenaren en architecten
over de specifieke eisen rond de bouw en verbouw van boerderijen en de
planning van bebouwing in het landelijk gebied. We willen
handreikingen bieden van wat wel kan en wat niet. Boerderijen,
monument of niet, zijn vaak beeldbepalend in het landelijk gebied en
als we deze gebouwen niet beter beschermen of mogelijkheden bieden tot
aanpassing, zullen ze alleen maar gaan vervallen. Zeker als je ziet
hoeveel boeren bedrijven er mee ophouden de laatste tijd. Als
voorbeeld noemt ze dat eigenaren momenteel nog heel moeilijk
toestemming krijgen om een boerderij geschikt te maken voor andere
functies, zoals het opdelen in meerdere wooneenheden. Volgens Flury
kan een beter inzicht bij de overheid ertoe leiden dat deze
aanpassingen makkelijker hun beslag kunnen krijgen en dat de gebouwen
zo wel behouden blijven, ook als er geen agrarische activiteiten meer
in plaats vinden. Maar ook de inpassing van nieuwe bedrijfsmiddelen
kan een stuk soepeler verlopen als de overheid en de
eigenaren/gebruikers meer kennis hebben van de gevolgen van hun
aanpassingen, stelt zij. Voor architecten zal zelfs een speciaal
ideeënboek worden samengesteld.
Ook bij het grote publiek zal de waarde van de boerderij in het
landschap onder de aandacht worden gebracht. Openstellingen,
fietsroutes, concerten op de deel, een algemeen boek over boerderijen
en tal van andere activiteiten kunnen het maatschappelijk draagvlak
vergroten, stelt de stichting '2003 jaar van de boerderij'. Flury:
Steeds minder mensen weten karakteristieke boerderijtypen te noemen.
Meer kennis schept draagvlak en biedt eigenaren van boerderijen steun
bij de aanpassingen die ze willen plegen. Wat wel of geen
karakteristiek gebouw is, is volgens haar wel bekend via het werk van
de Stichting Historisch Boerderij-Onderzoek. Maar deze stichting biedt
geen mogelijkheden tot bescherming, dat is de volgende stap die we
willen zetten. We willen overigens voorkomen dat het beeld ontstaat
dat er niets meer mag gebeuren aan boerderijen, het moet alleen wel
verantwoord zijn.
Per provincie worden momenteel werkgroepen ingesteld die lokaal
fietsroutes gaan opzetten, deelname regelen aan de landelijke fietsdag
en de Open Monumentendag in 2003, die dan in het teken van de
boerderij zal staan. Eigenaren en gebruikers kunnen zich op twee
manieren inzetten voor het jaar van de boerderij: door opgave voor
deelname aan activiteiten en door melding te doen van bijzondere
aanpassingen aan het gebouw, zoals verbouw naar restaurant, een
verantwoorde inpassing van moderne hulpmiddelen als een mest- of
voersilo of toepassing van een nevenfunctie als theehuis, winkel of
een andere bedrijfsfunctie. Dit kan worden gemeld bij de stichting
2003, jaar van de boerderij, telefoon: (020) 4209267.
Wilt u hierop reageren? Stuur dan uw e-mail naar: westweek@wlto.nl
(Auteur: Redactie Westweek)